Skip to main content

Projekty w których biorą udział uczniowie naszego Liceum:

Mała i Duża Ojczyzna na mapie (Polska i jej regiony)

 

Czy nie znając twoich korzeni, mógłbym zgadnąć kim byli Twoi przodkowie?


Zróbmy eksperyment :)


Jakie jest Twoje pochodzenie? Z których stron pochodzą Twoi rodzice i dziadkowie? Kim jesteście z pochodzenia? Zobaczmy czy zgadnę, jeśli odpowiesz mi na pytania - jakie zwyczaje kultywuje Twoja rodzina...

Testy
  • 1) Dziadkowie (pradziadkowie) świętują/świętowali: Imieniny czy Urodziny?
  • 2) Twoi rodzice/dziadkowie wychodzą: Na pole czy na dwór?
  • 3) Kto przynosi CI prezenty? Aniołek, Dzieciątko, Mikołaj? A może Dziadek Mróz, Gwiazda lub Gwiazdor?
  • 4) Co Twoi rodzice/dziadkowie zawsze serwowali w czasie kolacji wigilijnej: Fasolowa z pieczkami czy rybna?
  • 5) Czy Na Wielkanoc składacie sobie życzenia "stukając się" jajkiem?


Kim jesteśmy w sensie kulturowym? Co nas łączy, a co dzieli z Polakami "z Polski"





 

 


Polska jedna, czy różne Polski?

Kim jestem? Kim byli moi przodkowie? Skąd pochodzili? Czy to jest ważne?


 

Ćwiczenie nr.1: Zastanów się, skąd pochodzą Twoi przodkowie? 

By sobie to zobrazować: 
a) Narysuj lub skopiuj mapę Polski/ Śląska itp. i zaznacz na niej  literkami: TT - miejsce urodzenia Dziadka nr 1; MT - urodzenia Babci nr 1 i następnie analogicznie: TM: MM; jeżeli znasz miejsca urodzenia jakiegoś pradziadka to też spróbuj to zrobić, np. TTT (pradziadek nr 1) itp :); 
b) następnie dopisz powyżej tych punktów miejscowości i najbliższe duże miasta 
c) na poniższych mapach odszukaj, jak nazywamy te regiony. 

Co ci wyjdzie: np. a: TT- b: Szopienice, k. Katowic c: (Górny Śląsk); itd: MT - Puńców, k. Cieszyna (Śląsk Cieszyński); MM Kalwaria k. Krakowa (Małopolska) ; 
d) dla osób bardziej wtajemniczonych: jeśli wiesz, że Twoi pradziadkowie pochodzili z innych miejscowości niż ich dzieci (Twoi dziadkowie) też to możesz oznaczyć
e) oblicz w ilu procentach jesteś z pochodzenia: Ślązakiem (Górnoślązakiem), Cieszyniakiem (Ślązakiem Cieszyńskim), Małopolaninem, etc. (po każdym dziadku dziedziczysz statystycznie 25% krwi, genów etc.)


Czy to ma znacznie? Tak, gdyś każdy region ma inny kod kulturowy, inną historię, etc. Warto mieć tego świadomość. Różnorodność regionów buduje nasze bogactwo historii Polski i Europy. Nie da się zrozumieć historii Polski, bez kontekstu historii regionalnej i na odwrót.

Jak Polacy postrzegają Śląsk Cieszyński i Zaolzie? Zobacz nieporozumienie red. Tomasza Manna z Ewą Farną: Ewa Farna - Zaolzia Szansa Na Sukces (2006), https://www.youtube.com/watch?v=4m5UKNR6_aM&t=134s&ab_channel=ex24TV





 





Małe Ojczyzny - podziały regionalne Polski



Różnorodność i bogactwo historii i tradycji Polski jest daleko większa niźli wskazywać na to może standardowy podział administracyjny, który znamy z geografii i telewizyjnej prognozy pogody!?

