Felix Austria...

Felix Austria... Film o Cieszynie AD 1918 w warszawskim Muzeum Historii Polski

zob. fotorelacje itd. na stronie Muzeum:

• https://muzhp.pl/aktualnosci/historia-w-sieci-warsztaty-dla-nauczycieli-i-uczniow-1
• https://www.facebook.com/MuzeumHistoriiPolski/posts/pfbid0z3zhTpT5NNpT7zqdU3ZCt9HEX5ueL6eEfqTJrNpAYmdyd4vaw6PZPnWkcvUvcgJwl
• https://wiadomoscizgmin.ox.pl/felix-austria-film-o-cieszynie-ad-1918,91272

Wyjątkowy projekt historyczny uczniów II LO w Cieszynie

Zespół Liceum im. Mikołaja Kopernika w Cieszynie właśnie wrócił ze stolicy, gdzie udał się na zaproszenie Muzeum Historii Polski w Warszawie. Cieszyniacy mieli okazję wziąć udział w elitarnym projekcie, jako jeden z zaledwie kilkunastu zespołów z całej Polski!

W ostatnią sobotę (7. XII 2024) nasza drużyna zaprezentowała w nowej siedzibie Muzeum fascynujący film, przedstawiając, podobnie jak inne zespoły, losy własnej Małej Ojczyzny w XX wieku, a konkretnie u schyłku "Belle époque". 

Finał projektu „Historia w sieci”

Finał projektu odbył się 7 grudnia 2024 roku w siedzibie Muzeum Historii Polski w Warszawie (największym obiekcie muzealnym w całym kraju!). To prestiżowe wydarzenie zgromadziło zespoły z całej Polski, od Pomorza po Podkarpacie. W jego trakcie uczestnicy mieli możliwość obejrzenia filmów stworzonych przez młodzież i nauczycieli z poszczególnych szkół; a także wymiany doświadczeń i spotkania z rówieśnikami (m.in. z Pszczyny, znajomych naszej nieocenionej matematyczki pani Gliklich-Moczały, która uczyła w tamtejszym LO przez lata). Była to również okazja by podsumować inne wydarzenia projektu, który łączył wykorzystanie nowoczesnych technologii z poznawaniem historii. poprzez m.in. warsztaty poświęconych cyfrowej kulturze, fact-checkingowi i sztucznej inteligencji. Po projekcji filmów goście MHP zwiedzili wystawę „1025. Narodziny Królestwa”, poświęconą narodzinom Polski jako państwa. 

W wydarzeniach tych brała udział delegacja z „Kopera” złożona z nauczyciela Wojciecha Grajewskiego (spiritus movens przedsięwzięcia) i przedstawiciela uczniów Jurka Kołodziejczyka (operator kamery). Tym razem na Śląsku musiała pozostać niestety pozostała dwójka uczniów, biorących udział w projekcie, tj. Paulina Jagiełło (świetny montaż i podkład muzyczny filmu) i Piotr Soboszek (aktor). 

Felix Austria? Czyli opowieść o Cieszynie AD 1918

Dla twórców filmu o Cieszynie szczególnym momentem była możliwość obejrzenia ich dzieła na dużym ekranie. Film, pt. Felix Austria i zagadka pewnego Halloween. Rozdział I, zrealizowany w konwencji nawiązyjącej m.in. do głośnego ostatnio serialu "1670", w sposób lekki przybliża wydarzenia, które rozegrały się w naszym mieście ok. 1918 roku, a więc u schyłku cesarstwa Austrii i u progu Rzeczypospolitej. Ideą twórców było m.in. dowartościowanie miejscowych nauczycieli, którzy po przeszło 600-latach stworzyli na Śląsku Polskę, wyprzedzając inne regiony Polski w walce o niepodległość, a jednocześnie ukazanie obecnego do dziś w szerokich kręgach cieszyniaków sentymentu do c.k. monarchii. Projekt wzbudził duże zainteresowanie publiczności w Warszawie, nobilitując lokalną historię w oczach uczniów i nauczycieli z całej Polski.

Wpływ projektu na uczestników i szkołę

Udział w projekcie „Historia w sieci...” i praca nad filmem dotyczącym historii regionalnej po raz kolejny pokazała, że także w stolicy mają świadomość, jak ważne w edukacji historycznej jest znanie historii Małych Ojczyzn, których odkrywanie może być nie mniej fascynujące i ważne, niźli śledzenie losów Narodu z perspektywy makro- tj. ogólnokrajowej.

