Skip to main content

Projekty w których biorą udział uczniowie naszego Liceum:

Historie ukryte w obrazie (i wydarte zapomnieniu) - zadanie

Ile treści może kryć się na jednym kawałku papieru? Za każdym zdjęciem kryje się ciekawa historia... Historia bardziej lub mniej szczęśliwa, niekiedy zaskakująca i nieoczywista, ale zawsze ciekawa, nawet jeśli dotyczy losów "zwykłych" ludzi, takich jak nasi przodkowie, sąsiedzi (a tym bardziej gdy dotyczy bohaterów zbiorowej wyobraźni). Spróbujmy przedstawić losy postaci oraz wydarzeń społecznych, politycznych itd., które kryją się za fotografiami, które są dla nas cenne. Przed nami nowe ciekawe zadanie!  Oto najważniejsze informacje

Historia to ludzie, tacy jak my, tylko żyjący w innych okolicznościach. Spróbujmy odnaleźć i przedstawić bądź to ludzkie oblicze historii; bądź ślady "wielkiej historii" w losach naszych przodków/sąsiadów/idoli...


Wciel się w rolę dziennikarza, który musi zapełnić ostatnią stronę gazety ciekawym zdjęciem z intrygującą historią. Za bazę przyjmij rodzinne pamiątki i opowieści. Zdjęcie ma być punktem wyjścia do opowiedzenia ciekawej historii. Napisz ok. Stronę maszynopisu w Wordzie, np. 3 akapity 
1. wstęp- intrygująca zajawka lub opis tego co widzimy na zdjęciu; 
2. rozwinięcie, wyjaśnienie historii; 
3. zakończenie- np.: postscriptum, co działo się z bohaterami zdjęcia później, tj. w kolejnych latach; czy żyli długo i szczęśliwie? :)

W tym celu weź do ręki, np:
1) album fotograficzny dziadków,
2) wydawnictwo dotyczące Twojej małej ojczyzny lub 3) książkę z ulubionej dziedziny;
a następnie przekartkuj je uważnie...

Jesteś w stanie odnaleźć w nich interesującą lub ładną fotografię, na bazie, której można by opowiedzieć o szerszym spektrum danego zjawiska, dalszych lub wcześniejszych losach bohaterów fotografii? Jeśli tak to spróbuj opisać, dlaczego to zdjęcie jest ważne/ciekawe; czy na jego bazie da się coś "opowiedzieć" o przeszłości?

Najważniejsza rada: zadbaj o dobór ładnego/intrygującego zdjęcia lub takiego, które pozwala na opowiedzenie ciekawej historii, a następnie ją opowiedz!

Opisując fotografię, przedstaw wyczerpujące (ale nie rozwleczone informacje) o danym zdjęciu i jego bohaterach. Tekst musi być "skrojony na miarę", tj. być krótki, wyczerpujący i ciekawy. Powinien zmieścić się na standardowej kartce A4. 


Najważniejsze informacje

Co powstanie finalnie?

Ciekawy artykuł, który możne następnie być zamieszczony na blogu własnym/szkoły, etc. lub opublikowany w lokalnej gazetce. Inspiracją może być dla nas np. serwis i książka: https://www.facebook.com/krotkahistoriajednegozdjecia


Tematyka, propozycje:

1) Rodzinna (około +0,5/1 stopień dodany do oceny)

Może dysponujesz interesującym zdjęciem, np. pradziadka lub innego krewnego, np. w czasie zabawy/ obowiązków gospodarskich; w pracy lub w wojsku.  

2) Regionalna/lokalna

Weź książkę/album o twojej wiosce/miasteczku, wybierz jedno z najładniejszych/najciekawszych zdjęć. i opisz jaka kryje się za nim historia. 

Za każdym ze zdjęć skrywa się interesująca historia. Opierając się na relacji krewnych i źródłach historycznych przybliż czytelnikowi bohaterów widniejących na fotografiach, moment wykonania zdjęć czy w końcu to, co dane wydarzenie zmieniło w losach naszej rodziny, bądź małej/dużej ojczyzny (ew. świata). 

Prosta rada: Jeśli znajdziesz interesujące zdjęcie w rodzinnym albumie, to zrób mu zdjęcie i np. przy pomocy Whatsuppa roześlij je do dalszych członków rodziny z prośbą o pomoc w odczytaniu kiedy i w jakich okolicznościach zostało zrobione!


Wymogi formalne: 

praca składa się z 2 elementów: 

1) Tekstu - pliku z opisem fotografii (formaty: .doc, .odt, .docx); ważne: opis powinien składać się z min. 2000 znaków; maksimum: 6000 znaków; a więc mieścić się na standardowym wydruku A4. Pracę przesyłamy w zadaniu Teams. 

2) Zdjęcia, w postaci skanu w formacie .jpg (o rozdzielczości min. 1000x1000 px; ważącego pomiędzy 1 a 5 mb; 300 dpi; wyjątki możliwe za zgodą) 


O czym należy pamiętać? Co uwzględnić tworząc pracę?

