Wojciech Grajewski – Dorobek naukowy i popularyzatorski
Ztrudnienie i doświadczenie zawodowe:
- IX 2020-nadal: II LO im. M. Kopernika: nauczyciel (historii, historii i społeczeństwa)
- prowadzenie zajęć edukacyjnych
- XII 2018-VIII 2020: Miejskie Centrum Kultury „Integrator” – „manager kultury”
- Organizacja imprez, w tym m.in. wykładów, konferencji, konkursy oraz imprezy okolicznościowe: Noc Muzeów, itp.; obsługa medialna, administracja strony internetowej i profilu facebookowego.
- III 2011-XII 2017: Książnica Cieszyńska, Cieszyn – praca bibliotekarska
- Praca bibliotekarska, obsługa czytelników, kwerendy biblioteczne, opracowanie zbiorów (program MAK), lekcje biblioteczne, warsztaty dla dzieci, organizowanie wystaw, imprez i atrakcji, np.: serii gier miejskich: „Śladem Bohaterów”.
- (staż od VI 2010) IV 2011-V 2016: Muzeum Śląska Cieszyńskiego, Cieszyn
- Oprowadzanie wycieczek; praca w Dziale Fotografii i Bibliotece Naukowej (tam m.in. opracowywanie księgozbioru, zbioru fotografii), pomoc przy przygotowywaniu wystaw (montaż, dokumentacja techniczna); warsztaty dla dzieci (współpraca z Uniwersytetem Śląskim), prelekcje naukowe.
Wykształcenie
- 2004-2010 Uniwersytet Jagielloński, mgr historii
- temat pracy magisterskiej: Galicyjskie wybory do austriackiej Rady Państwa z roku 1911 w relacjach lokalnej prasy (pod kierunkiem dr hab. Michała Baczkowskiego)
- 2014-2020 Akademia Jana Długosza w Częstochowie: studia doktoranckie pod kierunkiem prof. hab. Janusza Spyry,
- przygotowywanie pracy badawczej: W walce o dusze Ślązaków i przyszłość kresów zachodnich. Nurt narodowo-demokratyczny w życiu społeczności polskiej na Śląska Cieszyńskiego w ostatnich latach trwania monarchii austro-węgierskiej (1906-1918) (wcześniej: Między Ojczyzną Austrią a Ojczyzną-Polską. Cieszyńscy Polacy w latach I wojny światowej). Pomimo ukończenia czterech lat studiów trzeciego stopnia, z uwagi na nieukończenie w terminie pracy doktorskiej, nie uzyskano tytułu doktora.
Zaangażowanie społeczne i naukowe
- -Polskie Towarzystwo Historyczne – Oddział Cieszyn,
- od XII 2015: wiceprezes; od IX 2017 do I 2022: prezes;
- członek redakcji naukowej "Pamiętnika Cieszynskiego"
- -Towarzystwo Miłośników Brennej i Górek „Jodła”,
- od III 2015 r. członek zarządu; od r. 2018 wiceprezes
- -Stowarzyszenie Rozwoju „Integracja” w Brennej,
- od 2015-2021 r.: członek zarządu;
- -Macierz Ziemi Cieszyńskiej, koło: Klub Hobbystów;
- -Sekcja Ludoznawcza Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej;
- -Sekcja Historii Regionu Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej.
- - Koło Naukowe Historyków Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie
- (2015-2020)
Wyróżnienia i zrealizowane projekty badawcze:
2016: Udział w charakterze eksperta/konsultanta z dziedziny historii w projekcie rewitalizacji budynku Domu Katolicko-Ludowego im. Ks. Londzina w Brennej, tworzenia ekspozycji stałej i czasowej „Domu Zielin”.
2016: Udział w projekcie badawczym Sekcji Ludoznawczej Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej (odtworzenie i popularyzację historii i dorobku pięćdziesięcioletniej działalności Sekcji Ludoznawczej), w ramach którego przygotowano m.in. artykuły i zestawienie bibliograficzne.
2015-2018: Udział w projekcie badawczym PTH Cieszyn, poświęconym rekonstrukcji genealogii chłopskich i szlacheckich na Śląsku Cieszyńskim, w trakcie którego powstały artykuły poświęcone rodzinie Hellerów (hutników i górali ) oraz Pogórskich (panów na Pogórzu i Brennej).
2015: Udział w charakterze eksperta/konsultanta z dziedziny historii w projekcie przygotowawczym rewitalizacji i zagospodarowania przestrzennego miejscowości i klasztoru na Górze Świętej Anny.
2014: laureat konkursu Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, pt. Rekonstrukcja i archiwizacja genealogii rodzin zamieszkujących wsie Górnego Śląska”, umowa na pracę badawczą poświęconą rodzinie Hellerów z Brennej w ramach projektu.
2013-2014: Projekt „Nasza historia – Brenna i jej mieszkańcy”, ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich i Lokalnej Grupy działania „Cieszyńska Kraina”, mający na celu podjęcie badań archiwalnych i terenowych dot. historii Brennej, zakończony wydaniem książki, pt: „Brenna. Dzieje góralskiej wisi Śląska Cieszyńskiego. t. 1”.