Prace projektowe, a szczególnie kręcenie filmu było dla młodzieży Liceum Kopernika i ich opiekuna inspirującym doświadczeniem. Uczniowie mieli okazję rozwijać swoje umiejętności, korzystając z wiedzy ekspertów i nowoczesnych narzędzi. 

Dla społeczności szkolnej i lokalnej sukces amatorskiego filmu może być powodem do dumy, a dla młodych twórców – motywacją do dalszego rozwijania pasji historycznych. Ich kolejne działania są w toku, powstaje bowiem druga część filmu, a planowane są kolejne (z prequelami włącznie!). Mamy nadzieję, iż uda się zaprezentować dzieła powstające w ramach projektu historyka - W. Grajewskiego (pod zbiorczym tytułem „Historia Cieszyⁿ”, przy czym ostatnia litera, jt. „n” wpisana jest w indeks górny, co oznacza, iż historia, szczególnie ta lokalna, cieszy nieskończenie). Planowane publiczne pokazy filmu, m.in. podczas Nocy Muzeów w Cieszynie, są doskonałym dowodem na to, jak edukacja regionalna może integrować społeczność i inspirować kolejne pokolenia do działań na rzecz kultywowania dziedzictwa narodowego i poznawania losów Małej i Dużej Ojczyzny.

więcej informacji i zdjęć, m.in.:

https://www.facebook.com/MuzeumHistoriiPolski/posts/pfbid033uSQeVNuDtjGrzprxvGbdwcsaqtUKxa1ZqhVpYyEszCrCoMHKLtujfQrTTMZUpkLl

  
 

  

    

Zdjęcia nr 2-4 i 8-12 autorstwa: M. Cioch / MHP

Tekst obszerny

Drużyna z naszego LO brała udział w elitarnym projekcie Muzeum Historii Polski w Warszawie. Do udziału w nim zakwalifikowało się zaledwie kilkanaście zespołów z całej Polski! 15 z nich przygotowało na podsumowanie projektu krótkie filmy, które w sposób atrakcyjny miały opowiedzieć o Małej Ojczyźnie uczestników. 

Ostatecznie zespół w składzie : Paulina Jagiełło, Jerzy Kołodziejczyk, Piotr Soboszek i Wojciech Grajewski opracował cały cykl filmowy, pod tytułem Felix Austria i zagadka pewnego Halloween, Rozdział I.: (film z serii: Historia Cieszyⁿ: Rok 1918, Rozdział I-III).

Pierwszą cześć filmu zaprezentowano uroczyście w sali kinowej Muzeum Historii Polski w Warszawie 7. grudnia tego roku.

O filmie:

 

Film składa się z kilku części. Projekt Muzeum Historii Polski zainspirował nas do stworzenia serii filmów edukacyjno-rozrywkowych, które przedstawiały by spotkania i ścieranie się różnych grup narodowych i politycznych w czasach powolnego znikania "nieboszczki Austrii" i rodzącej się Polski, gdzieś na dalekich kresach zachodnich.

 

O czym chcemy opowiedzieć?

Film oprowadza po arcyciekawym świecie sprzed wieku. Jak wyglądał Cieszyn początku XX wieku? Jak się zmienił na przestrzeni krótkiego czasu, w związku ze zmianami politycznymi?

Punktem wyjścia jest miasto AD 1918, miasto na wskroś austriackie (do dziś nazywany jest przecież "Małym Wiedniem" i w co czwartym domu wisi portret Cesarza Franciszka Józefa I), które, za sprawą m.in. kilkunastu nauczycieli-fanatyków postanowiło rzucić wyzwanie Imperium i stworzyć tu Polskę 31 X 1918 roku. Tym samym Cieszyniacy wyprzedzili o wiele dni i tygodni inne regiony Polski i dziś dumnie mogą mówić, że nasze cieszyńskie Święto Niepodległości możemy świętować na blisko dwa tygodnie przed większością Polaków, tj. 31 X 1918 w noc Halloween. Jest to tym bardziej spektakularne, jeśli weźmie się pod uwagę, iż Polski w Krakowie, czy Warszawie nie było 123 lata, gdy pod Cieszynem było to blisko 800 lat! Jest więc o czym mówić i czym się chwalić! Tym bardziej, iż finał tego dramatu rozegra się kilka metrów obok naszej szkoły, gdzie faktycznie ni z tego, ni z owego upadła Austria i powstała Polska!

