II klasa
Odkrycia geograficzne i europejski kolonializm doby nowożytnej. Uczeń:
- charakteryzuje przyczyny i przebieg wypraw odkrywczych;
- opisuje udział poszczególnych państw europejskich w podziale Nowego Świata w XVI–XVIII w.;
- wyjaśnia wpływ wielkich odkryć geograficznych na społeczeństwo, gospodarkę i kulturę Europy oraz obszarów pozaeuropejskich.
- wyjaśnia główne prądy ideowe epoki;
- rozpoznaje dokonania twórców renesansowych w dziedzinie kultury;
- charakteryzuje sztukę renesansową.
- wyjaśnia religijne, polityczne, gospodarcze, społeczne, kulturowe uwarunkowania i następstwa reformacji, opisując jej główne nurty i postaci;
- wyjaśnia rolę soboru trydenckiego i opisuje różne aspekty reformy Kościoła katolickiego;
- opisuje mapę polityczną i wyznaniową Europy w XVI w.
Europa w XVI–XVII w. Uczeń:
- przedstawia drogę do nowego modelu monarchii europejskich w epoce nowożytnej, z uwzględnieniem charakterystyki i oceny absolutyzmu francuskiego;
- charakteryzuje konflikty polityczne w Europie, z uwzględnieniem ekspansji tureckiej i charakteru wojny trzydziestoletniej;
- wyjaśnia genezę i opisuje następstwa rewolucji angielskich;
- opisuje przemiany w kulturze europejskiej w XVII w.
- opisuje zmiany terytorialne państwa polsko-litewskiego i charakteryzuje jego stosunki z sąsiadami w XVI w.;
- wyjaśnia funkcjonowanie najważniejszych instytucji życia politycznego w XVI-wiecznej Polsce i ocenia funkcjonowanie demokracji szlacheckiej;
- omawia polską specyfikę w zakresie rozwiązań ustrojowych, struktury społecznej i modelu życia gospodarczego (gospodarka folwarczno-pańszczyźniana) na tle europejskim;
- przedstawia sytuację wyznaniową na ziemiach państwa polsko-litewskiego w XVI w.
- wyjaśnia przyczyny, okoliczności i następstwa zawarcia unii realnej pomiędzy Koroną a Litwą;
- charakteryzuje ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów w świetle postanowień unii lubelskiej;
- opisuje strukturę terytorialną i ludnościową Rzeczypospolitej Obojga Narodów;
- wyjaśnia prawne i kulturowe podstawy tolerancji religijnej na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVI w.
- opisuje okoliczności, zasady, przebieg i następstwa pierwszych wolnych elekcji;
- charakteryzuje działania Stefana Batorego w zakresie polityki wewnętrznej i zagranicznej;
- zestawia najważniejsze wydarzenia z dziejów państwa polsko-litewskiego w XVI w. z wydarzeniami europejskimi.
- ocenia dorobek polskiej myśli politycznej doby renesansu;
- rozpoznaje dokonania twórców polskiego odrodzenia w dziedzinie kultury.
- omawia konflikty wewnętrzne i zewnętrzne Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie panowania Wazów;
- opisuje sytuację wewnętrzną i położenie międzynarodowe Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1669–1696;
- ocenia znaczenie bitwy pod Wiedniem dla losów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Europy;
- charakteryzuje zmiany granic Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w.;
- zestawia najważniejsze wydarzenia z dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Europy i świata w XVII w.
- opisuje proces oligarchizacji życia politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów, uwzględniając wpływy obce, liberum veto i rokosze;
- wyjaśnia przyczyny kryzysów wewnętrznych oraz załamania gospodarczego Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII w.;
- ocenia polską specyfikę w zakresie rozwiązań ustrojowych, struktury społecznej i modelu życia gospodarczego na tle europejskim w XVII w.;
- rozpoznaje dokonania twórców epoki baroku powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
- charakteryzuje postęp techniczny i przemiany kapitalistyczne w Europie Zachodniej;
- wyjaśnia główne idee oświecenia i rozpoznaje dokonania epoki w dziedzinie kultury;
- charakteryzuje absolutyzm oświecony na przykładach państw sąsiadujących z Rzecząpospolitą Obojga Narodów;
- charakteryzuje proces modernizacji Rosji w XVIII w. i rosyjską ideę imperium.
- wyjaśnia genezę i charakteryzuje następstwa amerykańskiej wojny o niepodległość;
- charakteryzuje ustrój Stanów Zjednoczonych w świetle założeń konstytucji amerykańskiej;
- wyjaśnia przyczyny i opisuje skutki rewolucji francuskiej;
- ocenia znaczenie rewolucji amerykańskiej i francuskiej z perspektywy politycznej, gospodarczej i społecznej;
- przedstawia wkład Polaków w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych.
- opisuje i ocenia sytuację wewnętrzną i międzynarodową Rzeczypospolitej w czasach saskich;
- charakteryzuje politykę Rosji, Prus i Austrii wobec Rzeczypospolitej, wskazując przejawy osłabienia suwerenności państwa polskiego;
- przedstawia reformy z pierwszych lat panowania Stanisława Augusta;
- wyjaśnia przyczyny i przedstawia zasięg terytorialny pierwszego rozbioru Rzeczypospolitej;
- wyjaśnia okoliczności zwołania Sejmu Wielkiego i przedstawia jego reformy, ze szczególnym uwzględnieniem postanowień Konstytucji 3 maja.
- wyjaśnia wpływ konfederacji targowickiej na wybuch wojny z Rosją;
- charakteryzuje przebieg powstania kościuszkowskiego, z uwzględnieniem roli jego przywódców;
- opisuje zasięg terytorialny drugiego i trzeciego rozbioru Rzeczypospolitej;
- przedstawia przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII w.;
- zestawia najważniejsze wydarzenia z dziejów Rzeczypospolitej w XVIII w. z wydarzeniami w Europie i na świecie.
- rozpoznaje dokonania przedstawicieli polskiego oświecenia w dziedzinie kultury;
- rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze zabytki architektury i sztuki doby oświecenia w Polsce;
- omawia rolę instytucji oświeceniowych (Komisja Edukacji Narodowej, Biblioteka Załuskich, teatr, czasopiśmiennictwo).
- charakteryzuje walkę Francji o dominację w Europie;
- przedstawia sukcesy i porażki wewnętrznej polityki Napoleona;
- przedstawia przykłady zaangażowania się Polaków po stronie Napoleona, z uwzględnieniem Legionów Polskich we Włoszech;
- charakteryzuje genezę, ustrój i dzieje Księstwa Warszawskiego;
- ocenia znaczenie epoki napoleońskiej dla losów Francji i Europy.
- Europa i świat po kongresie wiedeńskim. Uczeń: