Wykład otwarty - Jak uczyć, by nie zrazić a zarazić? Wokół warsztatu historyka...

Wykład otwarty - Jak uczyć, by nie zrazić a zarazić? Wokół warsztatu pracy nauczyciela historii... / Biblioteka Pedagogiczna w Cieszynie

Poniżej zbiór przemyśleń i materiałów będących bazą treści referatu wygłoszonego w czasie spotkania w Bibliotece Pedagogicznej w Cieszynie.

Jak trafić do młodych odbiorców?

#nuda czy emocje?

Czy historia to zbiór encyklopedycznych faktów oraz nudnych opowieści o tym, co dawno i nie prawda? Wierzę, że nie! W tym celu postaram się wykazać, jak bardzo historia może być nam bliska i że wartą ją poznawać. W końcu każdy z nas jest w niej zanurzony i wystarczy, że uważnie się rozejrzy, a odnajdzie na to masę dowodów!
Historia może być emocjonująca i angażująca! Właśnie taka nas porywa najbardziej! Przeszłość to nie tylko daty, ale opowieści o bliskich naszemu sercu ludziach: naszych przodkach, mieszkańcach naszego regionu i kraju!

#bliskie jest mi bliskie, czy dalekie?

Bliższa ciału koszula niż sukmana - mawiali nasi dziadowie, mając na myśli, iż większe zainteresowanie poświęcamy sprawom, które nas bezpośrednio dotyczą.

Jako, że historia, a szczególnie historia Śląska Cieszyńskiego, jest moją miłością, jako nauczyciel i popularyzator, za cel stawiam sobie zainteresowanie Was m.in. dziejami naszych małych społeczności.

„Historia była troszkę odskocznia od ciężkiego, szkolnego życia.”
„Można było dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy, które dotyczyły nas samych.”
„Lekcje nigdy nie były nudne.” zob. https://koperlo.blogspot.com/2024/04/wasz-feedback-2024.html

Jakie metody można realizować na zajęciach, a jakie na kółkach historycznych?

Ruch, interdyscyplinarność, od szczegółu do ogółu

Tematyczna wycieczka po mieście, np. Śladem...

Ø Ponieważ nauka jest o wiele bardziej efektywna w ruchu, gdy doświadczamy bodźców sensualnych, gdy uczymy się o czymś, co już częściowo znamy, zdecydowałem się opracować autorskie koncepcje spacerów edukacyjnych (które o historii Europy i Polski opowiadają na przykładzie śladów przeszłości w najbliższym otoczeniu). W trakcie stażu wielokrotnie przetestowałem następujące, autorskie koncepcje spacerów edukacyjnych (lekcji w terenie), były to wyjścia z serii: „Śladem...

· ... miasta średniowiecznego” („bohaterami” spaceru są m.in.: układ urbanistyczny, przykłady sztuki romańskiej i gotyku, kościoły: pw. Marii Magdaleny, pw. Św. Jerzego, pw. św. Mikołaja – Rotunda i Wieża Piastowska; tumba nagrobna księcia Przemysława Noszaka; Madonna na Starym Targu),
· ... przełomu średniowiecza i renesansu” („bohaterami” są m.in.: założenia architektoniczne słowiańskiego grodu i miasta średniowiecznego lokowanego na prawie niemieckim; dawne mury miejskie, rynki, kościoły itd.; detale architektoniczne gotyku i renesansu: dziedziniec muzealny; restauracja pod Brunatnym Jeleniem; epidemie – legenda o czterech śmierciach, cmentarz epidemiczny),
· ... styku dwóch światów (przyrody i człowieka)” (śmierć w dawnym Cieszynie, epidemie, cmentarze i niemi świadkowie przeszłości – drzewa),
· ... baroku i polskich królów” (Cieszyn czasów Jana Kazimierza i Jana III Sobieskiego - architektura, pamiątki),
· ...oświecenia” (Władcy reformatorzy: Maria Teresa, Józef II i Albert Sasko-Cieszyński i ich dzieła; m.in. dawne gmachy szkół austriackich; szkoły katolickiej, etc.; postacie naukowców: ks. Leopolda Jana Szersznika i Józefa Bożka),
· ... szczęśliwej Austrii i I wojny światowej” (m.in. architektura klasycystyczna i secesyjna, pobyty Cesarza, Cieszyn siedzibą sztabu Austro-Węgier, Legiony, ślady po pobycie Józefa Piłsudskiego, ofiary - tysiąc grobów),
... rządów totalitarnych, ich wrogów i ofiar” (pomnik ofiar II wojny światowej, bohaterowie trudnych czasów: Adolf Bolko-Kantor, Brunon Konczakowski, Alfons Tomica, Wiktor Karger...; plac im. Adolfa Hitlera, katownia UB, gmach PZPR).

Mapa myśli i audycja

Koniec świata 1420: Boży wojownicy;
Sobieski,
Noc 1830

Praca / zadanie - film - Jan III Sobieski - Portret króla

Po moim trupie! | Polimaty #33 https://youtu.be/LMXY4yG02rw?t=6

Jan III Sobieski. Portret króla / Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie https://youtu.be/Hj6ygd3li10?t=5

II RP praca klasowa - Plusy i minusy, tzw. starej Polski

https://koperlo.blogspot.com/2024/03/ii-rp-praca-klasowa.html

Źródła do pracy klasowej

https://youtu.be/pXgXs7LHaw4?si=Es7U1D1I6fOtRmdk&t=95
Michał Przeperski - II RP - zapomniany polski cud https://www.youtube.com/watch?v=WamPId5U3Jw&ab_channel=MuzeumHistoriiPolskiwWarszawie
https://koperlo.blogspot.com/2022/07/ii-rzeczpospolita.html

Mapy

II wojna światowa
https://koperlo.blogspot.com/2025/03/ii-wojna-mapy-i-uzupenienia-1939-1945.html

Dramy:

Człowiek pierwotny
Królowie Polski

- Zadania domowe - rozwijające lub ciekawe

tablice genealogiczne
- praca na lekcji - z mapą
lektury: https://koperlo.blogspot.com/2024/06/mem-ksiazka-i-film-zadanie-dla-chetnych.html

List w butelce. Rodzinna kapsuła czasu - zadanie

Kim jestem? Kim byli moi przodkowie? Jak żyli, jakie były ich radości i smutki? Jakie dziedzictwo mi pozostawili? By zrozumieć nasze miejsce w obecnym świecie, by poznać i pokochać historię Dużej i Małej Ojczyzny, powinniśmy zacząć od poznania przeszłości najbliższych nam osób - rodziców, dziadków i pradziadków. Ich indywidualne losy splatają się i składają, wraz z historiami innych mieszkańców naszego regionu i kraju, na historię Polski, jakiej uczymy się (zazwyczaj bez entuzjazmu) w szkołach. Tymczasem historia budzi emocje i warto poznać, a mo

że nawet pokochać ojczyste dzieje!

https://koperlo.blogspot.com/2020/10/ja-dziedzic-czyli-szukajac-dziedzictwa.html

Wracamy po swoich... na tropie zapomnianych bohaterów i ofiar wojny

https://koperlo.blogspot.com/2022/02/wracamy-po-swoich-na-tropie.html

Zadanie - Odkrywamy skarby, tajemnice i miejsca pamięci naszej Małej Ojczyzny”

Prykłady prac autorstwa: AnKa (Stalamach Inf.); SzSi(Górny Bór I); NaHe (Górny Bór II); MaZe (Legenda o Girowej), JaSo (MB Gołyska), AlGo (Pocisk w Wierzy)