  • Inne porady:
  • - możesz przedstawić okoliczności powstania zdjęcia; "odmalowując" jego scenerię/ realia i stopniowo zanurzając się w głąb historii.
  • - uwzględnij ciekawostki, anegdoty
  • - możesz ułatwić odbiór, ubarwiając opis, stosując jakieś zabiegi literackie, np.: stosując styl reportażu
  • - kto figuruje na zdjęciu? Dlaczego jest tak a nie inaczej ubrany? Czy pozuje, czy został uchwycony w trakcie codziennych obowiązków?
  • - czasem ważniejsze w danym zdjęciu jest to, kogo na tym zdjęciu nie ma... (np. tata zginął na wojnie lub z innego powodu jest nieobecny...)
  • - warto sięgnąć po zdjęcia odnoszące się do obrazów/wydarzeń/ postaci historycznych znanych odbiorcy, 

    • budzących czytelne skojarzenia (np. II wojna światowa; upadek komunizmu); 
    • legendarnych "marek": Prince Polo, Baltona, Frania, Fiat 125p, Miś Uszatek, itd.; 
    • "postaci ikonicznych" swoich czasów (Papież, Gierek, Jaruzelski); 
    • nawiązujące do "kamieni milowych" danej epoki: powstanie Polski w 1918 roku; wojna; zakończenie wojny; odbudowa kraju; Solidarność; upadek komunizmu.




Co będzie oceniane?

1) staranność (i/lub szacowana czasochłonność) pracy

2) walory edukacyjne pracy (wartość poznawcza);

3) walory artystyczne zdjęcia (atrakcyjność wizualna, wiek)

4) oryginalne ujęcie (np. wartka akcja opisu?; historia "detektywistyczna").

4) atrakcyjność wątków historycznych

5) inne (styl reportażu, humor itp.)




Tutaj zostaną zamieszczone przykładowe prace. 


Przykład I.: np. Zdjęcie ślubne dziadków/pradziadków

  • Akapit 1.: Czy da się zacząć opis jakoś intrygująco? Jeśli nie to opisujemy, np. wg standardu:
    • Opis samego zdjęcia, np.: Miejscowość, data wykonania: co przedstawia zdjęcie, np:
      • Dwójka uśmiechniętych młodych, ludzi w strojach galowych/ regionalnych; Zagajenie np. To dla nich ważny dzień. Właśnie wrócili z uroczystości ślubnych... To pierwszy dzień ich małżeństwa, które potrwa jeszcze 33 lata i doczeka się licznego potomstwa, wnuków etc.
    • można poruszyć temat mody, akcesoriów, tła zdjęcia, kto jest jego autorem (członek rodziny, zawodowy fotograf?)
  • Akapit 2.: Kto jest na zdjęciu - poszerzenie tematu. Opis personaliów, krótki biogram; np.: 
    • Pan młody to Józef Gruszka, ur. Górkach Wielkich pod numerem 44, syn bogatych gospodarzy, obecnie pracownik fizyczny w...
  • Akapit 3.: Szerszy kontekst historyczny życia/losów/ ciekawostki: Po 1 akapicie o losach babci i dziadka w tym czasie (i/lub) ich wcześniejszym (i/lub) późniejszym życiu; ew. losach ich rodzin np. Gdzie sie poznali itp; Dlaczego się ożenili? Mieli dzieci? Co robili zawodowo? Byli aktywni społecznie itp.?
  • Akapit ...: Szerszy kontekst historyczny: anegdoty/ rodzinne dramaty w czasie wydareń przełomowych, np. II wojny światowej.
Przykład I.: Tematyka regionalna/lokalna: Zdjęcie, pt. dzieci szkolne..., autorstwa Wiktorii K.




Rok 1912. Szkoła nr. 2 w [Brennej] Hucie. Zdjęcie zrobione jednemu z ostatnich roczników mieszkańców gminy Brenna kończących szkołę powszechną za czasów monarchii austro-węgierskiej. Symbolem panowania wówczas ww. monarchii jest portret cesarza Franciszka Józefa trzymany przez dziewczynę znajdująca się na środku w ostatnim rzędzie. Zdjęcie jak każde inne ktoś mógłby rzec. Jest jednak coś co wyróżnia je od innych tego typu fotografii. 

Ewenementem tego zdjęcia jest to, że mimo przeszło 100 lat od wykonania go, praktycznie wszystkie na nim osoby są zidentyfikowane. Dodatkowo zdjęcie to jest dostępne w czytelnej formie. Jak to możliwe? Sprawką tego faktu jest jeden z występujących na zdjęciu chłopców. Karol Ferdynand Sabath siedzący na zdjęciu w 1 rzędzie od dołu, [przed-]przedostatni od lewej strony. On właśnie opisał to zdjęcie z wieloma dokładnymi szczegółami. Zidentyfikował on wszystkich kolegów oraz koleżanki ze szkolnej ławki i to wraz z ich późniejszymi nazwiskami oraz zasługami dla Stowarzyszenia Młodzieży Katolickiej. Dzięki późniejszemu redaktorowi „Gwiazdki Cieszyńskiej” dane o tych osobach przetrwały do naszych czasów. Jedyny nie do końca znany z nazwiska uczniem na zdjęciu jest Michał „Z Dolinki”. To tylko o nim nie posiadamy dokładniejszych informacji. Szczegółowy opis owego zdjęcia odnaleziony został przez lokalnego badacza w zbiorach Heleny Wróblewskiej, córki Karola Ferdynanda Sabatha. Dzięki postaciom tym spuścizna jej ojca udostępniona została on-line w ramach Cyfrowego Społecznego Archwiwum Gminy Brenna i może mieć dziś szersze grono odbiorców. 

[Zdjęcie przetrwało, choć sam Karol Sabath w wieku zaledwie 40 lat, jako wielki polski patriota i działacz społeczny, poniósł męczęńską śmierć w obozie koncentracyjnym. Zginał przed 80 laty, 23. grudnia 1942 r., ale dzięki jego pracy, wrażliwości i skrupulatności (oraz przezorności jego bliskich) przetrwał m.in. ten unikatowy dokument. sprzed wieku, przywracając pamięć o minionych czasach i pokoleniach...] 