   
"Województwo śląskie, a dominuje w nim Małopolska. Ale w nazwie jej nie ma" - pisał Dziennik Zachodni
"52 proc. Małopolski i 48 proc. Śląska. Oto historyczny skład województwa ze stolicą w Katowicach. Czy śląskie stanie się kiedyś województwem śląsko-małopolskim?

 
Lekcja w jednej ze szkół na Żywiecczyźnie. Nauczyciel pyta dzieci, w jakim regionie się znajdują. „Na Śląsku” - chórem odpowiadają uczniowie. To prawdziwa historia.  (...) [tymczasem] powiat żywiecki i wschodnia część powiatu bielskiego to historyczna Małopolska.

Tako samo zresztą jak Jaworzno, Zagłębie Dąbrowskie, Jura i ziemia częstochowska, gdzie nie mówi się gwarą górnośląską i nie jada na niedzielny obiad rolady z modrą kapustą. Dość powiedzieć, że pociąg Kolei Śląskich na najbardziej popularnej trasie z Gliwic do Częstochowy tylko 35 kilometrów jedzie przez Górny Śląsk, a aż 80 przez Małopolskę". https://plus.dziennikzachodni.pl/wojewodztwo-slaskie-a-dominuje-w-nim-malopolska-ale-w-nazwie-jej-nie-ma/ar/c3-12440294





Czy tak wygląda podział regionalny Polski? Nie! To jedynie mapa odzwierciedlająca podział polski na województwa, który ustanowiono 25 lat temu (w 1997 roku).


" niemal każdy region jest fałszywie nazwany i utrudnia naukę historii dzieciakom."

- "Zespół z Wrocławia pojechał rozegrać mecz do Częstochowy na Śląsk"
- "Droga S61 w końcu dotarła do podlaskiej Łomży"
- "Zielona Góra, stolica Ziemi Lubuskiej"

To tylko niektóre typowe dla polskich mediów nagłówki wynikające z nieznajomości historii oraz fatalnego nazewnictwa i granic polskich województw. Hubert Szotek w odpowiedzi na takie błędy stworzył mapę porównującą obszary historycznych regionów z obszarami województw, które często wzięły od tych regionów nazwy. Widać, że o ile niektóre województwa (wielkopolskie, mazowieckie, pomorskie czy dolnośląskie) mają uzasadnione historycznie nazwy, o tyle inne (śląskie, podlaskie, lubuskie) - już niekoniecznie. Znacznie lepszym pomysłem byłoby nazwanie tych województw od miasta wojewódzkiego (np. białostockie) zamiast nazwą regionu, którego teren tylko w części pokrywa się z nazwą województwa." za: https://www.facebook.com/kartografiaekstremalna/photos/-zesp%C3%B3%C5%82-z-wroc%C5%82awia-pojecha%C5%82-rozegra%C4%87-mecz-do-cz%C4%99stochowy-na-%C5%9Bl%C4%85sk-droga-s61-w-k/1815550101964165/



Skąd się wzięły różnice regionalne Polski? Najkrócej mówiąc - z zależności od czynników geograficznych i historycznych. 






Zad. II: Zastanów się Jak bardzo "polskie" są nasze poszczególne Małe Ojczyzny?

Ile poszczególne ziemie były częścią państwa polskiego, w ciągu około tysiąca lat jego trwania?
Co ważne grafika pochodzi z 2015 roku i zawiera drobne błędy, np.: tereny wschodniego Śląska Cieszyńskiego, błędnie "przykleiły się" do Oświęcimia, przez co zamiast 200 lat (ok. 119 lat Polski piastowskiej+ ok. 100 lat od 1918 do 2015 r.) otrzymały 407 lat; 
Jak obliczano? Np. okolice Krakowa: 2015-990 (przypuszczalne włączenie do Polski)-123 (lata zaborów)=902; źródło: https://www.facebook.com/photo/?fbid=741230080445344&set=a.106090920625933


Według dr Michaela Morysa Twarowskiego długość zwierzchnictwa polskiego nad Śląskiem Cieszyńskim można szacować na lata: 999-1327, ściśle to: 999-1038 i 1050-?



 





Krainy historyczne Polski / Historia regionów Polski

  











Dlaczego niektóre regiony rozwijają sie inaczej niż inne? m.in. z uwagi porncjał i połączeniakomunikacyjne, którymi wędrowali ludzie, zwierzęta, a ponadto języki, kultury i wynalazki...


Zadanie 3: Znajdź granicę "zaborów", które ziemie, miasta należały przed 120 laty do państwa pruskiego lub rosyjskiego? Jak to zrobić?

Pomocne mogą dla nas być:
  • mapy sieci kolejowych
  • wyniki wyborów z 2020 roku (!)
  • wskaźnika "pobożności", czyli osób, które chodzą regularnie do kościoła: 

 

 
 

https://youtu.be/WQ0g8uhNhJA?si=6faS7lFF7D9sr7Nz













Zadanie 3: znajdź i nazwij główne "mosty"komunikayjne łączące północ i południe Karpat.


 
"Szlaki drogowe", mapa z Geografii ziem dawnej Polski Antoniego Sujkowskiego (1918).



















"z czym najbardziej związani czują się mieszkańcy regionów Unii Europejskiej: ze swoim regionem, krajem czy Europą?"
"(...) jestem zaskoczony wynikiem woj. śląskiego i opolskiego - myślałem, że przynależność do regionu będzie tam znacznie silniejsza niż w innych rejonach kraju; szczególnie, że na czeskim Śląsku przywiązanie do Śląska wyraźnie wygrywa z przywiązaniem do Republiki Czeskiej."https://www.facebook.com/kartografiaekstremalna/photos/-zesp%C3%B3%C5%82-z-wroc%C5%82awia-pojecha%C5%82-rozegra%C4%87-mecz-do-cz%C4%99stochowy-na-%C5%9Bl%C4%85sk-droga-s61-w-k/1665450626974114 ; Link do dużej mapy: https://i.redd.it/0gy650wtd8371.png


"Ciekawa jest wyraźna granica między powiatem żywieckim i cieszyńskim widoczna w zasadzie na każdej mapie." https://www.facebook.com/kartografiaekstremalna/photos/a.153692631483262/1045006795685170


"Stalin, anektując Kresy i instalując marionetkowy rząd, który z łatwością klepnął granicę na Linii Curzona doskonale wiedział, co robi. Jemu nie chodziło o powiększanie terytoriów, o wyzwalanie narodów małoruskich, a o zniszczenie drugiego płuca polskiej tożsamości narodowej opartej na dynastii Jagiellonów. Przesiedlenia na ziemie poniemieckie, należące do Polski ostatnio przed wynalezieniem pisma miało służyć wyhodowaniu gatunku homo sovieticus nad Wisłą. I to widać na mapie."

Trójka badaczy z Główny Urząd Statystyczny pod koniec ubiegłego roku opublikowała bardzo ciekawy artykuł o postrzeganiu dziedzictwa narodowego na podstawie danych z Badania Spójności Społecznej. Autorzy podzielili Polskę na regiony uwarunkowane i historycznie i sprawdzili, czy występują różnice w odpowiedziach.

Na infografice wizualizacja wybranych danych z tej analizy, natomiast z całością można zapoznać się w numerze listopadowym zeszłorocznych "Wiadomości Statystycznych". https://www.facebook.com/kartografiaekstremalna/posts/pfbid0GKbb1fZue7DVC2zM7137H4uvVaQFSLj1NTvH6x1456D1PVZgcWgMQitQdvYVti99l




























"Polska to obwarzanek: kresy urodzajne, centrum – nic”. To zdanie Józefa Piłsudskiego wypowiedziane do biskupa żytomierskiego Ignacego Duba-Dubowskiego w pociągu po odjeździe z Mińska Mazowieckiego do Warszawy 18 maja 1920 roku."





