Skip to main content

Projekty w których biorą udział uczniowie naszego Liceum:

Projekty w których biorą udział uczniowie naszego Liceum:

Narodziny III RP - scenariusz lekcji

 Scenariusz lekcji „Rok 1989 - rodzi się Polska, Wolna  nasza III RP.”

Temat lekcji: Narodziny III RP – tworzymy gazetę z przełomowego roku 1989
Czas: 45 minut
Poziom: Klasa 8 szkoły podstawowej
Cel ogólny: Uczniowie poznają kluczowe wydarzenia 1989 r. i samodzielnie je interpretują w formie „wydania specjalnego” gazety z epoki.

 Cele szczegółowe (uczeń):

  • rozpoznaje i wyjaśnia przyczyny obrad Okrągłego Stołu,
  • wskazuje jego uczestników i postanowienia,
  • opisuje wybory czerwcowe i ich znaczenie,
  • zna postać Tadeusza Mazowieckiego i działania jego rządu,
  • rozumie pojęcia: pluralizm polityczny, reformy Balcerowicza,
  • rozwija myślenie historyczne i refleksję nad przyszłością kraju.

 Metody i formy pracy:

  • praca w grupach (4–5 osób),
  • analiza nagłówków z podręcznika (wersja 2021-23: s. 198–201),
  • elementy dramy historycznej (stylizacja na dziennikarzy),
  • praca twórcza: pisanie, rysunek, projektowanie
Przebieg lekcji
  • 1. Wprowadzenie (5 min)
    • Krótkie przypomnienie faktów z 1989 roku (slajdy z ikonami: okrągły stół, wybory, Mazowiecki, Balcerowicz).
    • Pytanie wprowadzające: „Wydajecie I. w Polsce wolną gazetę, co napisalibyście pod koniec 1989 roku?”
  • 2. Instrukcja do zadania głównego (5 min)
  • Nauczyciel rozdaje kartę z zadaniem:
    • 📄 ZADANIE:
      • Jesteście redakcją gazety wydanej 30 grudnia 1989 roku. Podsumujcie wydarzenia z mijającego roku, a także zastanówcie się, co przyniesie przyszłość.
      • Czynność I. 
        • dzielicie się na: 
          • redaktora głównego  (używa podręcznika, ma ostatnie zdanie)
          • grafika (rysuje obrazek i "zdjęcie")
          • osobę od researchu (używa podręcznika i Chata GPT)
      • Wasza mini-gazeta powinna zawierać:
      • I. określcie kilka rzeczy i zapiszcie na brudno
        • datę wydania numeru, np. połowa czy koniec 1989 r. (im później tym lepiej?)
        • charakter: tygodnik czy dziennik?
        • układ graficzny – ile kolumn? 
        • Nadajcie nazwę gazety (tytułu szukajcie na s. 199) i cenę,
        • 4 tytuły artykułów (na podstawie podręcznika, s. 198–201)
          • Nagłówki? 
        • Research: szukamy informacji na temat:
            • Kryzys gospodarczy, inflacja (też poprzednie tematy)
            • napięcia władza-opozycja (też poprzednie tematy)
            • rozmowy Okrągłego Stołu 
              • kontrowersje, czy i jak dogadywać się z Komunistami,
            • Reformy 
              • jakie już wdrażane,
              • jakie w przyszłości
            • kto rządzi? Zmiany personalne?
        • PAMIĘTAJMY - NAGŁÓWKI powinny być CHWYTLIWE, tj. CIEKAWE, KONTROWERSYJNE
      • II. W czasie zajęć dopiszcie, minimum:
        • Dwa Krótkie leady (WYTŁUSZCZONE wprowadzenia do tekstów), ok. 2-4 zdania
        • jeden rysunek satyryczny, który odnosi się do wydarzeń 
        • 1 zdjęcie
        • osoba z dostępem do CHATA GPT - szuka informacji o kontrowersjach/zarzutach związanych z takimi pojęciami jak OKRĄGŁY STÓŁ; MAGDALENKA; PLAN BALCEROWICZA
  • 3. Praca w grupach (25 min)
  • a) Uczniowie analizują podręcznik i tworzą podstawy gazety.
  • b) nauczyciel uzupełnia puszczając fragmenty filmów edukacyjnych
  • Nauczyciel pełni rolę redaktora naczelnego: pomaga, motywuje, kieruje pytaniami:

  • Kontrowersje „A co sądzicie o dogadaniu się Wałęsy z komunistami i podziale stanowisk?”,
  • „Dlaczego rząd Mazowieckiego był taki przełomowy?”
  • 4. Prezentacja gazet (7 min)
  • Każda grupa prezentuje swój projekt (krótko, jakby reklamowała numer).
  • Można zawiesić prace na tablicy i zrobić „wystawę”.
  • 5. Podsumowanie i refleksja (3 min)

    • Pytania do klasy:

      „Czy Polska miała wtedy trudniejsze problemy niż dziś?”
    • „Dlaczego zgodzili się usiąść razem do stołu?”
    • „Czy uważacie, że reformy mogły się udać?”
  •  Inspiracje dla uczniów – tytuły i pomysły
  •  Propozycje nazw gazet:
    • „Gazeta Wyborcza”
    • „Tygodnik Solidarność”
  •  Propozycje ceny (stylizowane):
    • 500-tysiąc zł (inflacja! – może być żartobliwe)
  •  Propozycje tytułów artykułów (na podstawie podręcznika):
    • „Okrągły, ale przełomowy – jak dogadano się przy jednym stole”
    • „Czerwiec '89: Głos ludu przemówił – opozycja triumfuje”
    • „Mazowiecki premierem – koniec monopolu PZPR?”
    • „Balcerowicz w natarciu – czy da się zatrzymać inflację?”
  • (opcjonalnie): „Nowa Konstytucja – o czym marzą reformatorzy?”
  • Pomysł na rysunek satyryczny:
    • Stół Okrągły jako stół bilardowy – gracze (opozycja, PZPR, Kościół) trącają bile podpisane: „władza”, „wolność słowa”, „cenzura”.
    • Worek pieniędzy z dziurą – podpis: „Inflacja” i Balcerowicz łatający go młotkiem z napisem „reformy”.
    • Komunistyczny generał trzymający fotel, który się rozpada – a obok Mazowiecki z miotłą podpisaną „nowy rząd”.
    • Kolejka obywateli do urny, a z tyłu politycy wyrywający sobie mikrofon – komentarz: „Głos ludu, krzyk elit”.