To pozornie zwykłe zdjęcie posiada niezwykłe tło historyczne, które posiada jeszcze bardziej niezwykłego autora który zachował informacje o osobach na nim „przy życiu”. Dzięki niemu znany jest fragment losu ludzi z malej miejscowości w Beskidzie Śląskim.  

Uwagi i wskazówki do pracy:
  • praca na piątkę, bardzo dobra kompozycja, krótko i na temat,
  • składa się z trzech części: ciekawego wprowadzenia, rozwinięcia i symbolicznego podsumowania.
  • jest pewien niedosyt - treść mocno odtwórcza... wszystkie dane pochodzą z jednego źródła: http://ojcowskidom.blogspot.com/2018/11/dzieci-szkolne-szkoa-nr-2-w-hucie-ok.html
  • nie uwzględniono sugerowanego źródła: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/19191/Morys-Twarowski%2C%20rec.%20Karol%20F.%20Sabath.pdf?sequence=1&isAllowed=yhttps://bielsko.gosc.pl/doc/4506574.Ostatni-taki-redaktor
  • drobne błędy faktograficzne ("Karol Ferdynand Sabath siedzący na zdjęciu w 1 rzędzie od dołu, przedostatni od lewej strony") i stylistyczne ("Szczegółowy opis owego zdjęcia odnaleziony został przez córkę Karola Ferdynanda - Helenę Wróblewską. Przekazała je ona do szerszej publiki, przez co spuścizna jej ojca ma dziś szersze grono odbiorców. ")
  • zawiera podstawowe informacje faktograficzne, ale mogło ich być więcej. Praca pod względem "kronikarskim", czy biograficznym jest przyzwoita, ale...
  • należałoby uzupełnić ciekawe szczegóły biograficzne bohatera... np. pisząc: Zdjęcie przetrwało, choć sam Karol Sabath w wieku zaledwie 40 lat poniósł męczęńską śmierć w obozie koncentracyjnym. Zginał przed 80 laty, 23. grudnia 1942 r., ale dzięki jego pracy, wrażliwości i skrupulatności (oraz przezorności jego bliskich) przetrwał m.in. ten unikatowy dokument. sprzed wieku, przywracając pamięć o minionych czasach i pokoleniach...
  • nawiasami i kursywą oznaczono poprawki dokonane w pracy

Przykład I.: Tematyka regionalna/lokalna: Zdjęcie, pt. “Misiek” - lokalny bohater..., autorstwa Nikodema G.

Grudzien 1947. “Misiek”, bo tak wołali na Zygmunta Nowotarskiego jego koledzy z drużyny, wjechał właśnie na lodowisko na katowickim “Torkacie” mieszczącym się przy ul.Bankowej. Był on najwyższym zawodnikiem Piasta Cieszyn, którego barwy reprezentował. Choć miał zaledwie 22 lata, nie czuł strachu przed o wiele silniejszą drużyną Cracovii Kraków, która przed dwoma tygodniami wywalczyła sobie tytuł Mistrza Polski. Piast był z góry skazywany na porażkę z utytułowaną drużyną, więc “misiek” chciał po prostu pokazać się z dobrej strony przed wypełnionymi trybunami “Torkatu”. Zygmunt Nowotarski był synem Włodzimierza Nowotarskiego nastoletniego posłańca podczas I wojny światowej oraz obrońcy Cieszyna we Wrześniu 1939 roku. Niestety, obrony zakończonej jego śmiercią przez strzał jednego z niemieckich żołnierzy. Matka Katarzyna Nowotarska z domu Pasiek zaginęła w październiku 1940 w niewyjaśnionych okolicznościach. 15-letni wówczas Zyguś nie miał nawet możliwości pożegnać się z mamą, która wyszła ze swojego domu przy ulicy Cselesty (aktualnie ul. Kochanowskiego przyp.red.) I już więcej do niego nie wróciła. Młodemu Nowotarskiemu został tylko dziadek Andrzej. Przygarnął go do swojego mieszkania na ulicy Głebokiej. To on zaszczepił w nim pasję do hokeja. Brał go na mecze KS Gumna czy SK Cesky Tesin. W jednym meczu tych drużyn doszło do niemałej szarpaniny pomiędzy zawodnikami, którzy zaczęli się popychać i przewracać. Młodzieniec zapytał się więć dziadka dlaczego sędzia nie interweniuje, lecz on mu odpowiedział że problem leży w tym że sędzia leży na samym spodzie. Właśnie wtedy Zygmunt zaczął marzyć o swojej wielkiej hokejowej karierze, o strzelonych bramkach I o tym że będzie niezapomnianą legendą tej dyscypliny sportowej.

