Jak zachować pamięć o bohaterach? Na przykład poprzez popularyzację ich losów poprzez stworzenie ich biogramów w popularnej Wikipedii!
Cieszyńscy Ślązacy w Wojsku Polskim, lata 20.-30. XX wieku, zdjęcie z archiwum rodziny Strach z Górek Wielkich. |
Uczniowie LO im. M. Kopernika biorą udział w historycznym eksperymencie wikipedycznym w ramach projektu "Generacja Pamięci. Śląski zew na ratunek Rzeczypospolitej". Na czym polega zadanie? Opracowujemy biogramy cieszyńskich bohaterów w formacie "Wikipedii". Jakich bohaterów? Tych, którzy jako ochotnicy zgłosili się 100 lat temu do Wojska Polskiego, by ratować odradzającą się Rzeczypospolitą, dając tym samym dowody własnej szlachetności, oddania dla ideałów i poświęcenia na rzecz wspólnoty, z którą się utożsamiali. Postawa tych blisko tysiąca bohaterów była dla współczesnych (oraz jest nas dzisiaj) wyraźnym świadectwem polskości ich Małej Ojczyzny - Śląska Cieszyńskiego, pomimo iż pozostawał przez blisko 700 lat poza granicami Polski.
Zadanie "Nasi wikiBohaterowie" – na czym polega?
Większość z Was pracuje w parach (jeśli ktoś chce może zadanie wykonać indywidualnie, wówczas jego ocena będzie podniesiona o jeden stopień). Pracę należy przesłać na adres historyka za pośrednictwem Microsoft Teams (ewentualnie Dziennika), w formie "kodu źródłowego" (np. w mailu lub w pliku tekstowym .doc, .odt.).
Do pracy należy dołączyć, krótki opis: Dlaczego wybraliśmy daną postać? Czy udało nam się znaleźć na jej temat jakieś dane "ekstra" np. w Internecie? Co było trudne w realizacji projektu?
Przypominamy o terminowości oddania zadania! Lepiej nie przekroczyć czasu zważywszy na wskazane wcześniej konsekwencje (ewentualność dodatkowej kartkówki, itd.:)
Bardzo ważna uwaga: prace poszczególnych grup muszą mieć charakter autorski. Nasze hasła słownikowe nie mogą być wprost skopiowane np. z bazy danych lub tekstu w książce, encyklopedii itd. Muszą zostać tak opracowane, czy przeredagowane, by miały charakter autorski (w ostateczności można sięgnąć po zmianę szyku zdań, słów, itd.). Niedozwolone jest również kopiowanie pracy innej grupy, czy to w całości, czy w części. Przypadki, w których zachodzić będzie podejrzenie plagiatu, będą karane bardzo surowo.
Oto powstająca lista bohaterów związanych z naszym regionem:
https://drive.google.com/file/d/1LeQQ8hpNEcFyC8YgzxnN-cCnp9i283IQ/view?usp=sharing
"Nasi wikiBohaterowie" – kolejność działania
1. Zadanie należy wykonać indywidualnie lub w grupach z podziałem na role (Osoby: A i B). Rozdziel poniższe zadania pomiędzy Was.
2. Wejdź na stronę: https://koperlo.blogspot.com/ (gratulacje! to już zrobione :). Zapoznaj się z poniższą Instrukcją (Osoby: A i B).
3. Otwórz LINK (Osoby: A i B). Wybierz interesującą Cię postać (Osoba A).
4. Wybór postaci. Czym się kierować? Subiektywnym wyborem (np. postać pochodzi z Twojej miejscowości, ma takie samo nazwisko etc.), ale też ilością dostępnych informacji w bazie danych (dostępnej pod linkiem); liczbą źródeł książkowych i linków prezentowanych w bazie danych.