2013: [W. Grajewski], [część źródłowa], „Biała księga zbrodni popełnionych w dniach 23 – 29.01.1919 roku na Śląsku Cieszyńskim przez wojska gen. Josefa Šnejdárka”, praca zbiorowa, Muzeum 4 Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie, Cieszyn 2013, – Opracowanie części źródłowej, tj. wyszukanie w dostępnych archiwaliach i zestawienie najważniejszych relacji pisemnych sporządzonych przez świadków (wywodzących się spośród społeczności polskiej Śląska Cieszyńskiego) ówczesnych wydarzeń.
Projekty popularyzatorskie
(przygotowanie wniosków, pozyskanie funduszy, koordynacja)
- 2015: przygotowanie i złożenie wniosku o grant „Fundacji Kronenberga” na projekt pt.: „Nasze wspólne dziedzictwo. Breńsko-góreckie spotkania z przyrodą, historią i kulturą małej ojczyzny”, zakładający realizację cyklu wykładów i warsztatów o tematyce regionalnej. Projekt nie uzyskał dotacji;
- 2016: w ramach projektu „Dom Kultury+”, realizowanego przez Narodowe Centrum Kultury, przygotowanie i złożenie wniosku o grant. Wniosek otrzymał wsparcie finansowe na przeprowadzenie cyklu wykładów i wycieczek popularno-naukowych, promujących historię, kulturę i przyrodę wiosek Gminy Brenna;
- 2016: Starostwo Powiatowe w Cieszynie; pozyskana kwota grantu: 2,5 tys. złotych; cel: wydanie drukiem „Pamiętnika Cieszyńskiego”, t. 22 (grant realizowany w ramach działalności w PTH Cieszyn)
- 2016: Gminy Brenna, kwota grantu: pozyskana 3,5 tys. złotych; cel: wydanie drukiem biografii, wspomnień i listów red. Karola F. Sabatha (grant realizowany w ramach działalności w Tow. Miłośników Brennej i Górek);
- 2017: Stowarzyszenie Wspólnota Polska; cel: sfinansowanie powstania i druku monografii Sekcji Ludoznawczej i Sekcji Historii Regionu ZG PZKO (grant realizowany w ramach działalności w Sekcji Ludoznawczej i Sekcji Historii Regionu ZG PZKO); grant pozyskano i zrealizowano.
- 2018: Muzeum Historii Polski w Warszawie – grant realizowany w ramach Programu „Patriotyzmu Jutra”; cel: wydanie elektroniczne publikacji „Odznaczeni orderem Virtuti Militari związani ze Śląskiem Cieszyńskim" oraz przedsięwzięcie szeregu działań popularyzatorskich: zorganizowanie m.in. dla młodzieży warsztatów żywej lekcji historii metodą dramy; warsztatów genealogiczno-archwalnych, gry miejskiej i wykładów (grant realizowany w ramach działalności w PTH Cieszyn); grant pozyskano i zrealizowano.
- 2018: Gminy Brenna, cel: „Powstanie społecznego archiwum cyfrowego Gminy Brenna...”; publikacja edycji źródeł on-line oraz zorganizowanie m.in. dla młodzieży wykładów/warsztatów genealogicznych – grant był realizowany od września 2018 do listopada 2018, a w kolejnym miesiącu rozliczany, zob: https://ojcowskidom.blogspot.com/p/o-projekcie.html; grant pozyskano i zrealizowano.
- 2018: Urząd Miasta Cieszyn; cel: wydanie on-line „Pamiętnika Cieszyńskiego”, t. 23 (grant realizowany w ramach działalności w PTH Cieszyn); grant pozyskano i zrealizowano.
- 2019: Gminy Brenna; cel: „Rozwój społecznego archiwum cyfrowego Gminy Brenna...”; publikacja edycji źródeł on-line oraz zorganizowanie m.in. dla młodzieży wykładów/warsztatów genealogicznych, zob: https://ojcowskidom.blogspot.com/p/o-projekcie.html; grant pozyskano i zrealizowano.
- 2020: Urząd Miasta Cieszyn; cel: wydanie drukiem „Pamiętnika Cieszyńskiego”, t. 23 (grant realizowany w ramach działalności w PTH Cieszyn); grant pozyskano i zrealizowano.
- 2020: Biuro Programu Niepodległa; cel: realizacja projektu „Generacja pamięci. Cieszyńskie drogi do Niepodległej", dofinansowanego ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”; grant pozyskano i zrealizowano.
- 2020: Biuro Programu Niepodległa; cel: realizacja projektu „Generacja pamięci. Śląski zew na ratunek Rzeczypospolitej”, dofinansowanego ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Koalicje dla Niepodległej – #wiktoria 1920”; grant pozyskano i zrealizowano.
2022: Prowadzenie projektu badawczego, poświęconego Janowi Gaszczykowi, lokalnemu bohaterowi (a prywatnie wujkowi babci uczennicy Martyny Heller z kl. 3R z LO im. Kopernika). Jego finałem było sprowadzenie do Brennej pamiątki-”relikwii” po zasłużonym działaczu społecznym ofierze II wojny światowej i stworzenie w Brennej tablicy pamiątkowej i zorganizowanie imprezy, pt. “Czas do domu”.
Publikacje naukowe
Bibliografie:
W. Grajewski, J. Staroń, Zestawienie publikacji o historii kształcenia pedagogicznego na Śląsku Cieszyńskim, w: Z dziejów kształcenia pedagogicznego na Śląsku Cieszyńskim, pod red. R Mrózek, U. Szuścik, Katowice 2013, s. [197]-211.
