Po raz pierwszy mam zorganizować eliminacje szkolne do Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Historii. Żałuję, że przepadły nam ostatnie zajęcia, żeby na spokojnie jego kwestie omówić i nie dałem Wam znać wcześniej, ale cóż - tak wyszło. Przepraszam.
Jest to trudny konkurs, jego zakres obejmuje całość 5 lat materiału z klas 4-8. Treść testów jest dosyć szczegółowa (chyba nawet ja nie miałbym 90% punktów z etapu szkolnego :) Nie mniej nic nie szkodzi wziąć w nim udział i rozwiązać test, zawsze jest to ciekawe doświadczenie i może się kiedyś przydać.
By przystąpić do szkolnych eliminacji (27 X 2023 r.), nie trzeba się specjalnie przygotowywać i powtarzać (zdaje się robiła to jedynie Martynka od paru tygodni), bo trudno powtórzyć w 3 tygodnie, kilka dni czy parę godzin materiał, którego uczymy się przez 5 lat, czyli kilkaset godzin nauki szkolnej. Polecam Wam otworzyć sobie jeden z testów z poprzednich lat i przeczytać jak wyglądają polecenia, spróbować go rozwiązać i sprawdzić odpowiedzi (https://www.ko.rzeszow.pl/_wp/wp-content/uploads/2020/12/az_sz_20_21_historia.pdf ). Na rozwiązanie mamy 60 minut.
Taki test spróbujemy rozwiązać na najbliższych piątkowych pierwszych zajęciach. Każda z osób, która do niego przystąpi, dostanie "5", a trzy najlepsze "6" (niezależnie od tego czy pójdzie im genialnie, czy przeciętnie).
Najważniejsze informacje:
- Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Historii dla uczniów szkół podstawowych zostanie przeprowadzony w następujących terminach:
- 1) pierwszy stopień – 27 października 2023 r.
- 2) drugi stopień – 22 listopada 2023 r.
- 3) trzeci stopień – 22 lutego 2024 r.
- Regulamin i załącziniki Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Historii w województwie śląskim w roku szkolnym 2023/2024 w wersji pdf:
- https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2023/09/regulamin-historia.pdf
- https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2023/09/zalaczniki-historia.pdf
- Jak mniej-więcej wyglądają testy rozwiązywane w ramach konkursu?
- tu jeden z przykładów: https://www.ko.rzeszow.pl/_wp/wp-content/uploads/2020/12/az_sz_20_21_historia.pdf ; a tu odpowiedzi: https://www.ko.rzeszow.pl/_wp/wp-content/uploads/2020/12/klucz_sz_20_21_historia.pdf
- tutaj inne przykłady: https://www.ko.rzeszow.pl/dla-dyrektora-i-nauczyciela/konkursy-przedmiotowe/zadania-i-klucze-odpowiedzi-z-biezacego-roku-szkolnego-i-lat-poprzednich/ (patrz etap szkolny)
- Zgoda do podpisania przed przystąpieniem do konursu.
- Należy dnieść ją do 27.10.2023 r.- rano.
- poniżej załączono zdjęcia
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Historii dia uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2023/2024
I stopień
Zakres wiedzy i umiejętności oraz proponowanej literatury opracowuje i przekazuje uczniom szkoły szkolna komisja konkursowa (§ 6.2. regulaminu konkursu).
I. Zakres umiejętności:
- Sytuowanie zjawisk, wydarzeń i procesów historycznych w czasie i przestrzeni;
- porządkowanie chronologiczne;
- Charakteryzowanie zjawisk, wydarzeń i procesów historycznych;
- dostrzeganie i wyjaśnianie związków przyczynowo - skutkowych;
- Pozyskiwanie i porównywanie informacji pochodzących z różnych źródeł;
- Tworzenie narracji historycznej w oparciu o informacje pochodzące z różnych źródeł;
- formułowanie wniosków i ocen.
Zakres wiedzy:
Jak niżej (w II stopniu): punkty od 1 do 9, czyli od cywilizacji starożytnych po I wojnę światową
Literatura:
podręczniki wydawnictwa Nowa Era: klasy IV-VII
I. Zakres umiejętności (taki sam na II i III stopniu konkursu)
Sytuowanie zjawisk, wydarzeń i procesów historycznych w czasie i przestrzeni; porządkowanie chronologiczne; dostrzeganie zmian w funkcjonowaniu społeczeństw i związków pomiędzy różnymi dziedzinami życia; dostrzeganie ciągłości rozwoju cywilizacyjnego i kulturowego. Charakteryzowanie zjawisk, wydarzeń i procesów historycznych; dostrzeganie i wyjaśnianie związków przyczynowo - skutkowych; wyjaśnianie znaczenia wydarzeń dla rozumienia współczesnego świata. Pozyskiwanie i porównywanie informacji pochodzących z różnych źródeł; Tworzenie narracji historycznej w oparciu o informacje pochodzące z różnych źródeł; formułowanie wniosków i ocen.