5. (Osoby: A i B): Sprawdź co o Twojej postaci "mówi" Internet (najlepiej zrobić to wyszukując jednocześnie imię, nazwisko i rok urodzenia lub miejscowość pochodzenia) i inne źródła.
a) czy nie ma ona już biogramu w Wikipedii? (To jest ważne, żeby nie dublować czyjejś pracy; jeśli nie, to możesz działać!)
b) Czy są dostępne jakieś dodatkowe informacje w Internecie, np. biogram na stronie Elektronicznego Słownika biograficznego Ziemi Cieszyńskiej (https://katalog-slownik.kc-cieszyn.pl/), dane na temat pochówku w serwisach Grobonet (wyszukaj w google nazwisko, imię + Grobonet); czy innych witrynach: gminy, lokalnej straży pożarnej, rodzinnej platformie genealogicznej etc.; Wielu z bohaterów doczekało się już jednego lub kilku biogramów dostępnych w wydawnictwach drukowanych oraz internecie. Dotyczy to w szczególności:
- żołnierzy i oficerów, którzy otrzymali Order Virtuti Militari (szukaj na: https://cieszynscybohaterowie.blogspot.com/)
- żołnierzy (oficerów) zawodowych, jak i rezerwy, a więc m.in. policjantów, którzy zginęli w 1940 roku, w ramach tzw. Zbrodni Katyńskiej (wiele publikacji i baz danych), np.: http://ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl/; https://www.mecislavborak.cz/dokumenty/publikace/knihy/20-Ofiary_Zbrodni_Katynskiej.pdf (Tu wszyscy policjanci itd. którzy zginęli w 1940 roku, koniecznie wyszukaj w zawartosci ctrl+F nazwisko)!!!
c) Dla ambitnych:
- Może uda ci się sprawdzić, czy postać została opisana w literaturze w formie papierowej? Ułatwienie: niektóre miasta i gminy wydają publikacje papierowe w wersji on-line. Możesz przeszukać pdf-y wpisując np. interesujące Cię nazwisko. W sieci dostępne są m.in. publikacje o Skoczowie (http://www.halinaszotek.ox.pl/ksiazki-do-pobrania/zasluzyli-na-nasza-pamiec).
- Może uda Ci się ją odnaleźć w bazach danych Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie. Chodzi o bazę elektroniczną: https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_bazy_personalne/ (najlepiej szukać pod nazwiskiem i rokiem/ miejscowością urodzenia); a także "papierową" (ta jest znacznie bogatsza, ale też trudniejsza do przeszukania:
6. (Osoba A): Streść wyszukany w bazie danych biogram bohatera do ok. dziesięciu najważniejszych zdań/informacji. Jeżeli jesteś w stanie, to poszerz go o dane zdobyte z innych źródeł, np. Internetu, publikacji książkowych etc. Ważne - podkreśl, że brał (lub prawdopodobnie brał) udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku (ew. wojnie ukrińsko-polskiej w 1919 roku).
Przydatne informacje:
- skróty (wiele słowników operuje nimi, by zmniejszyć rozmiar artykułów), oto kilka popularnych:
PWŚl. – Policja Województwa Śląskiego
MN – Medal Niepodległości,
BKZ – Brązowy Krzyż Zasługi,
MPzaW – Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
MDzON – Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
PKU – Powiatowa Komisja Uzupełnień
7. (Osoba A): Otwórz Wikipedię i znajdź biogram osoby o losach zbliżonych do Twojego bohatera (np. Fołtyna, Płonki, etc.). Kliknij EDYCJA. Teraz możesz dowolnie kopiować, zmieniać treść otwartego artykułu, wykorzystując go jako matrycę do stworzenia wiki biogramu twojego Bohatera. Uwaga: Możliwa jest w dwóch trybach: Edytora wizualnego i edycji kodu źródłowego. Oba są przydatne:
Edytor Wizaualny - umożliwia wygodną pracę na tekście
Edytor kodu źródłowego - umożliwia bezpieczne zapisanie biogramu w pliku tekstowym, np. w rozszerzeniu .doc; .odt
7. (Osoba A): Połącz oba biogramy, np. wklej biogram Twojego bohatera do wybranego (zbliżonego tematycznie etc.) biogramu na Wikipedii, który wykorzystasz jako szablon, by w sposób łatwy i przyjemny nadać swojemu artykułowi najważniejsze cechy "wikiartykułu".
8. (Osoba A): Prześlij przygotowany przez siebie tekst partnerowi. Możesz to zrobić, np. zapisując Kod źródłowy w "pliku wordowskim". Opisz w kilku zadaniach co do tej pory zrobiłeś; czy znalazłeś jakieś "ekstra" (niewystępujące w baziedanych) informacje; szablonu, jakiej postaci użyłeś itd.
9. (Osoba B): Odbierz przesyłkę z biogramem od partnera. Skopiuj jej zawartość i wklej do dowolnego "wikiartykułu".