Na przekór moim Tezom artykuł: 


"Widać zabory? To skomplikowane. Europę dzieli... niebieski banan [MAPY]
Danuta Pawłowska
26 lutego 2021 | 09:00
Na pewno znacie taki schemat dla Polski: jest mapa poparcia dla różnych partii politycznych albo mapa linii kolejowych, dzietności, mieszkań bez dostępu do łazienki, i pierwszy komentarz, jaki się nasuwa, to: "widać zabory". Z łatwością przykładamy kalkę, którą mamy w głowie od czasów szkolnych.
56
 Ten artykuł czytasz w ramach bezpłatnego limitu
Poszukaliśmy przykładów podobnych granic reliktowych w Europie i sprawdziliśmy, gdzie wpływ historycznych modeli państwowości i zasięgów imperiów jest dziś widoczny z kosmosu i w naszym życiu. Okazuje się, że często "widać zabory" to zmyłka i pułapka.

O różnice zapytaliśmy naukowców, specjalistów od rysowania granic i tych, których praca polega na wymazywaniu granic. Podpieramy się danymi statystycznymi z różnych dziedzin życia i różnych czasów. 

Wszystkie mapy w tekście są interaktywne, po najechaniu na wybrany region można sprawdzić szczegółowe dane, np. o gęstości zaludnienia, dochodzie, wykształceniu.

Jak zmieniały się granice w Europie

Krzysztof Górny z Zakładu Geografii Politycznej i Historycznej Uniwersytetu Warszawskiego wskazuje na architekturę, po której można często poznać granice reliktowe.

- Jest taka wieś Wincenta na pograniczu Podlasia i woj. warmińsko-mazurskiego, a kiedyś Księstwa Mazowieckiego i Prus, Niemiec i Rosji, potem II RP i Niemiec, a w końcu II RP i III Rzeszy - mówi. - Jadąc z Warszawy na Mazury, mijamy prawie same drewniane wsie, oczywiście te stare domy i zabudowania gospodarskie. Za Wincentą mamy już domy murowane, głównie z czerwonej cegły - wylicza. Inny przykład - Andaluzja, która w VIII w. została na siedem kolejnych wieków zajęta przez muzułmanów (Arabów i Berberów). Zostawili po sobie Alhambrę (warownia) w Grenadzie, pałac Alkazar w Sewilli czy twierdzę Alcazaba w Maladze. Giralda – dzwonnica katedry w Sewilli to dawny minaret – pozostałość po meczecie, który był wzorowany na meczecie Kutubijja w Marrakeszu.

Różnice pomiędzy nieistniejącym już NRD i RFN widać w wielu aspektach kulturowych, na przykład ulice Karola Marksa mamy po wschodniej stronie, aleja Zjednoczenia - też znajduje się na wschodzie, bo to NRD było beneficjentem upadku muru berlińskiego. Z kolei mająca chrześcijańskie korzenia Unia CDU/CSU raczej nie wygrywa na silnie zateizowanym wschodzie nigdzie poza wschodnią Saksonią i okolicami Drezna (gdzie ostatnio wygrywała AfD).

Europę dzieli niebieski banan
Dr Barbara Jaczewska z Katedry Geografii Regionalnej i Politycznej na Uniwersytecie Warszawskim wskazuje na cztery różne podziały Europy. 

Pierwszy z nich to zarysowany przez Normana Daviesa wschód i zachód, widoczny w wielu aspektach. - Możemy mówić o łacińskim zachodzie i greckim wschodzie - zaczyna dr Jaczewska. 

Inną linię wyznaczają wpływy byłych imperiów: rzymskiego i osmańskiego. Rzymskie terytoria to zasięg upraw winorośli, osmańskie zaś - islamu na Starym Kontynencie. 

