OSTATNI BÓJ
Fabularyzowany dokument o oddziale, który stoczył ostatnią bitwę kampanii wrześniowej 1939 roku (2-6.IX.1939). Od ok. 20 minuty przewijać: bez map; bój z tankietką*2; wroga ludność i reakcja wojska; https://www.youtube.com/watch?v=81C1VD0OPN8&ab_channel=GrzegorzGajewski
Mikołaj Kopernik: - etiudy filmowe związane z tematyką projektu, czyli poświęcone Żołnierzom Niezłomnym w ramach projektu edukacyjnego „Łączka i inne miejsca poszukiwań".
https://www.youtube.com/watch?v=Kj5fRyzUhMM&ab_channel=Miko%C5%82ajKopernik
Świetne: Raport Pileckiego - Zwiastun PL (Official Trailer) 2 minuty https://youtu.be/ZjYgvvd-7PA?si=RVFXO0X33DJiEHRf&t=1
https://www.youtube.com/watch?v=TmqS2HvKyDs&t=10s&ab_channel=WojciechWolski
Smierc Rotmistrza Pileckiego (gra go wnuk Jerzego Probosza z Istebnej- Paweł Probosz)- zwiastun
Ostatnia rozmowa Pileckiego z Różańskim - 1948 rok
https://www.youtube.com/watch?v=MbIK24LyIhk&ab_channel=KubaLuczkiewicz
5. 1. Nowy podział świata
I. Konferencja w Poczdamie (17 lipca -2 sierpnia 1945 r.)1. Wielka Trójka:
Józef Stalin (ZSRR)
Harry Truman (USA)
Clement Attlee (W. Brytania)
2. Najważniejsze postanowienia:
a) Przekazanie pod kontrolę Polski wschodnich i północnych ziem niemieckich
b) Przymusowe przesiedlenie ludności niemieckiej z Polski, Czechosłowacji i Węgier
c) podział Niemiec i Austrii na cztery strefy okupacyjne:
- USA
- W. Brytania
- ZSRR
- Francja
II. Reparacje wojenne
III Podpisanie traktatów pokojowych z sojusznikami III Rzeszy (Bułgarią, Włochami, Rumunią, Węgrami i Finlandią) 10 lutego 1947 r.
IV. Postanie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ)
1. Deklaracja Narodów Zjednoczonych z 1942 r.
Konferencja założycielska Organizacji Narodów Zjednoczonych – 25 kwietnia 1945 r.
2. Podpisanie Karty Narodów Zjednoczonych -26 czerwca 1945 r.
3. Najważniejsze organa ONZ
a) sekretarz generalny
b) Rada Bezpieczeństwa
c) Zgromadzenie Ogólne
V. Nowy podział świata
1. Ekspansja komunizmu w Europie – wprowadzenie reżimu komunistycznego w:
a) Polsce
b) wschodnich Niemczech
c) Czechosłowacji (Klement Gottwald)
d) Rumunii
e) Bułgarii
f) Albanii
g) Jugosławii
h) na Węgrzech
VI. Reakcja Zachodu
1. Przemówienie Winstona Churchilla w Fulton (marzec 1946 r.) – „żelazna kurtyna”
2. Doktryna Trumana
3. Plan George’a Marshalla – Europejski Plan Odbudowy (czerwiec 1947 r.)
4. Powstanie Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC)
VII. Sytuacja na świecie
1. Procesy dekolonizacyjne
a) uniezależnienie się Indii
b) uniezależnienie się Indochin
2. Powstanie tzw. układu dwubiegunowego
3. Początek konfliktu nazwanego „zimną wojną”
5. 2. Początki władzy komunistów w Polsce
https://www.youtube.com/watch?v=cSjk6phf3iY&ab_channel=LegendyPolskiejMuzyki
"Ten utwór genialnie przekazuje to co się czuło w Polsce lat 80-tych. Klimat tej beznadziei, upodlenia jakiegoś, zażenowania - a jednocześnie poczucia, że się tu przynależy, że się niesie ze sobą to całe polskie dziedzictwo, że się ten kraj kocha :) Ciechowski fantastycznie, bez zadęcia to wyraził. Genialnie znalazł odpowiednie słowa i proporcje."
Żołnierze Wyklęci [Obława - Jacek Kaczmarski] https://youtu.be/tbDx9ZHlk_w
https://klp.pl/kaczmarski/a-9273.html
Jacek Kaczmarski napisał Obławę mając zaledwie siedemnaście lat. Inspiracją do powstania utworu była pieśń Włodzimierza Wysockiego Polowanie na wilki ( uczestniczyć w kameralnym koncercie rosyjskiego barda podczas jego pobytu w Warszawie w 1974 roku. Wówczas spodobała mu się metafora zranionego wilka, na którego zastawiono zasadzkę. Mając w pamięci słowa utworu Wysockiego Kaczmarski napisał swoją wersję, zmieniając niektóre elementy na bardziej pasujące do polskiej rzeczywistości. Modyfikacji uległa również melodia utworu, lecz zachowała ona szybkie tempo, które miało nadać mu charakter ucieczki przed nagonką.
Utwór ten, podobnie jak Mury w pewien sposób sprawdził się niczym proroctwo. Raniony wilk ukrył się w nieznanym lesie, aby stamtąd głośno ostrzegać pozostałych członków stada o obławie. Podobny los spotkał Kaczmarskiego, który tuż przed wybuchem stanu wojennego wyjechał do Francji, a po 13 grudnia 1981 roku stał się jednym z najważniejszych głosów „Solidarności” poza granicami Polski.
IPNtv: Film animowany na podstawie komiksu "Na partyzanckich ścieżkach 1946 r." https://youtu.be/HK97cwKewrM
I. Tzw. Polska Lubelska
1. Powstanie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) 21 lipca 1944 r. w Lublinie – przewodniczącym Edward Osóbka-Morawski
2. Manifest Do Narodu Polskiego - 22 lipca 1944 r.
3. Przekształcenie PKWN w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej (Edward Osóbka-Morawski)
II Zmiany granic Polski
1. Podpisanie przez PKWN polsko-radzieckiego porozumienia w sprawie granicy polsko-radzieckiej (27 lipca 1944 r.)
2. Postanowienia konferencji teherańskiej w sprawie granic:
a) granica na linii Curzona na wschodzie
b) nabytki terytorialne kosztem Niemiec
c) problemy graniczne polsko-czechosłowackie (Zaolzie i Kotlina Kłodzka)
3. migracje ludności
a) wysiedlenia ludności niemieckiej (na mocy postanowień konferencji poczdamskiej)
b) emigracja ludności żydowskiej (po pogromie w Kielcach – 1946)
c) akcja „Wisła”
d) emigracja polityczna
III Walka polityczna w kraju
1. Opozycja antykomunistyczna
a) rozwiązanie Armii Krajowej przez gen. Leopolda Okulickiego 19 I 1945 r.
b) utworzenie organizacji Niepodległość (NIE)
c) utworzenie zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN)
d) działalność Stronnictwa Narodowego i Narodowych Sił Zbrojnych
2. Walka z opozycją
a) proces szesnastu (czerwiec 1945 r.)
b) działalność NKWD
c) działalność Urzędu Bezpieczeństwa (UB), Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW) i Milicji Obywatelskiej (MO)
IV Rozstrzygnięcie walki o władzę w Polsce
1. Ustanowienie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej (TRJN) 28 VI 1945 r.
a) premierem Edward Osóbka Morawski
b) Stanisław Mikołajczyk wicepremierem
2. Powstanie Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL) – Stanisław Mikołajczyk
3. Referendum – 30 czerwca 1946 r. – wyniki zostały sfałszowane
4. Wybory do Sejmu Ustawodawczego 19 I 1947 r.
a) represje wobec działaczy Polskiego Stronnictwa Ludowego
b) utworzenie tzw. Bloku Demokratycznego w skład którego wchodziły:
- Polska Partia Robotnicza (PPR)
- Polska Partia Socjalistyczna (PPS)
- Stronnictwo Ludowe (SL)
- Stronnictwo Demokratyczne (SD)
c) w wyniku sfałszowania wyborów zwycięstwo odniósł Blok Demokratyczny
5. Utworzenie nowych władz w Polsce:
a) Bolesław Bierut – prezydentem
b) Józef Cyrankiewicz – premierem
c) wobec groźby aresztowania Stanisław Mikołajczyk musiał opuścić Polskę
5. 3. Odbudowa powojenna
I. Odbudowa zniszczeń wojennych
II. Przemiany gospodarcze
1. Reforma rolna - Dekret PKWN z 6 września 1944 r.
a) wywłaszczenie wielkiej własności ziemskiej
b) parcelacja
2. Nacjonalizacja przemysłu – ustawa o nacjonalizacji z 3 stycznia 1945 r.
3. Hilary Minc i tzw. bitwa o handel
4. Tworzenie Państwowych Gospodarstw Rolnych (PGR)
5. Kolektywizacja rolnictwa – tworzenie spółdzielni produkcyjnych
III. Industrializacja kraju
1. Powstanie Centralnego Urzędu Planowania (CUP)
2. Powstanie Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (PKPG) – Hilary Minc
3. Gospodarka centralnie zarządzana
4. Gospodarka planowa
a) plan 3-letni (1947-1949)
b) plan 6-letni (1950-1955)
5. 4. Polska w czasach stalinizmu
I. Zjednoczenie ruchu robotniczego w Polsce1. Odsunięcie Władysława Gomułki
a) referat Gomułki
b) oskarżenie Gomułki o odchylenia nacjonalistyczno-prawicowe
2. Kongres zjednoczeniowy 15 grudnia 1948 r.
a) Połączenie Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej –
Powstaje Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)
b) na czele PZPR Bolesław Bierut
II. Ujednolicenie polskiej sceny politycznej
1. Likwidacja nielegalnej opozycji (WiN, NSZ)
2. Utworzenie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (ZSL)
3. Likwidacja odrębności Stronnictwa Pracy przez połączenie ze Stronnictwem Demokratycznym
III. Represje polityczne
1. Prześladowania działaczy Polskiego Państwa Podziemnego - Egzekucja gen. Augusta Emila Fieldorfa
2. Prześladowania duchowieństwa
- zamordowanie biskupa Jana Padewskiego
- pokazowy proces biskupa Czesława Kaczmarka
- aresztowanie prymasa Stefana Wyszyńskiego (1953 – 1956)
IV. Propaganda Komunistyczna
1. Sztuka i kultura w służbie propagandy komunistycznej – socrealizm (realizm socjalistyczny)
2. Budowa Pałacu Kultury i Nauki
V. Indoktrynacja młodzieży
1. Związek Młodzieży Polskiej
2. Służba Polsce
5. 5. Niemcy po II wojnie światowej
I. Okupacja Niemiec
1. Cele okupacji:
- denazyfikacja
- demilitaryzacja
- dekartelizacja
- demokratyzacja
2. Podział Niemiec i Austrii oraz Berlina i Wiednia na strefy okupacyjne:
- radziecką
- amerykańską
- francuską
- brytyjską
3. Powołanie Sojuszniczej Rady Kontroli
II. Blokada Berlina
1. Reforma walutowa w radzieckiej strefie okupacyjnej
2. blokada Berlina – 23 czerwca 1948 r.
3. most powietrzny
III. Powstanie Republiki Federalnej Niemiec (RFN)
1. Utworzenie Bizonii (styczeń 1947 r.) – połączenie stref okupacyjnych USA i Wielkiej Brytanii
2. Utworzenie Trizonii (kwiecień 1949 r.) strefy okupacyjne USA, W. Brytanii i Francji
3. Proklamowanie utworzenia Republiki Federalnej Niemiec (RFN) – 20 września 1949 r.
a) Konrad Adenauer pierwszym kanclerzem
b) stolicą RFN Bonn
c) główne partie polityczne:
- CDU/ CSU – partia chadecka
- SPD – partia socjaldemokratyczna
- FDP – partia liberalna
IV. Utworzenie Niemieckie Republiki Demokratycznej (NRD)
1. Proklamacja Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD) – 7 października 1949 r.
2. Stolicą wschodnia część Berlina
3. Powstanie berlińskie – czerwiec 1953 r.
4. Budowa muru berlińskiego 1961 r.
5. 6. Koniec stalinizmu
1956: Śmierć Stalina i czystka na Kremlu:
od 0:50: The Death of Stalin Trailer 2 Extended 2017 Movie - Official https://youtu.be/KPtECVL-Ljs?t=52
Death of Stalin but it's just Zhukov's Chief of Staff
Beria był krwawym mordercą, ale uratował życie przynajmniej miliona osób? https://www.rp.pl/historia/art1315981-jak-lawrientij-beria-chcial-rozbic-zsrr
I. ZSRR po II wojnie światowej
1. Powrót do polityki represji wobec przeciwników politycznych – żdanowszczyzna
2. Przekształcenie Wszechrosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików) w Komunistyczną Patię Związku Radzieckiego (KPZR) -1952 r.
3. Śmierć Stalina – 5 marca 1953 r.
4. „Odwilż”
3. XX Zjazd KPZR – luty 1956 r. – tajny referat Nikity Chruszczowa
II. Powstanie Układu Warszawskiego – 14 maja 1955 r.
1. Układ Warszawski – Układ o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej
2. doktryna – oficjalnie obronna, a faktycznie ofensywna
3. Udział państw bloku komunistycznego
III. Powstanie węgierskie -23 października – 10 listopada 1956 r.
1. Liberalizacja polityki na Węgrzech - Imre Nagy
2. Hamowanie przemian – Mátyás Rákosy
3. Sprowadzenie interwencji wojsk radzieckich przez Jánosa Kádára
4. Stłumienie powstania węgierskiego przez wojska radzieckie
a) represje i emigracja polityczna
b) egzekucja Imre Nagyego
IV. Przejściowe odprężenie w relacjach międzynarodowych.
1. Hasło „pokojowego współistnienia”
2. Ponowne ochłodzenie po stłumieniu powstania węgierskiego i zestrzeleniu amerykańskiego samolotu szpiegowskiego
5. 7. Polski październik
I. Sytuacja w Polsce po śmierci Józefa Stalina .
1. Zmiany w stylu sprawowania władzy
2. Osłabienie cenzury – działalność „Po Prostu”
3. Dyskusyjny Klub Krzywego Koła
4. Podziały wewnętrzne w PZPR
a) puławianie – zwolennicy liberalizacji i demokratyzacji
b) natolińczycy – przeciwnicy liberalizacji
II. Poznański czerwiec
1. Strajk w Zakładach Przemysłu Metalowego H. Cegielski – 28 czerwca 1956 r.
2. Demonstracja przekształca się w zbrojne starcie
3. W starciach zbrojnych zginęło ponad 70 osób
III. Polski Październik
1. Obrady VIII Plenum KC PZPR – październik 1956 r. – wizyta Nikity Chruszczowa
2. Wybór Władysława Gomułki na stanowisko I sekretarza PZPR
3. Porozumienie z Kościołem katolickim
a) uwolnienie prymasa Stefana Wyszyńskiego
b) przywrócenie religii w szkołach
c) prasa katolicka: „Tygodnik Powszechny”
4. Rezygnacja z pełnej kolektywizacji rolnictwa
5. Reforma aparatu bezpieczeństwa – utworzenie Służby Bezpieczeństwa
IV. Odejście od programu demokratyzacji
1. Proces stopniowego ograniczania swobód demokratycznych
2. Zamknięcie pisma „Po prostu”
NIemcy chcą się połączyć
DDR (East Germany 1989-1990) Rammstein - Deutschland (COVER)/Fritzi - Eine Wendewundergeschichte/CMV
Sabaton i Korea północna - nieco zbyt straszne dla nastoletnich widzów
https://www.youtube.com/watch?v=pYXeSaQAGjk&ab_channel=BCFreedomHighSchool
Wolność - Solidarność - 1980 Narodziła się w Polsce / IPNtvPL
Zasadnicza służba wosjkowa: Tryptyk: pobór, wcielenie, rezerwa - reportaż z pierwszej połowy lat 90. VHS PAL SECAM https://www.youtube.com/watch?v=Ip8FcjNl7ro&ab_channel=VHSPALSECAM
- chronologia wydarzeń
- Świat
- 25 kwietnia 1945 r. – Konferencja założycielska Organizacji Narodów Zjednoczonych
- 17 lipca -2 sierpnia 1945 r. – Konferencja poczdamska
- 1948 r. – wprowadzenie blokady zachodnich sektorów Berlina
- 1949 r. (4 kwietnia) podpisanie traktatu północnoatlantyckiego (powstanie NATO)
- 1949 r. – utworzenie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG)
- 1949 r. – proklamowanie Republiki Federalnej Niemiec (RFN)
- 1949 r. – proklamacja Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD)
- 1953 r. – śmierć Józefa Stalina
- 1953 r. – powstanie berlińskie
- 1955 r. – Utworzenie Układu Warszawskiego
- 1956 r. – XX Zjazd Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (referat Chruszczowa)
- 1956 r. – powstanie na Węgrzech
- Polska
- 21 lipca 1944 r. – Powstanie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)
- 22 lipca 1944 r. Ogłoszenie Manifestu do Narodu Polskiego (Manifestu PKWN)
- 31 XII 1944 r. przekształcenie PKWN w Rząd Tymczasowy
- 19 I 1945 r. – rozwiązanie Armii Krajowej przez gen. Leopolda Okulickiego
- 1945 r. (czerwiec) – proces szesnastu
- 28 VI 1945 r. – utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej (TRJN)
- 1945 (22 sierpnia) – Utworzenie Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL)
- 30 czerwca 1946 r. – Referendum
- 19 stycznia 1947 – wybory do sejmu ustawodawczego
- 15 grudnia 1948 r. – powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR)
- 1950 r. – układ w Zgorzelcu (układ graniczny z NRD)
- 1953 – aresztowanie prymasa Stefana Wyszyńskiego
- 28 czerwca 1956 r. – Strajk w Zakładach Przemysłu Metalowego H. Cegielskiego w Poznaniu
- październik 1956 r. – VIII Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Galeria postaci
- Świat:
- Adenauer Konrad
- Attlee Clement
- Chruszczow Nikita*
- Churchill Winston*
- Kadar Janos
- Marshall George
- Nagy Imre
- Stalin Józef*
- Truman Harry*
- Polska
- Słowniczek pojęć
Konspekty zamieszczone na stronie, oznaczone cudzysłowem ('x'), są autorstwa Wiesława Zdziabka (materiały przygotowane przez tego doświadczonego metodyka historii pochodzą ze strony: https://www.e-historia.com.pl/).