Debata oksfordzka: Powstanie Warszawski - Głupota, zbrodnia, czy obowiązek?

Praca klasowa - debata oksfordzka: Powstanie Warszawski - Głupota, zbrodnia, czy obowiązek? ; debata będzie wyglądała analogicznie jak ta pod linkiem: https://koperlo.blogspot.com/2025/09/debata-oksfordzka.html

Każdy z 4 zawodników mówi przez 1-3 minuty, wypełniając swoje zadanie:

1. Mówca-wprowadzacz

2. M-Argumentaror

3. M-Kontratakujący

4. M-podsumowujący

Uczestnicy debaty muszą poświęcić w domu ok. 20-50 minut na przygotowanie (z dziadkiem albo Wiki lub AI) i 10 minut na naradę na lekcji.

https://historia.dorzeczy.pl/druga-wojna-swiatowa/760665/powstanie-warszawskie-20-faktow-ktore-trzeba-znac.html

⭐ WSKAZÓWKI I RADY DLA UCZESTNIKÓW

? Ogólne zasady dla wszystkich mówców

1. Czas przemówienia: 1–3 minuty — krótkie, konkretne, mocne.

2. Jeden główny przekaz: nie próbujcie powiedzieć 10 rzeczy naraz. Wybierzcie 1–2 najważniejsze punkty.

3. Historia + emocje + fakty:

fakty: daty, liczby, decyzje dowódców, źródła historyczne

emocje: relacje świadków, obraz życia ludności cywilnej

logika: wnioski, analiza skutków i alternatyw

4. Unikajcie oceniania ad personam: krytykujemy argument, nie osoby.

5. Język: prosty, klarowny, bez czytania z kartki.

6. Słuchanie przeciwnika: większość zwycięstwa zależy od tego, czy umiecie odpowiedzieć na to, co naprawdę powiedział.

7. Przygotowanie domowe:

Minimum 20 min – maksimum 50 min

Można pracować z dziadkiem/babcią, podręcznikiem, książką, Wiki, AI — wszystko OK.

Zasady ogólne:

Każdy zespół ma 4 osoby
Każda osoba ma od 1 do 3 minut na wypowiedź
Wypowiadamy się na przemian: Propozycja, Opozycja i tak dalej (łacznie 8 osób= wypowiedzi)
Podział ról:

Osoba 1. "Wprowadzacz": Definiuje temat; jakie jest stanowisko zespołu; i przedstawia ok. 2-3 pierwsze argumenty
Osoba 2. "Argumentator": Rozwija argumentacje, poprzednika, odwołuje się do konkretów (np. ze swojego doświadczenia, może powoływać się na autorytety, np. badaczy, przedstawia liczby etc.)
Osoba 3. "Kontratakujący": Kontratakuje. Przedstawia kontrargumenty do tego co mówili przeciwnicy (czyli musi wcześniej przygotować sobie co mogą powiedzieć)
Osoba 4. "Finalizator": Podsumowuje stanowisko drużyny; mówi co udało im sie wykazać, w którym miejscu przeciwnicy popełnili błędy. Apeluje o sprawiedliwy (kożystny dla swojej drużyny wyrok)

Publiczność głosuje, wydaje werdykt; ocenia poszczególne występy pod względem merytoryznym (trafność argumentów historycznych) i "oratorskim" (styl wypowiedzi)
Publiczność ocenia występujących, dając im od 0-3 punktów za:

Merytoryczność (argumenty)
Formę ich przedstawienia:

powinni

nawiązywać kontakt z publicznością i przeciwnikami
gestykulować
intonować
unikać czytania z telefonu; a jeśli juz to dyskretnie, np. z kartki

razem daje to od 0 do 6, co odpowiada przybliżonej ocenie za występ

od 2:15: Mówcy- Debata oksfordzka w formacie AMPDO — film instruktażowy YouTube

Debata oksfordzka — jak ją zorganizować? (instruktaż, przykładowe tezy i wskazówki). YouTube
Debata pokazowa (Muzeum Józefa Piłsudskiego) — realne wystąpienia do analizy.

SZCZEGÓŁOWE RADY DLA KAŻDEGO MÓWCY

1️⃣ Mówca wprowadzający (otwierający debatę)
Twoje zadanie:

Zdefiniować temat.
Ustawić kontekst historyczny.
Pokazać, o co naprawdę toczy się spór.
Postawić tezę swojej strony.
Co koniecznie musi się pojawić:
Krótka definicja Powstania Warszawskiego (daty, cel, skala).
Pytanie kluczowe: czy decyzja o powstaniu była obowiązkiem? zbrodnią? głupotą? czymś pośrodku?
Jasne stanowisko: „Nasza strona uważa, że…”.