Zamierzamy uchwycić kontrastowość Cieszyna AD 1918. Zagadnienia dotyczące przewrotu z 31 X 1918 roku w pierwszych dwóch filmach są jedynie zasygnalizowane w tytule, niczym „Strzelba Czechowa”, musi wypalić, ale nie wiadomo kiedy i w jakich okolicznościach. I film szkicuje tło historii.

Scenariusz I rozdziału opowieści bazuje na powszechnym do dziś doświadczeniu sentymentów proaustryjackich, które werbalizuje niegdyś powszechne wspomnienie „za Franca Jozefa, to były czasy...”. Do dziś z rozrzewnieniem wspominamy "macochę" Austrię i to również chcemy uchwycić w obrazie. Pierwsza część obrazu nawiązuje do klasyków współoznaczonego kina rozrywkowego. Pozwala na zakosztowanie w austriackim Cieszynie, będąc rodzajem sentymentalnej podróży po mieście czasów c.k. monarchii. Wszystko to w niezwykle angażującej, ale lekkiej formie...

Bohaterem tej części jest "Rechtór", tj. stary Ślązak, nauczyciel-austrofil, który oprowadza po swym mieście, w tym m.in. szkole w której pracuje gości. Akcja dzieje się pod koniec października 1918 roku, a więc na ok. tydzień przed kulminacją wydarzeń.

Jak wiele może się w ciągu tego tygodnia wydarzyć? O tym opowie kolejny rozdział. Druga część pozwoli na poznanie radykalnie odmiennej perspektywy. Oprócz wspomnianego nauczyciela wystąpi w nim młody absolwent seminarium nauczycielskiego, oficer. Każdy z nich ma inną perspektywę na życie i polityczne poglądy, a ich spotkanie stanie się pretekstem, by zastanowić się nad przyszłością Cieszyna, Austrii i Polski. Ich spotkanie będzie okazją do przyjrzenia się walce, jaka rozegrywała się na przełmie października i listopada w duszach Ślązaków i na ulicach miast Księstwa Cieszyńskiego.

Kolejne części opowiedzą o przygotowaniach i przeprowadzeniu spisku, który zakończy 400-letnie panowanie Austrii w Cieszynie...

 

Co wydarzy się w ostatnich godzinach istnienia Austrii w Cieszynie? Jak będzie wyglądał koniec świata!? A przynajmniej tego austriackiego świata? Zapraszamy na seans..." 

O naszym zespole :

• "Jesteśmy uczniami 3. i 4. klasy liceum ogólnokształcącego, którzy, choć uczą się na kierunkach ścisłych, to gdzieś głęboko w sercu pozostają zakochanymi w historii humanistami. Pochodzimy z dawnego Księstwa Cieszyńskiego, ziem, które niemal 800 lat były poza Polską; by powrócić do niej w Halloween 1918 roku (o tym będzie nasz film!).
• Uczymy się w Cieszynie, ale pochodzimy z takich wiosek jak: Dębowiec (słynny z tego, że niechcący wylądowali tu I. zrzuceni w Polsce Cichociemni); czy maleńkie Gumna (skąd pochodził m.in. Edward Kaleta działacz ruchu ludowego, łącznik Wincentego Witosa i Stanisława Mikołajczyka) oraz Mnich, wioski, z której do obozu koncentracyjnego trafił pastor-powstaniec śląski Józef Mamica (delegat Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego na konferencję pokojową w Paryżu w 1919 roku!).
• Mamy różne zainteresowania, działamy społecznie, np. Paulina, nasz montażysta jest członkiem młodzieżowej Rady Miejskiej Cieszyna. Podobnie nasz nauczyciel - Wojtek Grajewski, który z dumą mówi o sobie, że jest historykiem-regionalistą, udzielając się w wielu akcjach i organizacjach, na czele z Oddziałem Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Cieszynie. 