[W.Grajewski], Aneks. Wykaz zawartości „Biuletynów Ludoznawczych”, [w:] Pół wieku w służbie Polakom nad Olzą. Dorobek 50-letniej działalności Sekcji Folklorystycznej i Ludoznawczej oraz Sekcji Historii Regionu Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, red. Agnieszka Pieńczak, Wojciech Grajewski, Czeski Cieszyn 2018.
Książkowe:
W. Grajewski, Brenna. Dzieje góralskiej wsi Śląska Cieszyńskiego, t. 1: Od czasów najdawniejszych do roku 1848, Stowarzyszenie Rozwoju „Integracja”, Brenna 2014.
Redakcja monografii:
Pół wieku w służbie Polakom nad Olzą. Dorobek 50-letniej działalności Sekcji Folklorystycznej i Ludoznawczej oraz Sekcji Historii Regionu Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, red.: Agnieszka Pieńczak, Wojciech Grajewski, Czeski Cieszyn 2018
Karol F. Sabath. Portret listami pisany, red. Wojciech Grajewski, Brenna 2017 (seria: Wspomnienia, Biografie i Materiały Biograficzne ; 4)
Cieszyńskie drogi do Niepodległej, red. W. Grajewski, S. Król, M. Morys-Twarowski, Cieszyn 2020 (Współredagowanie i wydanie drukiem publikacji popularnonaukowej)
Redakcja czasopism naukowych:
Pamiętnik Cieszyński, t. 23, red. W. Grajewski, W. Swięs, M. Morys-Twarowski, Cieszyn 2019 (druk)
Artykuły:
W. Grajewski, Obchody 250-tej rocznicy wiktorii wiedeńskiej na Śląsku Cieszyńskim, w: 1683. Na ratunek Europie. Udział Rzeczpospolitej i miejsce Cieszyna oraz Ziemi Cieszyńskiej w kampanii wiedeńskiej, red. I. Panic, D. Rolnik, Cieszyn 2013.
W. Grajewski, Sport w czechosłowackiej części Śląska Cieszyńskiego w latach 1945-1992. W: Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych, (red. I. Panic) t. VII, Cieszyn 2015.
W. Grajewski, Sport po czeskiej stronie Śląska Cieszyńskiego w latach 1993-2014. W: Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych, (red. I. Panic) t. VII, Cieszyn 2015.
W. Grajewski, Beskidzka epopeja. Dzieje Hellerów z Huty – górali śląskich z Brennej na Śląsku Cieszyńskim, „Rocznik Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, R. 3, 2015, s. 52-102.
W. Grajewski, Ród Pogórskich z Pogórza, panów na Pogórzu i Brennej przełomu XV–XVI w. (próba rekonstrukcji genealogicznej), „Pamiętnik Cieszyński", t. 21 (2016), s. 7–37.
W. Grajewski, Izabela Olesiak, Trzy wieki rodu Wysłychów na Śląsku Cieszyńskim – szkic genealogiczny, „Pamiętnik Cieszyński", t. 22 (2017), s. 155–187.
W. Grajewski, Trzy dekady działalności Sekcji Folklorystycznej Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego (1965-1995), [w:] Pół wieku w służbie Polakom nad Olzą. Dorobek 50-letniej działalności Sekcji Folklorystycznej i Ludoznawczej oraz Sekcji Historii Regionu Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, red. Agnieszka Pieńczak, Wojciech Grajewski, Czeski Cieszyn 2018)
W. Grajewski, Ostatni redaktor „Gwiazdki Cieszyńskiej” – szkic biograficzny, [w:] Karol F. Sabath. Portret listami pisany, red. Wojciech Grajewski, Brenna 2017 (seria: Wspomnienia, Biografie i Materiały Biograficzne; 4
Wojciech Grajewski, Kazimierz Jaworski, Szlachta w Końskiej, „Pamiętnik Cieszyński", t. 23 (2019), s. 121–142.
Dalsze art. złożone do druku
...
Wystąpienia publiczne
Referaty wygłoszone na konferencjach naukowych:
18 III 2010: Kraków, III Ogólnopolska Konferencja Historia w Mediach – Koło Naukowe Historyków Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego: Pamięć o agresji czeskiej w roku 1919 w lokalnej prasie polskiej.
11 V 2012: Kraków, Konferencja Naukowa Front Wschodni Wielkiej Wojny 1914-1918 – Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie: „Przebudzeni rycerze”. Udział Śląska Cieszyńskiego w Wielkiej Wojnie. Międzynarodowa.
28 XI 2012: Katowice, Konferencja Muzeum Śląskiego w Katowicach: „Śląsk a I wojna światowa. Znaczenie regionu w czasie wojny i wpływ wojny na sytuację lokalną”: Między Ojczyzną-Austrią a Ojczyzną-Polską. Cieszyńscy Polacy w latach 1914-1918.
25 III 2014: Cieszyn, Konferencja Koła Naukowego Doktorantów Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego w Cieszynie: „Stosunki polsko-czeskie na przestrzeni wieków”: Od bratniej współpracy, przez nieufność i rywalizację, do zaciekłej walki. Epizody ze stosunków polsko-czeskich na Śląsku Cieszyńskim 1848-1920.
4 III 2015: Częstochowa, IV Międzynarodowe Forum Doktorantów. Historyk – Fakt – Metoda. AJD: Czy porzucić sztandar Legionów Polskich? Nowe spojrzenie na postawę śląskich legionistów wobec kryzysu przysięgowego w Mszanie Dolnej we wrześniu 1914 roku.