10. (Osoba B): Sprawdź i popraw treść główną artykułu. Czy jesteś w stanie "olinkować" jakieś elementy w tej sekcji? Czy możesz jeszcze np. zaznaczyć lub poprawić miejsce urodzenia/edukacji/kariery; jakąś instytucję, np. szkołę; oddział wojskowy.
11. (Osoba B): Edytuj szablon: "Żołnierz infobox", który znajduje się po prawej stronie.
12. (Osoba B): Zapisz poprawnie bibliografię, tj. źródła, z których czerpaliście informacje, np:
- Borák Mečislav, Ofiary Zbrodni Katyńskiej z obszaru byłej Czechosłowacji, Opava 2011.
- Król Stefan, Kawalerowie Virtuti Militari związani ze Śląskiem Cieszyńskim, t.1, Cieszyn 2018.
- Golec Józef , Bojda Stefania, Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 1, Cieszyn 1993; t. 2, Cieszyn 1995; t. 3, Cieszyn 1998; [t. 4] Suplement, Cieszyn 2014.
- Zasłużyli na naszą pamięć, wybór i opracowanie Halina Szotek, Skoczów 2019 [możliwy również dostęp elektroniczny pod adresem: http://www.halinaszotek.ox.pl/media/upload/2019/11/13/Zasluzyli%20na%20pamiec%20-%20e-wydanie.pdf, ostatni dostęp 18.10.2020].
Dla ambitnych: dopisz poprawnie przypis do konkretnej informacji (np. informacja o miejscu spoczynku pochodzi ze strony Grobonet...)
13. (Osoba B): Edytuj Kategorie u dołu strony. Odpowiednio dobierz i "wstukaj" takie kategorie jak e wymienione poniżej. Zalecamy sprawdzić-przejrzeć wcześniej również np: Żołnierze Wojska Polskiego; Oficerowie II Rzeczypospolitej; Oficerowie II Rzeczypospolitej według stopni wojskowych; Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918 (Austro-Węgry); Legiony Polskie 1914–1918 (Austro-Węgry); Polacy – wojskowi armii austriackiej; Członkowie polskich organizacji paramilitarnych 1908–1914; Ludzie związani z Kresami Wschodnimi II Rzeczypospolitej; Wojna polsko-bolszewicka; Wojna polsko-ukraińska 1918–1919; Śląsk Cieszyński).
14. Wyślij pracę w formacie kodu źródłowego, tzn. przed kliknięciem ctrl+a (zaznacz wszystko) należy przełączyć na widok: "Edycja kodu źródłowego" i dopiero teraz zaznacz treść artykułu. Następnie skopiowaną treść przeklej do wiadomości, wysyłając pracę nauczycielowi (za pośrednictwem komunikatora Teams) itp.
- Urodzeni w ...
- Zmarli w ...
- Ludzie związani ze Śląskiem
- Ludzie związani ze Śląskiem Cieszyńskim
- Ludzie związani z Cieszynem / Ludzie związani ze Skoczowem / innymi miejscowościami
- Ludzie urodzeni w Karwinie / inna miejscowość
- Pochowani na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie / inny cmentarz
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej / inna kategoria
- Polscy działacze narodowi na Śląsku Cieszyńskim
- Polscy żołnierze związani ze Śląskiem Cieszyńskim
- Polscy oficerowie związani ze Śląskiem Cieszyńskim
- Ślązacy w walce o polskie kresy wschodnie
- Ślązacy w walce o niepodległość Polski
- Polacy – oficerowie armii austro-węgierskiej
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Polscy nauczyciele
- Powstańcy śląscy
- Uczestnicy wojny polsko-czechosłowackiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Ślązacy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Członkowie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej / inna ranga
- Komisarze rządowi II Rzeczypospolitej / inny urząd
- Więźniowie KL Dachau / inny
- Więźniowie KL Sachsenhausen
- Więźniowie polityczni w II Rzeczypospolitej
- Polskie ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
- Ofiary zbrodni katyńskiej
- Ofiary zbrodni katyńskiej zamordowane w Charkowie
- Ofiary zbrodni katyńskiej zamordowane w Katyniu
- Ofiary zbrodni nacjonalistów ukraińskich 1939–1947
- Oficerowie
- Oficerowie 1. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej
- Oficerowie 27. Pułku Piechoty Armii Krajowej