- Trzeci podział widać, kiedy narysujemy najważniejsze ośrodki przemysłowe, które powstały w XIX w. - mówi. Do dziś jest to pas z większą urbanizacją, gęstością zaludnienia, koncentracją firm, wyższą stopą życia, ma nawet swoją nazwę - niebieski banan. Roger Brunet, francuski geograf, w 1989 r. narysował ten zachodnioeuropejski kręgosłup. Zaczyna się w Londynie i dalej na południe po łuku zaliczamy Belgię, Holandię, niemieckie landy - Westfalię, Nadrenię i Bawarię, potem Austrię, na końcu banana jest włoska Lombardia. Dlaczego niebieski? Są na to różne teorie - kolor miał nawiązywać do flagi unijnej, do koncentracji w tym rejonie pracowników fabryk - tzw. blue collars (niebieskie kołnierzyki) lub do świateł widocznych w nocy w gęsto zaludnionym terenie. 

embed
Francuz pominął w swojej pracy Paryż. Uważał, że jego ojczyzna utraciła więź gospodarczą z Europą. Bruksela chyba przestraszyła się takiej niepoprawności politycznej i szybko zleciła korektę. Już trzy lata później badacze za pieniądze Komisji Europejskiej doczepili do banana Paryż, a koniuszek przeciągnęli po jeszcze większym łuku z Lombardii do Barcelony.


Czwarty podział Europy, według dr Jaczewskiej, jest związany z żelazną kurtyną. Tu różnice widać w dochodzie, warunkach mieszkaniowych i ekonomicznych ludności. A idąc w tych podziałach głębiej, w poszukiwaniu przykładów niższego rzędu, zauważamy, że mimo kilku dekad integracji europejskiej, strefy Schengen granice wciąż istnieją także w ludzkiej mentalności.

Przykład: Niemcy są już 30 lat po zjednoczeniu, a wciąż bezrobocie na wschodzie jest wyższe, a dochód na mieszkańca niższy. Różnią się też pod względem osiedlania się imigrantów, którzy wybierają landy w zależności od tego, skąd pochodzą. Ludność turecka w latach 60. na mocy umowy bilateralnej mogła osiedlać się w RFN. Niemcy przeżywały boom gospodarczy, brakowało rąk do pracy. Najpierw zaprosili więc robotników z Włoch, Grecji i Hiszpanii (1955 r.), a od 1961 r. otworzyli się na gastarbeiterów z Turcji. Do tej pory imigranci z Turcji chętniej wybierają zachodnie landy. W część wschodniej Niemiec za to jest duża społeczność wietnamska - zadziałało tutaj socjalistyczne braterstwo i system stypendiów, staży w przemyśle. Wśród innych nacji osiedlających się w Niemczech aż takich dysproporcji nie ma. Polacy do niedawna wybierali część zachodnią, ale teraz jesteśmy już także widoczni na ścianie wschodniej. 

Piramida potrzeb - najpierw bogactwo, potem postawy obywatelskie
Dr Bartosz Mika z Instytutu Socjologii na Uniwersytecie Gdańskim zniechęca do schematycznego myślenia o patchworkowej Europie. To wielowątkowy i skomplikowany układ sił. - Ścierają się dwa punkty widzenia: socjologiczny i historyczny, w którym akcentuje się rolę instytucji i kultury oraz ekonomiczny i krytyczny, w którym raczej się twierdzi, że dobrobyt kroczy przed poprawą jakości życia, także obywatelskiego - mówi.

Klasycznym przykładem takiego sporu to popularny w latach 90. casus Włoch i ich wewnętrznego podziału na północ i południe. Politolodzy i antropolodzy (m.in. Robert Putnam z Harvardu i Francis Fukuyama z Uniwersytetu Stanforda) utrzymywali, że włoskie różnice wynikają z kapitału społecznego i tradycji obywatelskich. Natomiast ekonomiści, na przykład Ha-Joon Chang w wydanej w Polsce książce "Źli samarytanie", przekonują, że zmienne kulturowe są skutkiem tych ekonomicznych. - Wenecja czy Florencja najpierw stały się bogate, a potem mogły rozwijać wspólnoty obywatelskie. Istniała nadwyżka, dzięki której część rosnącej populacji mogła się zająć polityką, kulturą i działalnością społeczną - mówi dr Mika.