V 2015: Regionalna konferencja metodyczna nauczycieli / Ośrodek Doskonalenia Zawodowego Publisher-Innowacje: Mądre, pobożne i ku uciesze ludu - O wydawanych przed wiekiem w Cieszynie książkach i miejscowych firmach wydawniczych.
15 lipca 2015: Bystrzyca (Rep. Czeska) „Miejsce regionalizmu w zachowaniu dziedzictwa kulturowego” (min.: Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego): Pół wieku w służbie regionu. Działalność dokumentacyjna i popularyzatorska Sekcji Folklorystycznej i Ludoznawczej ZG PZKO.
15 XII 2015: Częstochowa, III Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Polityka, współpraca, przyjaźń, rywalizacja, wrogość, wojna. Relacje miedzy ludźmi, narodami i państwami na przestrzeni dziejów” (AJD Częstochowa): Blaski i cienie wielokulturowego Śląska Cieszyńskiego schyłku Austro-Węgier z perspektywy gościa zza oceanu – W. J. Rose'a.
19 III 2016: Górki Wielkie, I Międzynarodowa Konferencja Przyrodnicza Pogranicza Polsko-Czesko-Słowackiego: XIX-wieczne odkrywanie pradziejów Beskidu Śląskiego i Pogórza Cieszyńskiego. Przyczynek na temat badań naukowych i osiągnięć L. J. Szersznika, A. Heinricha, L. Hoheneggera i V. Uhliga.
27 IV 2016, Częstochowa, V Międzynarodowe Forum Doktorantów. Historyk - Fakt –Metoda: Antoni Heller z Brennej – najmłodszy wójt w powiecie cieszyńskim. Studium przypadku kariery na wsi polskiej okresu międzywojennego.
14 XII 2016: Częstochowa, IV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Polityka, współpraca, przyjaźń, rywalizacja, wrogość, wojna. Relacje miedzy ludźmi, narodami i państwami na przestrzeni dziejów”. AJD Częstochowa: U progu wieku konfliktów. Krwawa niedziela w Cieszynie roku 1908.
5 IV 2017: Częstochowa, VI Międzynarodowe Forum Doktorantów. Historyk – Fakt – Metoda: Wyzwania i zagadki z jakimi zmierzyć się musí historyk regionalista analizujący źródła średniowieczne i nowożytne na przykładzie dziejów Brennej na Śląsku Cieszyńskim.
25 I 2018: Cieszyn, Konferencja dla nauczycieli: „Moja mała ojczyzna w edukacji” (Szkoła Podstawowa nr 2): Życie i dzieło księdza Leopolda J. Szersznika oraz dokonania jego uczniów.
13 IV 2018: Częstochowa, VII Międzynarodowe Forum Doktorantów. Historyk – Fakt – Metoda (AJD): Przeciw hitlerowskiemu „Ausrotten”. Próby ratowania polskich bibliotek i archiwaliów na Śląsku Cieszyńskim w czasie II wojny światowej.
22 IV 2018: Nowy Targ, Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Koniec starego porządku początek nowej Europy 1848-1918-1938-1968 w Europie środkowo-wschodniej" (M.in. Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Nowym Targu): Śląsk Cieszyński wobec akcji legionowej i zaangażowania zbrojnego po stronie Austro-Węgier w pierwszych miesiącach I wojny światowej (do kryzysu przysięgowego w Mszanie Dolnej we wrześniu 1914 roku i rozwiązania Sekcji Śląskiej NKN).
24 IV 2018: Cieszyn, VI Konferencja metodyczna dla nauczycieli polonistów, historyków i bibliotekarzy, pt.:Śląsk Cieszyński w literaturze ludowej (M.in. Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Bielsku-Białej): Piśmiorze, samoucy i wyrośli z ludu. O pisarzach ludowych Śląska Cieszyńskiego.
14 VI 2018: Chorzów, Mieszkańcy górnośląskich wsi w obliczu zakończenia I wojny światowej i odzyskania niepodległości przez Polskę, organizowaną przez Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” (Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie): Cieszyńscy Polacy w końcowej fazie Wielkiej Wojny.
30 I 2019: Skoczów, „Skoczów 1919. Finał wojny o Śląsk Cieszyński” (Miejskie Centrum Kultury „Integrator”): Tragedia wojny roku 1919 z perspektywy ludności polskiej (w świetle wspomnień i dokumentów)
Działalność popularyzatorska
Wygłoszone prelekcje (wybór):
2013:
22 I 2013, Grodziec - Koło Macierzy Ziemi Cieszyńskiej w Grodźcu:
Ks. Józef Londzin, działacz społeczny i narodowy w sto
pięćdziesiątą rocznicę urodzin;
8 III 2013, Istebna – Gimnazjum im. Jana Pawła II: Ks. Józef
Londzin i jego działalność;
19 III 2013, Cieszyn UTW: Z notatek do harców. Epizody ze
100-letniej historii harcerstwa na Śląsku Cieszyńskim;
X-XI 2013: Brenna i Górki Wielkie – Szkoły Podstawowe i Gimnazja:
cykl 10 wykładów i warsztatów: Z przeszłości Brennej i
Górek oraz Źródła do poznania przeszłości
naszej małej ojczyzny;
9 XII 2013, Ustroń – MMS: 100-lecie
harcerstwa na Śląsku Cieszyńskim.
2014:
22 V 2014, Cieszyn UTW: Obawy i nadzieje cieszyńskich Polaków
wobec wybuchu I wojny światowej;
25 VI 2014, Cieszyn, MSC: Ostatnie dni szczęśliwej Austrii.
Śląsk Cieszyński u progu Wielkiej Wojny;
14 III 2014, Cieszyn, Świetlica Krytyki Politycznej w Cieszynie:
Lokalni Kolbergowie: Życie i działalność Ernestyny
Świbówny;
28 X 2014, Jasienica – Ośrodek Kultury w Jasienicy: Spacer po
Śląsku Cieszyńskim, cz. 1: Stolica Księstwa.
2015:
28 I 2015: Cieszyn – MSC: Pomnik trwalszy niż ze spiżu.
Duchowa spuścizna księdza Szersznika i dzieła jego wychowanków: w
200. rocznicę wynalazku wozu poruszanego parą;
Styczeń- maj 2015: Brenna, Ośrodek Promocji kultury i Sportu: cykl
4 warsztatów regionalnych dla dzieci w wieku przedszkolnym i
wczesnoszkolnym;
27 V 2015: Cieszyn – MSC: Zgromadzić starożytności i
wszelkie pomniki przeszłości kraju naszego… O tym, jak przed stu
laty powstało w Cieszynie Muzeum Śląskie;
27 VI 2015: Ustroń
– MMS: Materialna i duchowa spuścizna księdza Szersznika i
jego wychowanków;
19 VIII 2015: Cieszyn – Koło Macierzy Ziemi Cieszyńskiej NR
2 „MAŁY JAWOROWY”: Materialna i duchowa spuścizna księdza
Szersznika i jego wychowanków;
11 IX 2015: Górki Wielkie, Towarzystwo Miłośników Brennej i
Górek: Udział mieszkańców Brennej i Górek w walkę o
polskę w czasie I wojny światowej, tj. w Legionach Polskich i
przewrocie niepodległościowym z 1 XI 1918 roku;
4 grudnia 2015: Cieszyn – Książnica Cieszyńska: „Chwalcie
Pana” i „Ktoby się tego był spodziewał”. O działalności
„Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra” i jego wydawnictwach dla ludu
polskiego na Śląsku,
wykład z cyklu „Cymelia i osobliwości ze zbiorów
Książnicy Cieszyńskiej”.
2016:
27 I 2016: Cieszyn – MSC: Przodkowie z Cieszyńskiego. Rzecz
o chłopskich genealogiach,
z cyklu „Spotkania Szersznikowskie 2016”;
16 II 2016, Cieszyn UTW: Historia Muzeum Śląska
Cieszyńskiego;
18 II 2016, Cieszyn KC: „Nasz drogi święty
skarb”. Tajemnice historycznych księgozbiorów
Książnicy Cieszyńskiej;
18 III 2016: Cieszyn – DPS: Księstwo cieszyńskie pod
rządami książąt piastowskich;
15-17 IV 2016: kilka tematycznych wykładów dla uczestników objazdu
naukowego Doktorantów Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w
Krakowie, m.in.: Historia Księstwa Cieszyńskiego;
Dzieje społeczności Polskiej na Zaolziu;
22 IV 2016: Cieszyn – DPS: Życie i działalność
księdza Leopolda Jana Szersznika i jego uczniów;
VIII 2016, Brenna TMBiG: Tradycje pasterskie w Brennej;
VIII 2016: KC Cieszyn („Na Szybkiku” Wodzisław): wykład w
plenerze: Księstwo Cieszyńskie i jego stolica;
4 XI 2016 – DPS Cieszyn: Ks. Józef Londzin i jego
czasy;
20 XI 2016 – UG Brenna, wykład w plenerze:
Śladem II wojny światowej. Ruch oporu i bunkry partyzanckie w
Brennej;
11 XI 2016 – TCW Cieszyn: Na drodze do niepodległości.
Śląsk Cieszyński w lata 1914-1918;
29 XI 2016 – UŚ Cieszyn: Zarys Historii Śląska
Cieszyńskiego i cieszyńskie grupy etnograficzne;
8 XII 2016 – Jastrzębie, wykład dla uczniów Zespół Szkół
Nr 9 im. dr. Mikołaja Witczaka w Jastrzębiu-Zdroju uczestników 4.
edycji Międzyszkolnego Konkursu Regionalnego: „Tu rzecz po ślónsku
i tam rzecz po slónsku a jednako niejednako”, pt.: Zarys
historii i tradycji Śląska Cieszyńskiego;
2017:
20 I 2017 – wykład TCW: Konflikt polsko-czeski o Śląsk
Cieszyński;
18 IV 2017 – UTW Cieszyn: Odkrywanie tajemnic Beskidu
Śląskiego. Z notatek pierwszych turystów i badaczy etnografów;
31 V 2017 – Wykład dla uczestników międzynarodowego
konkursu regionalnego „Śląsk Cieszyński – moja mała Ojczyzna
wczoraj i dziś”, pod patronatem prof. dr hab. inż. Jerzego Buzka
(edycja XV Powiatowego Gimnazjalnego Konkursu Wiedzy o Regionie),
pt.: Brenna. Zagadki i tajemnice góralskiej wsi Śląska
Cieszyńskiego;
2 VI 2017 – DPS Cieszyn: Wyzwania i tajemnice historyka
regionalisty;
10 VI 2017 – UG Brenna, wykład w plenerze: Między
legendą a historią. Krzyż Rozstania na Bukowym Groniu w Brennej;
30 VI 2017 – Książnica Cieszyńska, Cieszyn: Skarby
z Kończyckiej Fary. O przechowywanych w Książnicy
archiwaliach Parafii św. Michała Archanioła z Kończyc
Wielkich;
12 VIII 2017 – UG Brenna, poprowadzenie wycieczki do Krzyż
Rozstania na Bukowym Groniu w Brennej i wykład w plenerze:
Wątek miłości w historii i kulturze ludowej Brennej;
6
IX 2017 – Zamek Cieszyn: Oprowadzanie po Górze Zamkowej w
Cieszynie z anglojęzycznym mini-wykładem w plenerze na temat:
Chorwackie ślady w historii
Śląska Cieszyńskiego oraz cieszyńskie na Bałkanach;
10
X 2017 – Klub Seniora Marzenie, Brenna: Red.