Mecz na “Torkacie” się rozpoczął. Od początku warunki spotkania dyktowała Cracovia, w pierwszej tercji strzelając jedną bramkę I dokładając jeszcze dwie w tercji numer 2. Zostało im tylko przypieczętować wygraną w ostatniej tercji. Nowotarski był zawiedziony tym jak wygląda mecz w jego wykonaniu. Podniósł o głowę I spojrzał w okolicę trybun. Zobaczył tam swojego dziadka, stojącego I gorączkowo wymachującemu w jego stronę. “Misiek” postanowił że zrobi wszystko by odwrócić losy spotkania. W pierwszej akcji dostrzegł stojącego przed bramką rywali Marka Grzelaka, dograł mu krążek, a ten strzelił bramkę na 3:1. Następna akcja to popis najmniejszego w szeregach Piasta Karola Branny, który swoją indywidualną akcją dał Cieszynianom bramkę kontaktową. Zostały trzy minuty do końca meczu, gdy strzałem w samo okienko popisał się sam Nowotarski. Sensacja staje się faktem. Poddenerowani hokeiści spod Krakowa ruszyli do ataku, lecz nadziali się na kontrę Nowotarskiego, który mijając bramkarza Cracovii wpakował krążek do pustej bramki. Akcja ta została uwieczniona na zdjęciu, lecz to co się działo później wiemy tylko z opowieści ludzi którzy tam byli. Szał radości całego Piasta Cieszyn I kibiców można było usłyszeć nawet poza lodowiskiem. W jednym kącie trybun pewien człowiek zamiast skakać I wrzeszczeć z radości, po prostu usiadł I rozpłakał się jak dziecko, oczywiście ze szczęscia, Był to Andrzej Nowotarski.

5 lat później Zygmunt Nowotarski dostał się do kadry narodowej Polski na Igrzyska olimpijskie w St.Moritz. Dowiedział się o tym w swoim nowym mieszkaniu na ulicy Menniczej. Właśnie tam umarł w wieku 80 lat jako wybitny hokeista, działacz sportowy, niestety bez rodziny. Nie znalazł żony, lecz umarł tak jak sobie wymarzył za młodu- jako legenda hokeja, a na pewno ktoś wyjątkowy tutaj w Cieszynie.

Uwagi i wskazówki do pracy:
  • praca na szóstkę (genialna ale... z zastrzeżenimi :), bardzo dobra kompozycja, 
  • świetny styl reportażu,
  • jest pewien niedosyt - treść została w dużym stopniu zmyślona przez autora
  • należałoby skorygować szczegóły biograficzne bohatera... w oparciu o istniejącą literaturę, by tekst nie miał charakteru literatury fantastycznej :)




Przykład I.: Zdjęcie z cyklu "życie codzienne", pt. Pomysłowy Dobromir, autorstwa Marii H.


Uwagi i wskazówki do pracy:
  • praca na piątkę (ew. +5), uderza w niej m.in. staranność wykonania i zaangażowanie emocjonalne autora.
  • składa się z trzech części: Opisu zdjęcia; rozwinięcia wątku biograficznego i anegdoty/ osobistego wspomnienia. Brak wprowadzenia i zakończenia - nie wiemy więc m.in. czy bohater jeszcze żyje, czy też nie.
  • zawiera podstawowe informacje faktograficzne (miejsce zamieszkania, ulica itd.), ale mogło ich być więcej. Praca pod względem "kronikarskim", czy biograficznym jest przyzwoita, ale należałoby uzupełnić szczegóły biograficzne kariery zawodowej bohatera. Bliscy zapamiętali go jako "złotą rączkę", natomiast dla tysięcy pacjentów, był superbohaterem, który uratował im życie - szkoda że wątku tego w ten sposób nie pokierowano i rozbudowano! Możemy się więc jedynie domyśla, że bohater zdjęcia był na codzień wysokiej klasy lekarzem, pracującym np. w szpitalu specjalistycznym jako radiolog (szpital w Gliwicach jest w tej dziedzinie "trendseterem" dla całej Polski)
  • forma osobowa narracji zdradza zaangażowanie emocjonalne autora - na plus
  • zamieszczono anegdotę z konstrukcją "kajaka", możnabyło uzupełnić ten fragment o wydarzenie o "przygodowym" charakterze
  • możnabyło wykorzystać i rozbudować wątek kolorowych aparatów Polaroid, które ok. 1990 roku były w Polsce czymś dużo rzadszym niż Fiat 126p; np. rozpocząć opis od osoby autora zdjęcia i samego aparatu - jak udało się zdobyć taki aparat w latach kryzysu gosodarczego i zamkniętych granic? - pracabyłaby bogatsza



Przykład II.: Zdjęcie rodzinne (np. z wycieczki dziadków/pradziadków)




90 lat temu w Krakowie... 

"Na czarno-białej fotografii widzimy czteroosobową rodziną sfotografowaną ok. 1933 roku w czasie spaceru wokół Kościoła Mariackiego w Krakowie. Wskazują na to charakterystyczne epitafia pośmiertne wmurowane w ściany kościoła, które nota bene jeszcze bardziej wzmacniają refleksyjny charakter niemal stuletniego zdjęcia. Uchwycony kadr zatrzymał się akurat gdy chciwe zawsze pokarmu gołębie walczą o ziarna, chętnie rozdawane przez uśmiechniętą, piegowatą ok. 10-letnią dziewczynkę z zawadiacko nałożonym beretem, spod którego wystają dwa warkocze. Obok dziewczyny stoi jej mama, brat oraz ojciec. Zdjęcie wykonał najpewniej uliczny fotograf, który sportretował w ten sposób rodzinę Jana i Łucji Grajewskich, a więc również dzieci: Edwarda i Marysię w trakcie wycieczki do Krakowa. Widza uderzać może elegancja kadru i poszczególnych postaci, przede wszystkim żony i matki, która prezentuje zapewne najmodniejszy na początku lat 30. kapelusz i płaszcz. Również dzieci ubrane są schludnie i właściwie dla epoki. Widza uderzać może fakt, iż każdy z bohaterów ma nakrycie głowy, co wynikać może albo z warunków pogodowych, albo właśnie z "ducha epoki", w której, np. żaden szanujący się mężczyzna, czy kobieta nie pokazał się publicznie z odsłoniętą głową! (Na marginesie warto się zastanowić skąd wziął się ten zwyczaj... gdyż może on mieć korzenie siegające jeszcze czasów sprzed tysięcy lat..., kiedy to powszechnie panowało jeszcze pogaństwo!)