Dr Jaczewska zauważa także różnice w Europie w edukacji. - Socjalistyczny system wpłynął na dostępność edukacji. W Polsce, na Węgrzech i we wschodnich Niemczech jest wyższy współczynnik osób z wyższym wykształceniem i niższy z tymi, którzy nie wyszli poza wykształcenie podstawowe. Rumuni mają wyróżniający się uniwersytet Kluż-Napoka utworzony za czasów Austro-Węgier. 


Dr Jaczewska widzi jeszcze wyróżniające się peryferia Europy, czyli ścianę wschodnią, która zaczyna się zaraz za Warszawą, i południe Europy. W jakich tematach widać tam różnice? - Wszelkie wskaźniki ekonomiczne, dostępność do internetu, aktywność sektora kreatywnego i nowoczesnych technologii - mówi dr Jaczewska: - Wschód i południe odstają od rdzenia.


W zależności od tego, czy danemu krajowi się powiedzie czy nie, wyciągamy pasujące argumenty. W latach 90. mówiliśmy o Homo sovieticus - to typ roszczeniowy, nawykły do systemu nakazowego. - To było wygodne wyjaśnienie dla tych, którym się powiodło, w kontraście do tych, którym się nie powiodło po zmianie ustroju - mówi dr Mika. A przecież bezrobocie jest częścią kapitalizmu. Zwolennik główno-nurtowej ekonomii powie nawet: niezbędnym i higienicznym składnikiem porządku gospodarczego, a nie wynikiem mentalności postsowieckiej. 


Dr Monika Klimowicz z Zakładu Europejskiej Integracji Gospodarczo-Społecznej i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego wskazuje na różnice pomiędzy rolnictwem we Francji i w Niemczech, wielkością gospodarstw i rodzajem upraw.

Rodzaj upraw wpływ na wielkość gospodarstwa. Uprawa zbóż wymaga większych terenów niż np. oliwki. Przy uprawie ekologicznej mamy mniejsze gospodarstwa, a specjalizacja jest powiązana z klimatem. Zwraca też uwagę na inny stereotyp - styl życia południowców i mieszkańców północy. Postrzegamy Niemców czy Skandynawów za bardziej przedsiębiorczych i zapobiegliwych, a przecież aby mieli co jeść zimą, już latem musieli o to zadbać. 

Rozwój organizacji społecznych na północy Włoch jest silniejszy niż na południu, bo więzi społeczne są tam mocniejsze. Południe Włoch to rejon, gdzie mieszkańcy mają do czynienia z mafią, są nieufni, niechętnie wchodzą w relację z innymi osobami spoza rodziny. 

Szukanie zaborów i granic reliktowych jest zwodnicze. - Sam pochodzę z zaboru pruskiego i w mojej rodzinie chętnie podkreśla się odmienność mentalną Wielkopolan względem mieszkańców wschodniej Polski, jestem podatny na pokusę wyjaśniania zjawisk w ten sposób. Niemniej na poziomie nagich faktów niewiele jest na to dowodów - mówi dr Mika."







Awand cywilizacyjny Polski:












Kościół


Firma GIS-Expert przygotowała mapę uczestnictwa we mszach w parafiach katolickich w 2017 roku na podstawie danych Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC im. ks. Witolda Zdaniewicza. Tradycyjnie najbardziej religijna jest Małopolska, Podkarpacie, Kaszuby i autochtoniczne tereny Górnego Śląska. Najrzadziej katolicy chodzą do kościoła w dużych miastach i na Pomorzu Zachodnim.

W tym roku zmienił się nieco sposób obliczania aktywności katolików - z mianownika wskaźnika usunięto bowiem osoby zamieszkujące (wg proboszczów) na stałe za granicą. Dzięki temu wzrósł on do 38,3% (z 36,7% rok wcześniej).









demografia:


Dzisiaj nie mapa, tylko wykres z Twittera Rafała Mundrego pokazujący zapaść demograficzną Polski w ostatnich latach. W mijających 12 miesiącach urodziło się najmniej dzieci od odzyskania niepodległości w 1918 roku (wliczając nawet lata wojenne). Jednocześnie zmarło najwięcej osób od czasów II wojny światowej. Polska straciła 140 tys. mieszkańców.