Karol F. Sabath;
24
X 2017 – UTW Cieszyn: Świadectwo
życia i śmierci red. Karola F. Sabatha;
8
XI 2017 – DPS Cieszyn: Ostatni
redaktor „Gwiazdki Cieszyńskiej”;
11
XI 2017 - Szkoła Podstawowa nr 5 w Ustroniu-Lipowcu: „Droga
Lipowca ku niepodległej Polsce”;
2018:
13/20
XII 2018 – Towarzystwo Miłośników Brennej i Górek „Jodła”:
Świadectwo życia i śmierci red.
Karola F. Sabatha (promocja
publikacji: „Portret listami pisany”);
26
I 2018 – Biblioteka Cieszyn: Świadectwo
życia i śmierci red. Karola F. Sabatha (promocja
publikacji: „Portret listami pisany”);
24
II 2018 – Ustroń, MMS: Karol
Ferdynand Sabath. (…)
Następca Stalmacha i Londzina;
27
IV 2018 – OPKiS Brenna: Z
wojennych kart gminy Brenna
(z cyklu: Spotkanie z historykiem)
17 IX 2018 – Zespół Szkół w Górkach
Wielkich: Górki – nasza mała ojczyzna
18 IX 2018 – Zespół Szkół w Górkach
Wielkich: Górki – nasza mała ojczyzna
5 X 2018 – OPKiS Brenna: Dziedzictwo
ojców – Dom Katolicko-Ludowy w Brennej (otwarcie Beskidzkiego Domu
Zielin „Przytulia”
8 XI 2018 –
MUR-GIMPEL, Czeski Cieszyn:
„Wokół powstania i służby Legionu Śląskiego”
9 XI 2018 –
SP Ustroń-Lipowiec, Cieszyniaków
drogi do Polski
13 XI 2018 –
SP nr 8 Skoczów, Cieszyniaków drogi do Polski
2019:
7 VIII 2019 – Beskidzki Dom Zielin Przytlia:
Tajemnice Księstwa Cieszyńskiego i śląskiej góralszczyzny.
27 VIII 2019 – Kozia Zagroda, Brenna:
Tajemnice śląskiej góralszczyzny.
11 XI 2019 – Gminne Obchody Dnia Niepodległości,
[Ewangelicko-Augsburski] Kościół Apostoła Bartłomieja w Brennej
w Brennej: Mieszkańcy Brennej i Górek dla Niepodległej
2020
2021
2022
3 V 2022 – Beskidzki Dom Zielin "Przytulia" / OPKiS Brenna: Zagadka życia i śmierci Janka Gaszczyka
21 V 2022 – „Pasterskie spotkanie w Bacówce na Skałce w Brennej”, O zwierzątach na sałaszu.
11 VI 2022 – „Pasterskie spotkanie w Bacówce u Greniów w Brennej”, O rolach na sałaszu.
7 VII 2022 – „Pasterskie spotkanie na Błatniej w Brennej”, O rolach na sałaszu.
2022 – 5 X 2022 Wygłosiłem w ramach Międzygeneracyjnego Uniwersytetu regionalnego przy PZKO w Czeskim Cieszynie wykład: "Józef Bożek: Genialny Polak, Czech, czy może jednak... Niemiec lub po prostu cieszyński Ślązak? Tajemnica pochodzenia i losów twórcy pierwszego wozu napędzanego silnikiem parowym na kontynencie europejskim". Całego wykładu możemy wysłuchać tutaj: https://zwrot.cz/2022/10/genialny-wynalazca-jozef-bozek-wojciech-grajewski-przyblizyl-sluchaczom-mur-u-te-wybitna-postac
Skróty: MMS- Muzeum Marii Skalickiej w
Ustroniu; MSC- Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie; UTW-
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Cieszynie; DPS- Dom Pomocy Społecznej
w Cieszynie; TCW – Transgraniczne Centrum Wolontariatu w Cieszynie;
UG Brenna- Urząd Gminy Brenna.