Rady:

Nie wchodź w detale militarne — to zadanie mówcy argumentatora.
Mów spokojnie, logicznie, prostymi zdaniami.
Uważaj, by nie oceniać emocjonalnie, za to formułować precyzyjne tezy.

2️⃣ Mówca argumentator (przedstawia główne argumenty)
Twoje zadanie:

Dać najtwardsze argumenty historyczne.
Wzmocnić tezę faktami, danymi, przykładami.
Zbudować logiczny szkielet całej debaty.
Co działa najlepiej:
2–3 mocne argumenty, każdy zilustrowany konkretnym dowodem:
rozkaz „Godzina W”, struktura AK
liczby (straty cywilne, siły Niemców i powstańców)
stanowisko Bora-Komorowskiego, Okulickiego, Andersa, Stalina
alternatywy: czekać? wyjść z miasta? uderzyć na mniejszą skalę?

Rady:

Nie streszczaj podręcznika.
Każdy argument formułuj w trzech krokach:
TEZA → DOWÓD → WNIOSKOWANIE.
Nie „skacz po tematach”.

3️⃣ Mówca kontratakujący (ripostujący, niszczy argumenty przeciwnika)
Twoje zadanie:

Obalić kluczowe twierdzenia strony przeciwnej.
Wskazać błędy logiczne, nieścisłości, nadinterpretacje.
Krótko wzmocnić własną linię argumentacji.
Najważniejsze umiejętności:
Słuchanie!
Wybór 2–3 argumentów przeciwnika, które naprawdę da się podważyć.
Elegancka riposta, bez ataków osobistych.

Rady:

Szybko streszczasz argument przeciwnika (1 zdanie), potem pokazujesz, dlaczego jest błędny.
Unikaj słów: „bzdura”, „nieprawda”, „to głupie”.
Zamiast tego: „Ten argument pomija fakt, że…”,
„To założenie jest niepełne, ponieważ…”.

4️⃣ Mówca podsumowujący (zamyka debatę)
Twoje zadanie:

Pokazać, która strona mówiła sensowniej.
Wskazać najważniejszy konflikt argumentów.
Zostawić publiczność z jednym, mocnym zdaniem.
Technika:
Nie dodawaj nowych argumentów!
Podsumowujesz tylko to, co padło.
Wybierasz 2–3 najmocniejsze punkty swojej strony i mówisz, dlaczego wygrały.

Rady:

Mów jakbyś robił „uczciwy raport”, ale taki, który pokazuje przewagę twojego zespołu.
Zakończenie: retoryczne i krótkie, np.
„Dlatego decyzja o Powstaniu była przede wszystkim…”

KRYTERIA OCENY (jasne, punktowe)

🟦 Podsumowanie – łączne kryteria oceniania
Dla każdego mówcy:
+ Ogólne kryteria wystąpienia (0–20 pkt) / 4
Kryteria specyficzne dla jego roli (10–15 pkt, zależnie od roli)

🟩 OGÓLNE KRYTERIA OCENY WYSTĄPIENIA (dla każdego mówcy)

1️⃣ Czas wypowiedzi (0–5 pkt)

5 pkt – 2:00–3:00 min, płynnie wykorzystany czas, bez przerywania i rozwlekania
4 pkt – 1:30-2 min,(0:45–1:00 min albo 3:00–3:20) lub zbyt długo (>3:00)
3 pkt – 1-1:30 (np. 20–40 sekund) lub zbyt długo (>3:30)
2 pkt – zbyt krótko (<1) lub zbyt długo (>4)

Wskazówka dla uczniów: Ćwiczcie w domu z budzikiem. Lepiej powiedzieć mniej, a spokojnie.
2️⃣ Artykulacja i płynność mowy (0–5 pkt)

5 pkt: Mowa wyraźna, tempo naturalne, brak „yyyy”, „nooo”, brak zacinania
4 pkt: Drobne potknięcia, ale ogólnie zrozumiale
3 pkt: Wyraźne trudności w mówieniu, nerwowe przerwy
2 pkt: Tak niewyraźnie, że nie da się ocenić argumentów

3️⃣ Mowa ciała i gestykulacja (0–5 pkt)

5 pkt: kontakt wzrokowy; stabilna postawa
4 pkt: Gesty naturalne, podkreślają argumenty;
3 pkt: ogólnie ok; Sporadyczne rozproszenia (przestępowanie, bawienie się długopisem),
0 pkt: Nadmiar nerwowych gestów lub całkowita „statua” ; Zachowania zakłócające (odwracanie się, wpatrywanie w podłogę cały czas)