Liczba urodzeń po chwilowym wzroście po wprowadzeniu programu 500+ na drugie dziecko nieustannie spada, natomiast liczba zgonów rośnie, w tym osiągając niespotykane poziomy w czasie pandemii. Pokaż mniej https://www.facebook.com/kartografiaekstremalna/photos/-zesp%C3%B3%C5%82-z-wroc%C5%82awia-pojecha%C5%82-rozegra%C4%87-mecz-do-cz%C4%99stochowy-na-%C5%9Bl%C4%85sk-droga-s61-w-k/1595410860644758



Edukacja:



Interesująca mapa autorstwa Milosa Popovica pokazująca odsetek osób w wieku 25-64 lat, które nie ukończyły szkoły podstawowej lub gimnazjum (lub podobnej instytucji), w przekroju regionów w Unii Europejskiej i kilku okolicznych krajach.

Najmniej osób bez takiego wykształcenia jest w Europie Centralnej, gdzie leżą też wszystkie regiony z najwyższym odsetkiem osób posiadających dyplom ukończenia gimnazjum: okolice Wilna, Warszawy, Drezna, Pragi i Bratysławy, a także Morawy, Turyngia i woj. śląskie.

Z kolei najwyższy odsetek populacji bez tego poziomu edukacji znajdziemy w Europie Południowej, szczególnie w Portugalii, Hiszpanii i Włoszech. https://www.facebook.com/kartografiaekstremalna/posts/pfbid025QBDqjZopjRyjjn5Se1swUc3mPRK1GGZtY4BFcYrDW86TYEHAaSUUQhh3kVXuza2l









mapę rozpowszechniania się pierogów. Co ciekawe, Polska jest zachodnią granicą tego dania i już na Górnym Śląsku historycznie nie jest ono znane.




Jeśli jeszcze tego nie widzieliście to Gazeta Wyborcza wraz z firmą Selectivv policzyli Ukraińców w Polsce i pokazali ich na mapie na podstawie smartfonów. Wyszło, że Ukraińców jest w Polsce około 1,27 mln.

Tutaj link do artykułu: http://wyborcza.pl/7,156282,24522397,smartfony-policzyly...

a w środku link do samej mapy. Polecam poprzybliżać sobie, bo ciekawe rzeczy widać. Na przykład w Warszawie imigranci mieszkają jednak po wschodniej stronie Wisły. Z kolei na Śląsku i w Zagłębiu spore skupisko jest w Raciborzu, a znacznie mniejsze w większym i bogatszym Rybniku, podobnie duże skupisko jest w Bytomiu, a w większym Sosnowcu Ukraińców prawie w ogóle nie ma.


Najnowsze wyniki badania PISA sprawdzającego poziom wiedzy i inteligencji piętnastolatków.






























Mapa:

Nowa regionalizacja polskich Karpat

http://rugala.pl/c/nowa-regionalizacja-polskie-gory-karpaty/?fbclid=IwAR1SpTN8VUCG7lIKYg-7havGuW8wO5XbVrOE3XFj4TShTIH5EuztGE9WVgU















Popular posts from this blog

Pierwsza wojna światowa

Tutaj moje info o osobach, które walczyły 20 lat wcześniej na I wojnie: https://ojcowskidom.blogspot.com/2021/11/na-frontach-i-wojny-swiatowej.html Możemy szacować, iż żałobę z powodu śmierci domownika przeżywano wówczas, w co czwartym domu w Brennej i Górkach. Rodzin w Brennej i Górkach, które straciły bliskich na I wojnie było przeszło sto. Na I wojnie zginął przynajmniej co 20 mężczyzna z naszych wiosek, podczas gdy ranny mógł zostać nawet co czwarty lub piąty. Jeśli odejmiemy osoby niepełnoletnie i seniorów oraz inwalidów etc. i policzymy jedynie mężczyzn objętych poborem, wówczas liczby te wzrosną ok. dwukrotnie (!). Z rachunku tego wynika, iż tylko co drugi mężczyzna powołany na front I wojny światowej wrócił z niej cały i względnie zdrowy. Co będzie na sprawdzianie? Kilka (7) najważniejszych dat rocznych Wybuch wojny Rewolucje w Rosji Przystąpienie USA do wojny Uporządkuj chronologię wydarzeń , spośród wymienionych 3 wydarzeń wskaż pierwsze i ostatnie.  Uporządkuj państwa ; po k

