Świat i Polska w drugiej połowie XX wieku

7. 1. Obalenie komunizmu w Polsce
7. 2. Upadek komunizmu w Europie
7. 3. III Rzeczpospolita
7. 4. Europa i świat na przełomie XX i XXI wieku
4G 47.Transformacja gospodarcza i społeczna
4G 46.Przemiany polityczne i ustrojowe
4G 45.Okrągły Stół i wybory czerwcowe

6. 01. Droga ku wspólnej Europie

I. Początki Integracji europejskiej
1. Powstanie pierwszych międzynarodowych organizacji gospodarczych.
a) Powstanie Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OECC) – 1948 r.
b) Powstanie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) – 1960 r.
2. Ojcowie integracji europejskiej –
- Konrad Adenauer (RFN)
- Robert Schuman (Francja)
- Alcide De Gasperi (Włochy)
3. Utworzenie Rady Europy – 1949 r.
II Od Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali do Unii Europejskiej
1) Powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) – 1952 r.
2) traktaty rzymskie – 1957
a) sygnatariusze: Francja, RFN, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg
b) utworzenie:
- Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG)
- Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom)
c) utworzenie Parlamentu Europejskiego
d) Porozumienie w Schengen – 1985 r.
e) Traktat z Maastricht (1992 r.) – na jego mocy utworzono 1 XI 1993 r. Unię Europejską.
III. Powstanie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – 1959 r.
IV. Powstanie Parlamentu Europejskiego.
V. Współpraca gospodarcza państw komunistycznych - utworzenie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG) – 1949 r.
VI. Proces umacniania się demokracji.

6. 02. Daleki Wschód po II wojnie światowej

I. Wojna domowa w Chinach
1. Partia narodowa – Kuomintang – Czang Kaj-Szek
2. Partia komunistyczna – Komunistyczna Partia Chin - Mao Tse-tung
3. Zwycięstwo komunistów i utworzenie Chińskiej Republiki Ludowej – 1949 r.
4. Przemiany gospodarcze i społeczne w Chinach
a) nacjonalizacja przemysłu
b) reforma rolna
c) realizacja programu tzw. Wielkiego skoku
d) chińska rewolucja kulturalna

II. Rozwój Japonii
1. amerykańska okupacja Japonii
2. budowa ustroju demokratycznego
3. intensywny rozwój gospodarczy – Japonia drugą potęgą gospodarczą świata

III. Wojna koreańska
1. Podział Korei wzdłuż 38 równoleżnika
a) na północy utworzono komunistyczną Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną – Kim Ir Sen
b) na południu utworzono Republikę Korei
2. Agresja Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej i wybuch wojny – 1950 r.
3. Ofensywa sił ONZ – gen. Douglas MacArthur
4. włączenie się do wojny Chin
5. zawarcie pokoju w 1953 r. – powrót do granicy wzdłuż 38 równoleżnika

IV. Konflikt wietnamski
1. Wojna o niepodległość Indochin – klęska Francji - 1954 r.
2. Podział Indochin
a) Wietnam Południowy
b) Demokratyczna Republika Wietnamu – Ho Chi Minh
3. Wybuch wojny wietnamskiej 1960 r.
a) działalność Vietcongu
b) udział wojsk amerykańskich
c) zwycięstwo komunistów– powstanie Wietnamskiej Republiki Socjalistycznej - 1975 r.

V. Dekolonizacja Indochin
1. Powstanie Laosu
2. Powstanie Kambodży – rządy Czerwonych Khmerów pod przywództwem Pol Pota

6. 03. Rozpad systemu kolonialnego

I Indie
1. Działalność Indyjskiego Kongresu Narodowy – Mahatma Gandhi – bierny opór
2. 1947 r. – powstanie:
a) Indii - hindusi
b) Pakistanu – muzułmanie

II. Dekolonizacja Afryki
1. Przed wybuchem II wojny światowej niepodległość miały: Egipt, Etiopia i Liberia
2. walka o niepodległość Algierii
3. Rok Afryki -1960 r. 17 krajów otrzymuje niepodległość
4. konflikty wewnętrzne w nowych państwach afrykańskich
5. Powstanie Organizacji Jedności Afrykańskiej (OJA) – 1963 r.

III. Państwa Trzeciego Świata
1. Utworzenie Ruchu Państw Niezaangażowanych (NAM)
2. Zróżnicowane tempo rozwoju Państw Trzeciego Świata

6. 04. Konflikty na Bliskim Wschodzie

I. Powstanie państwa Izrael.
1. narodziny syjonizmu w XIX w.
2. Deklaracja Arthura Belfour’a – 1917 r.
3. 1947 r. rezolucja ONZ o utworzeniu dwóch państw – żydowskiego i palestyńskiego.
4. Proklamacja powstania państwa Izrael – 1948 r.

II. wojny muzułmańsko-izraelskie
1. wojna izraelsko-palestyńska – 1948 r.
a) zwycięstwo Izraela i zabór ziem palestyńskich
b) pomoc diaspory żydowskiej dla Izraela
c) kibuce
2. Wojna o Kanał Sueski
a) nacjonalizacja Kanału Sueskiego przez Gamala Abdela Nasera
b) atak Izraela, Wielkiej Brytanii i Francji na Egipt – 1956 r.
c) ultimatum ZSRR i USA wobec agresorów
3. Wojna sześciodniowa – 1967 r.
a) przygotowania do wojny z Izraelem Egiptu, Syrii i Jordanii
b) atak prewencyjny Izraela 5 VI 1967 r.
c) Izrael zajął: półwysep Synaj, Zachodni Brzeg Jordanu, wzgórza Golan
4. Wojna Jom Kipur – 1973 r.
a) Próba odzyskania przez Egipt i Syrię ziem utraconych w wyniku wojny sześciodniowej
b) nieudany atak Egiptu na Synaj i Syrii na wzgórza Golan
5. Porozumienie w Camp David w USA – 1978 r.
6. Intifada
a) powstanie Organizacji Wyzwolenia Palestyny (OWP) Jasir Arafat
b) walki w Bejrucie (1982-1985)
c) 1987 r- wybuch intifady – masowego powstania palestyńskiego przeciwko Izraelowi.
d) działalność terrorystyczna

III. Rewolucja islamska w Iranie
1. Fundamentalizm islamski w Iranie – szyici
2. Obalenie monarchii w Iranie i ustanowienie rządów fanatycznych szyitów z ajatollahem Ruhollahem Chomeinim jako Najwyższym Prawnikiem Muzułmańskim - 1979 r.

IV. wojna irańsko-iracka
1. świeckie rządy Saddama Husajna w Iraku
2. wojna iracko-irańska 1980-1988
V. Wojna w Zatoce Perskiej
1. Zajęcie Kuwejtu przez Irak – 1990 r.
2. Operacja Pustynna burza – 1991 r. i upadek reżimu Husajna w Iraku

6. 05. Blok wschodni w latach 60. i 70.

I. Sytuacja w ZSRR po II wojnie światowej
1. Rządy Nikity Chruszczowa
a) sukcesy ZSRR w podboju kosmosu –
- wystrzelenie pierwszego sputnika – 1957 r.
- lot Jurija Gagarina – 1961 r.
b) polityka wyhamowywania wyścigu zbrojeń
c) polityka rolna
d) polityka wobec mniejszości narodowych
2. Rządy Leonida Breżniewa
a) objęcie stanowiska I sekretarza KC KPZR przez Leonida Breżniewa
b) prześladowania dysydentów
c) wzrost wpływów nomenklatury partyjnej
d) doktryna Breżniewa

II. Kryzys kubański
1. Przejęcie władzy na Kubie przez komunistów pod przewodnictwem Fidela Castro
2. Inwazja sił antykomunistycznych w Zatoce Świń – 1961 r.
3. Kryzys kubański
a) rozmieszczenie z inicjatywy Nikity Chruszczowa wyrzutni rakiet na Kubie 1961 r.
b) blokada morska Kuby z inicjatywy prezydenta USA Johna Fitzgeralda Kennedy’ego
c) założenie „gorącej” linii między Moskwą a Waszyngtonem

III. Walka ZSRR i USA o wpływy na świecie
1. Poparcie ZSRR dla Ernesta Che Guevary w Ameryce Środkowej
2. Przejęcie władzy w Chile przez Augusto Pinocheta dzięki poparciu USA
3. Wyścig zbrojeń – gwiezdne wojny
4. Układy w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych – SALT I i SALT II
IV. Praska Wiosna w Czechosłowacji – 1968 r.

1. Objęcie funkcji I sekretarza KC Komunistycznej Partii Czechosłowacji (KPCz) przez Aleksandra Dubczeka
2. demokratyzacja życia publicznego w Czechosłowacji
3. Interwencja wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji 20-21 VIII 1968 r.
4. Objęcie kierownictwa politycznego w Czechosłowacji przez Gustáva Husáka.