Co wiemy o postaciach uchwyconych na zdjęciu? Wbrew przychodzącym na myśl skojarzeniom, sportretowana rodzina nie należała do grona elity intelektualnej, czy finansowej polskiej okresu przedwojennego. Przeciwnie, żyła dosyć skromnie, na prowincji dawnego zaboru rosyjskiego, tj. w Radomiu, położonym ok. 200 kilometrów na północ od Krakowa. Jej utrzymanie zależało od pracy i  pensji robotniczej przedstawionego na fotografii Jana. W mieście tym mieszkała jako drugie pokolenie, dzieląc skromne swieżopowstałe dwupokojowe mieszkanie na ul. Pustej w Radomiu z siostrą Łucji i jej 3-osobową rodziną; oraz sąsiadując z żyjącymi "ściana w ścianę" teściami i szwagrami. Łącznie więc na niewielkiej powierzchni (ok. 90 metrów kwadratowych) żyły więc cztery rodziny, łącznie 12 osób.

Głowa rodziny - Jan Grajewski (ur. 1897, zm. 1980), był tokarzem- robotnikiem zatrudnionym na kolei, wówczas były to Polskie Koleje Państwowe. Jan był "złotą rączką" zatrudnioną w zakładach naprawczych taboru kolejowego w Radomiu. Stanowisko to pozwalało rodzinie wieść względnie dostatnie życie, zapewniając m.in. prywatne kształcenie widocznym na zdjęciu dzieciom: Marysi i Edwardowi, którzy uczęszczali w latach 30. XX wieku do prywatnych gimnazjów, zdobywając podstawy wykształcenia. 
Na wykształcenie dzieci z pewnością duży nacisk kładli oboje małżonkowie. Jan, sam miał trudne dzieciństwo – ponieważ, jego tata rozstał się z żoną i wyprowadził do obcej Warszawy (zawsze wspominał później synowi, moment gdy podróżując saniami z Iły do Warszawy napadły ich wilki, co najwyraźniej zdarzało się jeszcze ok. 1900 roku), gdzie żyli w warunkach niezwykle skromnych. Sam z trudem zdobył podstawy wykształcenia i "zawód", tracąc ojca i zostając sierotą w wieku 19 lat (tj. w 1916 roku). Co jednak ciekawe, Jan pomimo braku formalnego wykształcenia był osobą aktywną w lokalnym środowisku również na polu oświaty i kultury. Świadczy o tym zachowany do dziś w zbiorach rodziny tom prozy, z dedykacją, datowaną na 1 VII 1927, który potwierdza jego zaangażowanie w prace Polskiej Macierzy Szkolnej, koło w Radomiu („Na pamiątkę wytrwałej pracy, ofiaruje swemu  kochanemu słuchaczowi panu Grajewskiemu Janowi Zarząd PMS"- pod taką dedykacją zamieszczono 8 podpisów!). Z przekazów rodzinnych i zachowanych fotografii wiemy, iż Jan był osobą ciekawą świata, o czym może świadczyć fakt, że lubił zabierać żonę i dzieci na wycieczki, po Polsce – co zresztą ułatwiał mu zawód kolejarza. Niestety nie zachowało się więcej informacji na temat jego kulturalnego i społecznego zaangażowania.

Również żona Jana – Łucja, nazywana w rodzinie zdrobniale Lodzią, nie była zwykłą gospodynią domową. Chociaż Łucja pochodziła z rodziny rzemieślniczej - jej ojciec prowadził w Radomiu, w przydomowym warsztacie skromny zakład stolarski – to umiała czytać (jeszcze w czasach „carskich” ukończyła 8 klas szkoły podstawowej – co w owym czasie było rzadkością) i przez całe życie uwielbiała zanurzać się w literaturze, która była jej oknem na świat. Chociaż sama zdobyła skromne wykształcenie, to np. jej bratu udało się zostać nauczycielem, a siostrze Helenie, cenioną zakonnicą, z czasem przełożoną zakonu w Chinach i na Tajwanie. Łucja w pamięci rodziny zapisała się m.in. jako babcia, która czterdzieści lat później, by móc owym dwupokojowym mieszkaniu zatapiać się w wybranej przez siebie lekturze, nie budząc przy tym dzieci i wnuków, nocami zakradała się do ustępu, gdzie przesiadywała całymi godzinami. Zmarła w 1992, przeżywszy 93 lata. W pamięci bliższej i dalszej rodziny zapisała się jako osoba niezwykle ciepła i troskliwa, gdyż „matkowała” również licznemu rodzeństwu oraz ich dzieciom. Dzięki niej dom rodzinny w Radomiu żył jako prawdziwe ognisko domowe, gromadząc na Wigiliach i innych uroczystościach niemal 30 osób, cementując więzy rodzinne.

Jaka przyszłość czekała sportretowane na zdjęciu dzieci?  Starsza – piegowata Marysia, ukończyła gimnazjum, a później studia pedagogiczne; po czym postanowiła zostać szarytką, tj. wstąpić do zakonu Sióstr Miłosierdzia Bożego św. Wincentego a Paulo. Będąc zakonnicą, przez wiele lat pracowała m.in. z dziećmi niepełnosprawnymi (w tym niewidomymi), ucząc je zajęć praktycznych np. szycia. Podobnie jak mama odznaczyła się dobrotliwością i długowiecznością. Zmarła kilka lat temu, niemal w swe 95 urodziny.