Warsztaty
Książnica- ok. 10 warsztatów ze starą książką i czasopismem
8-9 XI 2018 – ZS w Górkach Wielkich i SP nr 2 w Brennej - warsztaty genealogiczno-archiwalne przeprowadzone przez Wojciecha Grajewskiego – trzy warsztaty w ramach projektu „W poszukiwaniu korzeni. Ślązaków Cieszyńskich drogi do Polski” (grant „Patriotyzm Jutra” MHP w Warszawie)
1 XI -5 XII 2018 – ZS w Górkach Wielkich i SP nr 1 w Skoczowie: 7 warsztatów dramy historycznej w ramach projektu „W poszukiwaniu korzeni. Ślązaków Cieszyńskich drogi do Polski” (grant „Patriotyzm Jutra” MHP w Warszawie)
6-8 XII 2018 – SP nr 1 w Skoczowie - warsztaty genealogiczno-archiwalne – trzy warsztaty w ramach projektu „W poszukiwaniu korzeni. Ślązaków Cieszyńskich drogi do Polski” (grant „Patriotyzm Jutra” MHP w Warszawie)
1 VII 2019 – Kozia Zagroda, Brenna: Pasterskie warsztaty regionalne
27 VIII 2019 – Kozia Zagroda, Brenna: Tajemnice stolicy Księstwa Cieszyńskiego
Seria 7 warsztatów genealogiczno-archiwalnych przeprowadzonych w ramach projektu „Patriotyzm Jutra”, pt. „W drodze do Polski - losy i decyzje mieszkańców Śląska Cieszyńskiego (m.in. Brennej i Górek)” dla łącznie 169 osób
9 XI 2018 – ZS w Górkach Wielkich – 2 warsztaty dla 2 klas (44 uczestników)
9 XI 2018 – ZS w Górkach Wielkich:
6 XII 2018: SP nr 1 w Skoczowie – 2 warsztaty dla 2 klas (45 uczestników)
6 XII 2018 – SP nr 1 w Skoczowie
8 XI 2018 – SP nr 2 w Brennej – warsztaty dla 20 uczestników
6 XII 2018 – SP nr 1 w Skoczowie – 2 warsztaty dla 2 klas (45 uczestników)
14 XI 2018 – SP Ustroń-Lipowiec – 2 warsztaty dla 3 klas (60 uczestników)
10 XII 2018: SP nr 1 w Skoczowie – 5 warsztatów dla 5 klas (134 uczestników)
Wykłady popularyzatorskie w plenerze (tematyczne spacery
historyczne):
IX 2011: „Spacer po Cieszynie z Andrzejem Cinciałą i Pawłem
Stalmachem (szlakiem cieszyńskich archiwów i bibliotek
zabytkowych)” (wspólnie z Wojciechem Święsem) - Książnica
Cieszyńska;
20 VII 2012: „Spacer po Cieszynie z ks. Józefem Londzinem”-
Macierz Ziemi Cieszyńskiej;
29 IX 2012: „Spacer po Cieszynie z ks. Józefem Londzinem (szlakiem
cieszyńskich archiwów i bibliotek zabytkowych)” - Książnica
Cieszyńska;
8 II 2014: „Spacer po Cieszynie z Klemensem Matusiakiem”- Zamek
Cieszyn;
1 VI 2014: „Cieszyn naszej wyobraźni”. Rodzinny,
historyczno-przyrodniczy spacer po Wzgórzu Zamkowym z przewodnikiem
(wspólnie ze Stanisławem Kaweckim)- Zamek Cieszyn.
2
V 2018: Śladami II wojny światowej [w Brennej Leśnicy] (z
cyklu: wycieczka z historykiem)
31 VII 2019: Skarby i tajemnice Górek Wielkich. Spacer historyczny wokół Góry Bucze (dla Zespołu Folklorystycznego
Ina i ZF Mała Brenna)
XI 2020: Wycieczka po Cieszynie śladem wydarzeń i bohaterów z lat 1918/1920 - Autorski spacer tematyczny dla młodzieży szkolnej w ramach projektu (Generacja Pamięci. Śląski Zew...) edukacyjnego LO Kopernika, Fundaji Volens i PTH Cieszyn
11 XI 2021: „Spacer po Brennej śladem miejsc pamięci z Wojciechem Grajewskim” / organizator: Gmina Brenna
Scenariusz i realizacja wystaw, akcji, imprez popularyzujących historię i kulturę Śląska Cieszyńskiego
Otwarte gry miejskie:
IX 2012: „Śladem bohaterów /1939-1945/” – w ramach Skarbów z
Cieszyńskiej Trówły 2012;
V 2013: „Śladem bohaterów /1863/” – w ramach Nocy Muzeów
2013;
V 2014: „Ks. Szersznik na tropie zaginionej biblioteki / Cieszyn
1776/” – w ramach Nocy Muzeów 2014;
IX 2014: „Śladem bohaterów /1914/” – przygotowana i
zrealizowana społecznie w ramach działalności w Macierzy
Ziemi Cieszyńskiej (MZC);
V 2016: „Mole w Książnicy”. Rodzinny konkurs z nagrodami, ed.
I;
XI 2018: „Śladem bohaterów /1918/” – przygotowana przez PTH
Cieszyn, w ramach projektu „Patriotyzm Jutra”;
3 V 2019 r. – Miejskie Centrum Kultury „Integrator” w
Skoczowie, Skoczów: „Śladem Bohaterów #Skoczów1919”
„Ks. Szersznik na tropie śladów pierwszych chrześcijan”
(scenariusz przygotowany dla Książnicy, niezrealizowany);
Maraton gwarowy:
Cztery edycje Cieszyńskiego Maratonu Gwarowego „Czytumy po Naszymu”: 2013, 2015: Z nolepy naszych łojców; 2016: Starzikowe spóminki, 2017: Cieszyński wiesieli
Zrealizowane wystawy:
I 2012: Cieszyn, Książnica Cieszyńska: „Między Cieszynem a
Sopotem. Życie i działalność Józefa Golca”
2012: Cieszyn, Muzeum Śląska Cieszyńskiego: „Cieszyński
Biedermeier” (autorstwo: M. Makowski; pomoc techniczna,
dokumentacja, itd.: W. Grajewski);
VI 2013: Cieszyn, Książnica Cieszyńska: „Kresowe Stanice.