O nas:

• Wojciech Grajewski 
• Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2010), historyk-regionalista, badacz i popularyzator. Od kilku lat pracuje jako nauczyciel w II LO w Cieszynie im. M. Kopernika i SP nr 2 w Brennej Bukowej. 
• Angażuje się społecznie w cieszyńskich organizacjach pozarządowych (uhonorowany Srebrną odznaką Macierzy Ziemi Cieszyńskiej) i naukowych, m.in. przez pięć lat sprawował funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Cieszynie (2017-2022). 
• Jego pasje badawcze koncentrują się wokół dziejów Śląska Cieszyńskiego i rodzinnej Brennej, czego efektem są artykuły popularnonaukowe i naukowe oraz redagowane wydawnictwa książkowe, poświęcone lokalnym bohaterom („Karol F. Sabath...”, „Cieszyńskie Drogi do Niepodległej”, czy cztery tomy „Pamiętnika Cieszyńskiego”. Laureat nagrody Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie w konkursie „Rekonstrukcja i archiwizacja genealogii rodzin zamieszkujących wsie Górnego Śląska” (2015). 
• Jako popularyzator historii promuje dokonania wybitnych Cieszyniaków, m.in.: w ramach autorskiej serii gier miejskich „Śladem Bohaterów” (pięć edycji), a także wykładów plenerowych (tematyczne spacery historyczne) i warsztatów „żywej lekcji historii regionalnej” w formie dramy i warsztatów z dawną książką i prasą. Pomysłodawca i koordynator szeregu projektów historycznych realizowanych, m.in. w ramach grantów Muzeum Historii Polski („Patriotyzm Jutra”, 2018), Fundacji „Niepodległa” („Niepodległa” i „Koalicje dla Niepodległej”, 2020). Współtworzył obchody 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę oraz obchody 100-lecia bitwy pod Skoczowem. 
• Redaguje kilka wydawnictw i serwisów on-line, np. portal edukacyjny Generacja Pamięci (generacjapamieci.blogspot.com) oraz Społeczne Archiwum Cyfrowe Gminy Brenna (ojcowskidom.blogspot.com). Dla swoich uczniów prowadzi bloga historycznego, inspirując ich do poszerzania wiedzy. 
• Jest pomysłodawcą i jednym z liderów powstania "Domu Niezwykłych Opowieści" (DNO), inicjatywy łączącej m.in. teatr, zabawę, w celu promowania lokalnych podań i historii związanych z Brenną, Górkami i Śląskiem Cieszyńskim.
• Paulina Jagiełło,
• rocznik 2006. Uczy się na profilu medycznym (z rozszerzonymi biologią, chemią i matematyką), stąd też w czasie wolnym zgłębiam głównie tajniki medycyny; działam też społecznie (m.in. w Młodzieżowej Radzie Miejskiej Cieszyna). Od blisko dekady zajmuję się również montażem komputerowym, tworząc filmy i grafiki cyfrowe i uczę się niemieckiego.
• Jerzy Kołodziejczyk, 
• rocznik 2006. Również chodzę do klasy medycznej, ponadto interesuję się kartografią (w szczególności zmianami politycznymi na mapie) i rysunkiem, np. odwzorowaniem z pamięci ukształtowania poszczególnych krajów. Oprócz tego lubię pływanie, jazdę na rowerze.
• Piotr Soboszek, 
• rocznik 2007. Interesuje się historią ll wojny światowej oraz po części l wojny światowej. Po szkole najchętniej gram w koszykówkę oraz piszę krótkie poematy.

 

  

 

 

 

Tytuł filmu:

Felix Austria i zagadka pewnego Halloween, Rozdział I.: (film z serii: Historia Cieszyⁿ: Rok 1918, Rozdział I-III)

Wyjaśnienie: Nazwa serii: Historia Cieszyⁿ  N- w indeksie górnym oznacza, iż historia cieszy nieskończenie (szczególnie ta lokalna).

 

 

 

„Bella gerant alii, tu Austria nube – Wojny niech inni prowadzą, ty szczęśliwa Austrio, wyjdź za mąż”. To słynne powiedzenie

https://icedrive.net/s/7PtX1a25BFfzSSZ9wkhAv369yx3N?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR0Kpgw_IafIGtvHrzeBFkSxKTBsRoJarHIrvwACzvsN3wRvLgIV3nF2Vj0_aem_0DDZM2dY8SQlmWsVrgQmEw

https://icedrive.net/s/SG5PRXTgC738Ywvt8vi58bvASXwx