II. Zakres treści.
II stopień
- 1. Cywilizacje starożytne:
- a) koczowniczy a osiadły tryb życia - skutki rewolucji neolitycznej;
- b) cywilizacje Starożytnego Wschodu (Mezopotamii, Egiptu i Izraela) oraz cywilizacje starożytnej Grecji i Rzymu - lokalizacja w czasie i przestrzeni oraz charakterystyka struktur społecznych i systemu wierzeń;
- c) porównanie systemu sprawowania władzy oraz organizacja społeczeństwa w Egipcie, Atenach peryklejskich i Rzymie;
- d) najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej świata starożytnego w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, architekturze, sztuce, literaturze;
- e) narodziny oraz rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa.
- 2. Świat islamski i Bizancjum.
- a) zasięg podbojów arabskich i ich wpływ na Europę;
- b) zasięg i osiągnięcia cesarstwa bizantyjskiego.
- 3. Władza, społeczeństwo i kultura średniowiecznej Europy.
- a) państwo Franków;
- b) rozłam w Kościele w XI wieku oraz relacje pomiędzy władzą cesarską a papieską;
- c) system lenny i podziały społeczne w średniowieczu;
- d) życie średniowiecznego miasta i wsi;
- e) kultura rycerska;
- f) styl romański i styl gotycki;
- g) rola Kościoła w dziedzinie nauki, architektury, sztuki i życia codziennego.
- 4. Polska w okresie wczesnopiastowskim.
- a) państwo pierwszych Piastów;
- b) odbudowa i rozwój państwa Piastów za rządów Kazimierza Odnowiciela i Bolesława Śmiałego;
- c) dokonania Bolesława Krzywoustego;
- 5. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego.
- a) przyczyny oraz skutki rozbicia dzielnicowego;
- b) sytuacja międzynarodowa ziem polskich w okresie rozbicia dzielnicowego;
- c) proces zjednoczenia państwa polskiego na przełomie XIII i XIV wieku.
- 6. Polska w XIV - XV wieku.
- a) rozwój terytorialny państwa polskiego w XIV i XV wieku;
- b) dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej oraz w polityce zagranicznej;
- c) unia Polski z Litwą;
- d) związki Polski z Węgrami w XIV i XV wieku;
- e) relacje polsko-krzyżackie w XIII-XV wieku;
- f) rozwój monarchii stanowej i uprawnień stanu szlacheckiego.
- 7. Wielkie odkrycia geograficzne.
- a) przyczyny i skutki odkryć geograficznych
- b) najważniejsze dokonania odkrywców na przełomie XV i XVI w.
- 8. Europa w XV i XVI wieku.
- a) cechy renesansu europejskiego i najważniejsze osiągnięcia przedstawicieli tej epoki;
- b) przyczyny i następstwa reformacji;
- c) kontrreformacja w Kościele katolickim.
- 9. Polska i Litwa w czasach ostatnich Jagiellonów.
- a) najważniejsze wydarzenia w dziedzinie polityki wewnętrznej ostatnich Jagiellonów;
- b) polityka zagraniczna ostatnich Jagiellonów;
- c) unia realna pomiędzy Polską a Litwą;
- d) demokracja szlachecka;
- e) życie gospodarcze w XVI wieku;
- f) największe osiągnięcia polskiego renesansu;
- g) reformacja na ziemiach polskich.
- 10. Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej sąsiedzi w XVII wieku.
- a) Przyczyny i skutki wojen Rzeczypospolitej z Rosją, Szwecją i Turcją;
- b) przyczyny i następstwa powstania Bohdana Chmielnickiego na Ukrainie;
- c) zakres chronologiczny i zasięg terytorialny potopu szwedzkiego;
- d) najważniejsze bitwy w XVII wieku: pod Kircholmem, Kłuszynem, Chocimiem, Zbarażem, Beresteczkiem, Wiedniem;
- e) kultura baroku - przykłady architektury i sztuki.
- 11. Europa w XVII i XVIII wieku.
- a) monarchia absolutna na przykładzie Francji Ludwika XIV;
- b) idee oświecenia w nauce, literaturze, architekturze i sztuce;
- c) reformy oświeceniowe w Prusach, Rosji i Austrii.
- 12. Rzeczpospolita Obojga Narodów w I połowie XVIII wieku.
- a) przejawy kryzysu państwa w epoce saskiej;
- b) pozycja międzynarodowa Rzeczypospolitej w czasach saskich.
- 13. Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.
- a) przyczyny i następstwa amerykańskiej wojny o niepodległość;
- b) wkład Polaków w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych.
- 14. Wielka rewolucja we Francji.
- a) główne przyczyny rewolucji i jej rezultaty;
- b) Deklaracja praw człowieka i obywatela.
- 15. Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej
- a) przykłady naprawy państwa za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego;
- b) obrady Sejmu Wielkiego oraz najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja;
- c) konfederacja targowicka i jej następstwa;
- d) polskie oświecenie i przykłady sztuki okresu klasycyzmu
- 16. Walka o utrzymanie niepodległości w ostatnich latach XVIII wieku.
- a) zmiany terytorialne w Rzeczpospolitej w czasie rozbiorów;
- b) przyczyny i skutki powstania kościuszkowskiego;
- 17. Epoka napoleońska
- a) wojny napoleońskie
- b) utworzenie Legionów Polskich we Włoszech;
- c) powstanie Księstwa Warszawskiego, jego ustrój i terytorium;
- III stopień
- 1. Europa po kongresie wiedeńskim.
- a) przebieg i decyzje kongresu wiedeńskiego, w odniesieniu do Europy, w tym do ziem polskich
- b) przebieg Wiosny Ludów w Europie;
- c) najważniejsze przejawy rewolucji przemysłowej - wynalazki i ich zastosowania, obszary uprzemysłowienia, zmiany struktur społecznych i warunków życia.
- 2. Ziemie polskie w latach 1815-1848.
- a) okres konstytucyjny Królestwa Polskiego - ustrój, osiągnięcia w gospodarce, kulturze
- i edukacji;
- b) przyczyny wybuchu powstania listopadowego, charakter zmagań i następstwa powstania;
- c) położenie Polaków w zaborach pruskim i austriackim, na obszarze ziem zabranych oraz w Rzeczypospolitej Krakowskiej;
- d) główne nurty oraz postacie Wielkiej Emigracji i ruch spiskowy w kraju;
- e) przyczyny i skutki powstania krakowskiego
- 3. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku.
- a) procesy zjednoczeniowe Włoch i Niemiec;
- b) przyczyny i skutki wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych;
- c) przyczyny, zasięg i następstwa ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX wieku;
- d) nowe idee polityczne i zjawiska kulturowe.
- 4. Powstanie styczniowe.
- a) pośrednie i bezpośrednie przyczyny powstania;
- b) charakterystyka działań powstańczych;
- c) formy represji popowstaniowych;
- 5. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku.
- a) cele i metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej - rusyfikacja, germanizacja (kulturkampf), autonomia galicyjska;
- b) postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do zaborców - trójlojalizm, praca organiczna, ruch spółdzielczy;
- c) narodziny i pierwsze lata istnienia nowoczesnych ruchów politycznych (socjalizm, ruch ludowy, ruch narodowy);
- 6. I wojna światowa.
- a) główne przyczyny wybuchu wojny;
- b) specyfika działań wojennych (wojna pozycyjna, działania powietrzne i morskie);
- c) rewolucje i wojna domowa w Rosji.
- 7. Sprawa polska w czasie I wojny światowej.
- a) stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej w przededniu i po wybuchu wojny;
- b) umiędzynarodowienie sprawy polskiej (akt 5 listopada 1916 roku, rola USA
- i rewolucji rosyjskich).
- 8. Europa i świat po I wojnie światowej.
- a) kulturowe i cywilizacyjne następstwa wojny;
- b) postanowienia konferencji paryskiej oraz traktatu w Locarno;
- c) totalitaryzmy (włoski faszyzm, niemiecki nazizm, system sowiecki).
- 9. Odrodzenie państwa polskiego po I wojnie światowej.
- a) formowanie się centralnego ośrodka władzy państwowej
- b) proces tworzenia granic II RP;
- c) wojna polsko-bolszewicka i jej skutki.
- 10. II Rzeczypospolita.
- a) ustrój polityczny Polski na podstawie konstytucji marcowej z 1921 roku;
- b) przyczyny, przebieg i skutki przewrotu majowego;
- c) rządy sanacji, zmiany ustrojowe (konstytucja kwietniowa z 1935 roku);
- d) główne kierunki polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej (system sojuszy i polityka równowagi);
- e) reformy i odrodzenie gospodarcze II RP;
- f) narodowościowa i wyznaniowa struktura państwa polskiego.
- 11. Droga do wojny.
- a) polityka hitlerowskich Niemiec;
- b) polityka ustępstw Zachodu wobec Niemiec Hitlera;
- c) pakt Ribbentrop-Mołotow.
- 12. Wrzesień 1939 roku. Agresja Niemiec (1 września) i Związku Sowieckiego (17 września).
- a) etapy wojny obronnej;
- b) przykłady szczególnego bohaterstwa Polaków.