100-lecie Harcerstwa na Śląsku Cieszyńskim” (wspólnie
z Krzysztofem Kleczkiem);
IX 2014: Cieszyn, Książnica Cieszyńska: „I wojna światowa z
bliska i daleka. Dramat wielkiej wojny oczami cieszyńskich Polaków”
(wspólnie z Rafałem Cholewą);
IX 2017: Cieszyn, Książnica Cieszyńska: „Cieszyński wiesieli w
fotografii i literaturze”;
V 2018: Brenna, OPKiS Brenna – „Śladem II wojny światowej [w
Brennej Leśnicy]” wystawa plenerowa (w formie tablic
informacyjnych)
XII 2018: Brenna, OPKiS Brenna – „Pasterstwo [w Brennej i
na Śląsku Cieszyńskim]” wystawa planszowa
2019: Brenna, OPKiS Brenna – „Dom Katolicko-Ludowy. Historia miejsca” wystawa
Rozmowy/ wywiady
Stefan Król, „Na ratunek Ojczyźnie. Cieszyniacy w walkach na wschodzie (w latach 1919-1920)” Przeprowadzenie rozmowy/wywiadu w ramach projektu „Generacja Pamięci. Śląski Zew...” (dostępny na YouTube)
Koordynacja i opieka merytoryczna (przygotowanie pytań itd.) nad cyklem wykładów edukacyjnych on-line (dostępnych na YouTube) w ramach projektu „Generacja Pamięci. Cieszyńskie drogi...” - 10 sztuk, tj:
Publikacje popularno-naukowe (wybór)
Wojna przyszła pod Skoczów,
cz. 1-2, „Czas Skoczowa” nr 4, 6 z 2010, s. 14-15.
Ostatni Redaktor,
„Gość Bielsko-Żywiecki”, nr 5 z 2013.
U progu wielkiej wojny,
„Kalendarz Cieszyński [na rok] 2014”, Cieszyn 2013.
Cykl pięciu artykułów poświęconych Sekcji Folklorystycznej i
Ludoznawczej PZKO, pt.: Sekcja Pięćdziesięcioletnia. Dekada (…)
. „Zwrot. Miesięcznik Polskiego Związku
Kulturalno-Oświatowego w RC” nr 6-10 z 2015 r.
Sekcja pięćdziesięcioletnia. Dekada I.: „Cudze chwalicie
swego nie znacie”, „Zwrot ”, 6-15, s.19-21
Sekcja pięćdziesięcioletnia. Dekada II.: Złote lata
cieszyńskiego ludoznawstwa, cz. 1, „Zwrot” , nr 7 z 2015, s.
18-21
Sekcja pięćdziesięcioletnia. Dekada II.: Złote lata
cieszyńskiego ludoznawstwa, cz. 2, „Zwrot” , nr 8 z 2015, s.
18-19
Sekcja pięćdziesięcioletnia. Dekada III.: „Cud zdarza się
tylko raz?”, cz. 1, „Zwrot” , nr 9 z 2015, s. 18-19
Sekcja pięćdziesięcioletnia. Dekada III.: „Cud zdarza się
tylko raz?”, cz. 2, „Zwrot” , nr 10 z 2015, s. 18-19
A także przeszło dwadzieścia popularyzatorskich artykułów
historycznych opublikowanych w cieszyńskiej prasie regionalnej:
„Wieściach znad Brennicy”, „Wiadomościach Ratuszowych” oraz
na portalu Gazetacodzienna.pl,
m.in.:
Przebudzenie Śląska Cieszyńskiego,
portal Gazeta Codzienna, tekst z 11 XI 2012, dostęp pod adresem:
http://gazetacodzienna.pl/artykul/kultura/przebudzenie-slaska-cieszynskiego
Leopold Jan Szersznik. Największy z
Cieszyniaków?,
dostęp:
http://gazetacodzienna.pl/artykul/kultura/leopold-jan-szersznik-najwiekszy-z-cieszyniakow
Wywiad: „Grzesiczak pyta (3): Czy Polacy razem z Hitlerem wbili
nóż w plecy Czechosłowacji?” ,
dostęp pod adresem:
http://novinka.pl/czy-polacy-z-hitlerem-dokonali-rozbioru-czechoslowacji/
W. Grajewski: Paweł Jaworski (cykl: Zapomniani
bohaterowie, [cz. 1]), „Wieści znad Brennicy”, XI 2015, s.
23-25.
W. Grajewski: W. K. spod Witalusza ''pisarz wyklęty?'',
Portal Śląska Cieszyńskiego Ox.pl, [2016; tekst ukazał się
również na łamach: „Wieści znad Brennicy”], dostęp pod
adresem:
http://wiadomosci.ox.pl/wiadomosc,35033,w.-k.--pisarz-wyklety--.html
W. Grajewski: Ostatnie akty wojennego dramatu. Walki o Brenną i
Górki w 1945 roku, Portal Śląska Cieszyńskiego Ox.pl, [2016],
dostęp pod adresem:
https://wiadomosci.ox.pl/ostatnie-akty-wojennego-dramatu-walki-o-brenna-i-gorki-w-1945-roku,35464