Młodszy – po 15 latach powrócił do Krakowa – już jako student. Ukończył Politechnikę Krakowską, zostając architektem, z czasem zasłużonym urbanistą w Radomiu. W Krakowie  poznał żonę – Annę Cudzich-Mądrą, z którą założył rodzinę. Małżeństwo to doczekało się trójki potomstwa, a z czasem również 7 wnuków, których wykształcenie (jako prawników, inżynierów i np. historyka) zawsze leżało na sercu Edwarda, który wspierał ich materialnie i duchowo, zachęcając do pogłębiania pasji i zdobycia dyplomów. Zaszczepiona w Edwardzie pasja ojca do poznawania świata, przyniosła rezultaty, tenże, tak jako młodzieniec, a nawet staruszek uwielbiał podróżować, umiejąc – co znamienne - dostrzec i docenić tak bogactwo wsi podradomskich, jak i obcych krajów. Zmarł w 2008 roku. 

Owo wspólne zdjęciem wykonane przypadkowo w Krakowie przed 90 laty jest jednym z nielicznych wspólnych zdjęć rodziny. Fotografia ta łączy przeszłość odległą, z bliską, a także z teraźniejszością, przywołując wspomnienia ludzi, których już nie ma, a którzy ciągle są nam bliscy. Dlatego też jest ono dla rodziny pamiątką niezwykle cenną..."


Uwagi i wskazówki do pracy:
  • praca na szóstkę, jest to propozycja maximum (praca mogłaby być o połowę krótsza - z korzyścią dla niej)
  • praca dobra "kronikarsko", ale nieco przeładowana informacjami, należałoby ją odchudzić o ok. połowę. by była ciekawym artykułem
  • starano się zachować styl reportażu
  • uwzględniono bardzo dużo informacji zebranych od informatorów
  • zawiera ciekawostki (atak wilków, nocne lektury babci...)
  • zawiera informacje faktograficzne (miejsce zamieszkania, ulica itd.), ale nie jest przeładowana datami 
  • mogłaby być krótsza by utrzymać zainteresowanie czytelników
  • opisano losy wzystkich bohaterów
  • wydobyto ciekawe wątki społeczne: niskie pochodzenie społeczne i wykształcenie, a jednocześnie duże kulturalne i oświatowe aspiracje członków rodziny




Przykład 2a: Zdjęcie ślubne dziadków - AK: 

Ślub po pół roku znajomości i długie szczęśliwe życie...

Wydarzyło się to blisko 50 lat temu, w 1964 roku pod Skoczowem: Babcia w pracy w skoczowskim Pledanie poznała kolegę, który niebawem odwiedził ją w domu w Ochabach i przedstawił jej brata, który w pół roku później wylądował z nią "na ślubnym kobiercu". Jak do tego doszło? 

Dziadek przyjeżdżał do babci w odwiedziny, zaczęli się spotykać i po jakimś czasie mój pradziadek powiedział, że jest już dobry czas, żeby się pobrać, skoro już trwa to parę miesięcy, zaproponował więc córce zamążpójście. Babcia pobrała się więc mając jedynie 19 lat. Oczywiście, w drugiej kolejności musieli się domówić "młodzi". Nie byli pod żadną presją że muszą się pobrać, ale z perspektywy jej rodziców, widząc że córka przez dłuższy czas jest odwiedzana przez młodzieńca, zaproponowali wesele. Do małżeństwa pewnie i tak by doszło, natomiast dzięki rodzicom, postanowili podjąć tę decyzję trochę szybciej i tak jak wspomniałam w informacjach, pobrali się po niespełna pół roku. Małżeństwo to doczekało się czwórki potomstwa. Dalsze losy... [1-2 akapity]

Babcia do dziś z sentymentem i rozżewnieniem wspomina miłosne perypetie i ów pamiętny dzień ślubu. 







Uwagi i wskazówki do pracy:

w obecnej formie praca na piątkę (po uzupełnieniu 1-2 akapitów - na szóstkę)

- praca jest edycją pierwotenej wersji; powstała w wyniku bierzących konsultacji z nauczycielem 

- duży potencjał historii, ale opisanie zdawkowe, należy pracę rozwinąć o 1-2 akapity (np. informacje o rodzinie z Ochab, dalszych losach bohaterów itd. 




Przykład 2b: Zdjęcie ślubne pradziadków - MM

Uwagi i wskazówki do pracy:

  • W obecnej formie praca na dobry (ocena zawyżona za dotarcie do cennych materiałów sprzed 100 lat)
  • Bardzo duży potencjał historii, ale opisanie zdawkowe, należy ją rozwinąć o 1-2 akapity. 
  • Cenna byłaby np. anegdota, otwierająca tekst
  • Dopisanie miejsca wykonania zdjęcia i życia bohaterów, pozwoliłby rozwinąć historię; np. mieszkali w Zebrzydowicach (miejscowości ważnej ze względu na... węzeł komunikacyjny- dworzec kolejowy; miejscowości gdzie lada moment nastał państwowa granica). 
  • Data zdjęcia pozwala na rozwinięcie wielu wątków historycznych. Można spokojnie dopisać 1 albo 2 akapity o kłopotach rodziny; Dokładnie 2 miesiące po ślubie młodej pary w lipcu 1920 roku ich Małą Ojczyznę, w tym okoliczne miejscowości przecięła nowa polsko-czechosłowacka granica, co wywołało w życiu rodziny liczne kłopoty i perturbacje... jakie problemy? np problemy z dotarciem do pracy na kopalni, szykany ze strony urzędników czeskich; pozostanie części gospodarstwa lub bliskiej rodziny w Czechosłowacji; problem z odwiedzinami itp.; 
  • Ponadto osobny akapit można by dodać o losach ich dzieci, np. córki;  
  • Osobny akapit o dramacie rodziny w czasach historycznych przełomów: II wojny światowej (ew. o służbie na I wojnie; echach wojny czechosłowacko-polskiej) 

Niedużo trzeba, by wyszła z tego naprawdę genialna historia...


Przykład 3: Zdjęcie lokalnego bohatera - A. S.

Na zdjęciu widać miło wyglądającego pana. Kto to jest i czym się zasłużył, że został zapamiętany na Śląsku Cieszyńskim?  

Jest to ks. Franiszek Michejda, który urodził się w 1848 roku. Był księdzem ewangelicko – augsburskim i już od najmłodszych lat był działaczem narodowym. Uczył się w gimnazjum ewangelickim w Cieszynie, gdzie był współzałożycielem tajnego stowarzyszenia zrzeszającego młodzież o nazwie „Wzajemność”, które miało na celu kształcenie się w nauce języka polskiego i czytanie polskiej literatury.  

Jako dorosły brał czynny udział w pokazywaniu przejawów polskiego życia na Śląsku Cieszyńskim. Był prezesem rady nadzorczej Towarzystwa Oszczędności i Zaliczek i to właśnie on doprowadził do budowy Domu Narodowego przy rynku. Oprócz tego brał udział w pracach Czytelni Ludowej i Towarzystwa Rolniczego. Był inicjatorem, sekretarzem i prezesem Towarzystwa Ewangelickiego Oświaty Ludowej, które powstało w 1881 roku. Towarzystwo między innymi wydawało polskie książki religijne, co miało na celu krzewienie polskiej oświaty ewangelickiej. Jako prezes tego Towarzystwa przyczynił się również do założenia polskiego alumnatu dla dziewcząt w 1918 roku. Od początku istnienia Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego, czyli od 1885 roku, należał do jej zarządu i uczestniczył w staraniach o utworzenie polskiego gimnazjum w Cieszynie.   

W 1884 roku został współzałożycielem ugrupowania narodowego o nazwie Polityczne Towarzystwo Ludowe. Brał udział w pracach Ligi Polskiej oraz Stronnictwa Demokratyczno – Narodowego. Utrzymywał również kontakt z działaczami narodowymi innych ziem polskich pod zaborami, brał udział w deputacji do Wiednia w sprawie równouprawnienia polskiego społeczeństwa na Śląsku Cieszyńskim. Ruch narodowy jego i jego braci na Śląsku Cieszyńskim nosił nazwę „Michejdowskiego”  

Po zakończeniu pierwszej wojny światowej rozpoczął działania mające na celu połączenie kościoła ewangelickiego na Śląsku z kościołem ewangelickim w odradzającej się Polsce. Ponadto walczył o pozostawienie całego Śląska Cieszyńskiego przy Polsce, gdy jednak zapadła decyzja o podziale Śląska Cieszyńskiego między Polskę a Czechosłowację podupadł na zdrowiu. Zmarł w 1921 roku, a na jego pogrzeb przyjechało tysiące Polaków z obu części Śląska Cieszyńskiego, co stało się wielką manifestacją narodową.  
 


Uwagi i wskazówki do pracy:

  • W obecnej formie praca na dostateczny, gdyż praca mocno odtwórcza, bazująca na materiale internetowym, mocno "inspirowana" tekstem: https://cieszynska.luteranie.pl/100-rocznica-smierci-ks-franciszka-michejdy/
  • nie wykorzystano potencjału narracyjnego zawartego w słowach: "Decyzja [z lipca 1920 r.]o podziale Śląska Cieszyńskiego pomiędzy Polskę i Czechosłowację sprawiła, że podupadł na zdrowiu. Zmarł 12 lutego 1921 roku w Nawsiu, które zostało po stronie czechosłowackiej i tam został pochowany. Jego pogrzeb zgromadził tysiące Polaków z obu części Śląska Cieszyńskiego i stał się wielką manifestacją narodową." Gdyż zdjęcie wykonano najpewniej ok. 1920 roku, a więc na krótki czas przed śmiercią; widać na nim człowieka mocno doświadczonego przez życie; którego życie zatrzęso się w posadach w 1920 roku, a cała jego publiczna dzialalność została postawiona pod znakiem zapytania. 




Przykład 4: Zdjęcie pradziadka przy pracy - KC



Uwagi i wskazówki do pracy:

  • W obecnej formie praca na dobry,
  • wymaga rozwnięcia, m.in. o 1-2 akapity szczegółów biograficznych, informacji o rodzinie
  • styl mógłby być bardziej reporterski





Jako inspirację polecam:

https://pl.pinterest.com/myheritagepl/zachowaj-stare-zdj%C4%99cie-rodzinne/

https://histmag.org/Album-rodzinny-historia-zapisana-obrazem-1776

https://blog.myheritage.pl/2013/08/nostalgia-stare-fotografie-rodzinne/

https://pl.aleteia.org/2019/05/10/za-tymi-zdjeciami-kryja-sie-wyjatkowe-historie-znacie-je/

https://patronite.pl/khjz

https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/archiwistka-uwazajmy-na-rodzinne-zdjecia-i-dokumenty-podczas-swiat





Apel na koniec:

Opisujmy stare zdjęcia!

"Wiele zdjęć skrywanych w domowych archiwach jest jednak anonimowa... Osoby, które znały postacie na nich uwiecznione umierają. - Niestety niektóre fotografie, które zostały do nas dostarczone, nie są opisane. Wnukowie i prawnukowie, którzy dziś są ich posiadaczami nie zawsze wiedzą, kto się na nich znajduje. Zachęcam więc do opisywania zdjęć, nawet tych współczesnych. Miejscowość, data i krótki opis na ich odwrocie będzie ułatwieniem dla przyszłych pokoleń" Marcin Moeglich.



inne sprawy:

https://blog.myheritage.pl/2021/02/nowosc-dodaj-animacje-do-twarzy-na-zdjeciach/

Esej historyczny: https://pol.mainstreetartisans.com/4022607-how-to-write-an-essay-on-history-a-sample-outline-of-the-essay-on-the-history-topics





inne warianty zadania

Krótka historia jednego zdjęcia / Historie zastygłe w obrazach - zadanie

Zadanie powinny wykonać osoby, które: 

a) nie dostarczyły jednej z dwóch poprzednich prac (1. Wikibohaterowie; 2. Popularyzacja: Cieszyńska droga do Polski 1840-1920); Termin: ...

b) chcą uzyskać dodatkową, dobrą ocenę przed zakończeniem semestru.

3) Fanowska (to najłatwiejsza tematyka, więc musisz się postarać, by dostać np. szóstkę)

Jesteś fanem np. gwiazdy pop/piłki nożnej/kultury wysokiej itd. Na przykładzie konkretnego zdjęcia spróbuj skonstruować ciekawą narrację ukazującą, np.: 1) nieznane oblicze znanych postaci; 2. zdarzenia ważne z historycznego czy też społecznego punktu widzenia; itp.



Popular posts from this blog

Klasa 5

Sprawdzian I: 490 p.n.e.- bitwa pod Maratonem, I wojna Greków z Persami 753 p.n.e. - legendarne założenie Rzymu 44 p.n.e. - śmierć Juliusza Cezara 1 rok n.e. - narodziny Jezusa Tabela: A (wersja podstawowa, na Bdb);  B (wersja rozszerzona o wyjaśnienia) Powyżej dwie tabele. Wykazy zawierają skrót wymaganych informacji.  Zastrzeżenie:  Kolorem czerwonym  oznaczono elementy, których znajomość może pomóc w uzyskaniu oceny  bardzo dobrej Kolorem zielonym  oznaczono elementy, których opanowanie zaleca się na ocenę c elującą Elementy fioletowe i żółte  - wiedza prawie zupełnie zbędna i elementy dyskusyjne :) Sprawdzian nr I:  Zadanie I: Tabelka, luki Na podstawie powyższych tabel uzupełnij luki - tj.  ok. 10 najważniejszych postaci/ dat/ wydarzeń z historii (tematy 1.1-1.4; 2.1-2.2; 2.5; 3.2), wg powyższego schematu. Zadanie II: Uszereguj wydarzenia:  uluż w odpowiedniej kolejności wydarzenia (np. na osi czasu) od najstarszego do tego, które będzie najpóźniej Pierwszy człowiek w Europi

Pierwsza wojna światowa

Co będzie na sprawdzianie, etc.? Kilka (7) najważniejszych dat rocznych, np: Wybuch wojny Rewolucje w Rosji Przystąpienie USA do wojny Uporządkuj chronologię wydarzeń , spośród wymienionych 3 wydarzeń wskaż pierwsze i ostatnie.  Uporządkuj państwa ; po której stronie konfliktu walczyły? Wybierz 1 z 2 zaproponowanych zagadnień (łącznie jest 7 zagadnień- zob. podwykaz) i opisz w ok. 8 minipunktach (każdy punkt, to przynajmniej 3 fakty; ktoś, coś, gdzieś itp) Wspaniałe stulecie? U progu I wojny, miniwątki które można poruszyć: Europa, Austria i Cieszyn przeł. XIX i XX w. sytuacja gospodarcza, społelczna i geopolityczna Bałkany Panujący np. FJI - sielankowy portret rozwój przemysłu, szkolnictwa, przykłady Rywalizacja narodowa w różnych częściach Europy Austria 12 Narodów - jakich, kto prześladuje a kto prześladowany? Cieszyn sielankowy z piosenki Nohavicy Tesinska, tzn.? Konflikt polsko-niemiecki na Śl. Ciesz. -  Krwawa niedziela w Cieszynie itp. dyskryminacja Polaków Szkoły  Rota - genez

Klasa 4

Podstawa programowa (2024), cz. I: "KLASA IV I. Elementy historii rodzinnej i regionalnej.  Uczeń: 1) zbiera informacje na temat historii swojej rodziny, gromadzi pamiątki rodzinne i opowiada o nich; 2) poznaje historię i tradycje swojej okolicy i ludzi dla niej szczególnie zasłużonych; zna lokalne zabytki i opisuje ich dzieje. II. Najważniejsze elementy polskiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń: 1) zna symbole narodowe (barwy, godło, hymn państwowy), najważniejsze święta narodowe i państwowe, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie; 2) wiąże najważniejsze zabytki i symbole kultury polskiej z właściwymi regionami. III. Refleksja nad historią jako nauką. Uczeń: 1) wyjaśnia, na czym polega praca historyka; 2) wskazuje sposoby mierzenia czasu w historii i posługuje się pojęciami chronologicznymi; 3) rozpoznaje rodzaje źródeł historycznych; 4) odróżnia historię od dziejów legendarnych (....)". Punkt III. Rozwinięcie - Refleksja nad historią jako nauką: 1) Na czym p