Klasa 5

Klasa 5 R. I 1. 1. POCZĄTKI LUDZKOŚCI 1. 2. CYWILIZACJE MEZOPOTAMII 1. 3. STAROŻYTNY EGIPT 1. 4. STAROŻYTNY IZRAEL 1. 5. CYWILIZACJE INDII I CHIN 1. 6. NARODZINY I ROZWÓJ PISMA R. II 2. 1. ATENY I SPARTA 2. 2. WOJNY PERSKIE 2. 3. WIERZENIA RELIGIJNE STAROŻYTNYCH GREKÓW 2. 4. KULTURA STAROŻYTNYCH GREKÓW 2. 5. PODBOJE ALEKSANDRA WIELKIEGO R. III 3. 1. USTRÓJ POLITYCZNY STAROŻYTNEGO RZYMU 3. 2. POWSTANIE I UPADEK IMPERIUM RZYMSKIEGO 3. 3. KULTURA UMYSŁOWA I RELIGIA STAROŻYTNEGO RZYMU 3. 4. SZTUKA STAROŻYTNEGO RZYMU 3. 5. NARODZINY CHRZEŚCIJAŃSTWA R. IV 4. 1. BIZANCJUM 4. 2. NARODZINY ISLAMU 4. 3. NA GRUZACH CESARSTWA ZACHODNIEGO 4. 4. WALKA O WŁADZĘ NA ŚWIATEM CHRZEŚCIJAŃSKIM 4. 5. DZIEJE WYPRAW KRZYŻOWYCH R. V 5. 1. SPOŁECZEŃSTWO FEUDALNE 5. 2. STAN RYCERSKI 5. 3. MIESZCZANIE I CHŁOPI 5. 4. KOŚCIÓŁ W ŚREDNIOWIECZU 5. 5. SZTUKA ŚREDNIOWIECZNA R. VI 6. 1. PRADZIEJE ZIEM POLSKICH 6. 2. POCZĄTKI PAŃSTWA POLSKIEGO 6. 3. POLSKA POD PANOWANIEM BOLESŁAWA CHROBREGO 6. 4. KRYZYS PAŃSTWA PIERWSZYCH

Europa i świat doby Oświecenia

Na naszych zajęciach (wspólnie i/lub samodzielnie): 5. 1. Przemiany gospodarcze i społeczne w XVIII wieku 5. 2. Oświecenie 5. 3. Absolutyzm oświecony 5. 4. Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych 5. 5. Wybuch Wielkiej Rewolucji Francuskiej 5. 6. Francja republiką - przemiany polityczne we Francji w latach 1973-1799     https://www.youtube.com/watch?v=zxYrqV1rFIA&ab_channel=By%C5%82osobie...%28HelloMaestro%29 7:27 Ziemniak i rozbiór Polski, Katarzyna Wielka, Maria Teresa "Byl Sobie Czlowiek" - Świat przyspiesza- Wynalazki, zmiany społeczno-gospodarcze i polityczne XIX wieku, m.in. Wiosna Ludów https://www.youtube.com/watch?v=vLqbldp2OPc&list=PLyJ5tp6WmjKj-lHgWpsK4-xqnpEDoezbi&index=23&ab_channel=FranciszekF1 5. 1. Jesteśmy drugą Anglią. Czego Goethe szuka na Śląsku? a) Muzy b) elfów c) zachodnich technologii Świat idzie naprzód, czyli Geothe na Śląsku, a my stajemy się drugą Anglią.   Porównaj wiersz Goethego w tłumaczeniu Szymborskiej:  https://wiersze.an