- 13. II wojna światowa i jej etapy.
- a) przełomowe wydarzenia II wojny światowej (polityczne i militarne);
- b) polityka Niemiec na terenach okupowanej Europy;
- c) główne decyzje konferencji wielkiej trójki (Teheran, Jałta, Poczdam).
- 14. Polska pod okupacją niemiecką i sowiecką.
- a) polityczna i militarna działalność polskiego państwa podziemnego;
- b) powstanie warszawskie.
- 15. Sprawa polska w czasie II wojny światowej.
- a) działalność rządu RP na wychodźstwie;
- b) działania polskich formacji na różnych frontach i obszarach toczącej się wojny.
- 16. Świat po II wojnie światowej.
- a) przyczyny i skutki rozpadu koalicji antyhitlerowskiej oraz początki zimnej wojny;
- b) okoliczności powstania NRD i RFN;
- c) państwa NATO i Układu Warszawskiego;
- d) konflikty doby zimnej wojny (wojny w Korei, Wietnamie i Afganistanie; blokada Berlina i kryzys kubański;
- e) proces rozpadu ZSRR na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych;
- f) przemiany społeczno-polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1989-1991;
- g) główne etapy rozwoju Unii Europejskiej.
- 17. Początki komunizmu w Polsce.
- a) okoliczności przejęcia władzy w Polsce przez komunistów;
- b) postawy Polaków wobec nowych władz.
- 18. Polska w latach 1956-1981.
- a) realia życia społecznego i kulturalnego z uwzględnieniem specyfiki czasów gomułkowskich i gierkowskich;
- b) różnorodność przyczyn kryzysów społecznych 1968, 1970, 1976, 1980 i ich konsekwencje;
- c) ruch społeczny „Solidarność".
- 19. Dekada 1981-1989.
- a) przyczyny wprowadzenia stanu wojennego, jego przebieg i konsekwencje;
- b) porozumienia „okrągłego stołu", jego uczestnicy i postanowienia.
1. Podręczniki do nauki historii dla szkół podstawowych.
2. Atlas historyczny Od starożytności do współczesności. Nowa Era [lub inny]
3. Maresz T., Juszczyk K., Nżstor/a w źró^/acA n/e (y/Ao pżsanycA, 1.1. ^(aroży(no^ć /' ^re^^'ow'ecze, Toruń 2004 ; t.2. Cza^y nowożytne, Toruń 2004
4. Stefan Batory
https://dzieie.Dl/Dostacie/stefan-batory
5. „Mikołaj Kopernik: człowiek renesansu i jego wkład w rozwój nowożytnej nauki", Piotr Bejrowski
https://muzhD.pl/wiedza-on-line/mikolai-koDernik-czlowiek-renesansu-i-ieao-wklad-w-
rozwoi -nowozytnei -nauki
1. Podręczniki z historii dla szkół podstawowych.
2. Atlas historyczny Od starożytności do współczesności. Nowa Era [lub inny]
3. Maresz T., Juszczyk K., Nżs^or/a w źró^/acA n/e (y/Ao pżsanycA, t.2. Czayy nowożytne, Toruń 2004
i t.3, ZZ w/eA ' Czayy w^pó/cze^ne, Toruń 2005.
4. „Biżuteria patriotyczna", Jerzy Zdrada
https://muzhD.Dl/wiedza-on-line/bizuteria-patriotyczna
5. „Złączyła nas przelana wspólnie krew" 80. rocznica powstania 2 Korpusu Polskiego"
Tomasz Leszkowicz
https://muzhD.Dl/wiedza-on-line/zlaczyla-nas-Drzelana-wsDolnie-krew-1
- Ważne Inf. dla Dyrekcji:
- W celu wprowadzenia danych, o których mowa w ust. 2, Dyrektor wykonuje następujące
- czynności:
- 1) wejść na stronę internetową, o której mowa w ust. 1;
- 2) zalogować się do serwisu przy użyciu loginów i haseł przekazanych przez
- Kuratorium Oświaty w Katowicach we wrześniu 2022 r.;
- (...) 7) przy wybranym konkursie należy podać liczbę uczniów biorących udział
- w pierwszym stopniu oraz zakwalifikowanych do drugiego stopnia konkursu.
- Wprowadzenie ww. danych umożliwi późniejszy pobór zestawów
- konkursowych do stopnia drugiego.
- 4. Wprowadzenia danych (laureatów?), o których mowa w ust. 2 należy dokonać
- w nieprzekraczalnym terminie do 3 listopada 2023 r.
- Dyrektor szkoły w terminie do 10 listopada 2023 r. jest zobowiązany do ponownego zalogowania się na platformie Wojewódzkie konkursy przedmiotowe pod adresem:
- https://konkursyprzedmiotowe.kuratorium.katowice.pl ...