6. 06. Przemiany społeczne i kulturowe lat 60.

I. Rewolucja obyczajowa
1. Rewolucja naukowo-techniczna
2. Rewolucja seksualna
3. Nowe nurty w muzyce

II. Ruchy kontestatorskie
1. Hipisi
2. Pacyfizm
3. Bunty studenckie
4. Ruchy feministyczne

III. Terroryzm lewacki

IV. Walka z segregacją rasową – działalność Martina Luthera Kinga
V. Sobór Watykański II – 1962 - 1965
1. Zwołanie soboru przez Jana XXIII
2. Najważniejsze reformy soborowe
a) Zniesienie indeksu ksiąg zakazanych
b) Wprowadzenie języków narodowych w nabożeństwach
c) zmiany w liturgii
3. Narodziny ruchu ekumenicznego
4. Sprzeciw biskupa Marcela Lefèbvre’a – został ekskomunikowany

6. 07. Mała stabilizacja

I. Rządy Władysława Gomułki - mała stabilizacja
1. złagodzenie reżimu komunistycznego
2. wzrost działalności kulturalnej
3. działalność Klubu Krzywego Koła i tygodnika "Polityka"
4. sytuacja gospodarcza
5. znaczne nakłady na przemysł ciężki
a) wzrost produkcji zbrojeniowej
b) niewielka poprawa w przemyśle lekkim – nikły wzrost standardów życia

II. Polityka zagraniczna PRL
1. Normalizacja stosunków z NRD – układ w Zgorzelcu 1950 r.
2. układ o podstawach normalizacji stosunków z RFN – 1970 r.
3. plan Adama Rapackiego – plan wprowadzenia strefy bezatomowej w Europie Środkowo-Wschodniej

III. Konflikt władz z Kościołem katolickim
1. Działalność parlamentarnego koła poselskiego katolików „Znak”
2. Restrykcje wobec Kościoła
3. Kontrowersje wokół listu episkopatu polskiego do biskupów niemieckich z 1965 r.
IV. Tworzenie się opozycji
1. Podziały wewnętrze w PZPR
a) rewizjoniści
b) dogmatycy
2. List 34 intelektualistów – 1964 r.
3. list otwarty Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego
V. Marzec 1968 r.
1. Wzrost nastrojów antyżydowskich w Polsce
2. Kontrowersje wokół „Dziadów” w reżyserii Kazimierza Dejmka
3. Relegowanie ze studiów Adama Michnika i Henryka Szlajfera
4. Protesty studenckie – interwencje Zmotoryzowanych Oddziałów Milicji Obywatelskiej (ZOMO)
5. 15 tys. obywateli polskich pochodzenia żydowskiego opuściła Polskę.

VI. Wydarzenia na Wybrzeżu – grudzień 1970 r.
1. Wzrost cen żywności
2. Strajk w Stoczni Gdańskiej
3. Podpalenie gmachu Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku
4. Wojsko otworzyły ogień do robotników idących do pracy – 17 XII 1970 r.

VII. Zmiany na najwyższych szczeblach władzy
1. Dymisja Władysława Gomułki
2. Nowym I sekretarzem KC KPZR Edward Gierek
3. Piotr Jaroszewicz nowym premierem rządu

6. 08. Rządy Edwarda Gierka

I. Dekada rządów Edwarda Gierka

II. Inwestycje gospodarcze
1. Zakup nowych licencji
2. Wzrost zadłużenia Polski

III. Początki opozycji
1. Zmiany w konstytucji – 1970 r.
2. Strajki i demonstracje w Radomiu, Ursusie i Płocku – 1976 r.
3. Powstanie Komitetu Obrony Robotników (KOR) – 1976 r.
4. Powstanie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) – 1977 r.
5. Powstanie pierwszej opozycyjnej partii politycznej – Konfederacji Polski Niepodległej (KPN) – 1979 r. – Leszek Moczulski

IV Relacje z Kościołem katolickim
1. Poprawa stosunków między państwem a Kościołem
a) budowa nowych kościołów
b) wprowadzenie nowego podziału administracji kościelnej
2. Wybór Karola Wojtyły na papieża – 16 X 1978 r.
3. Pontyfikat Jana Pawła II – 1978-2005
4. Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski – 1979 r.

chronologia wydarzeń

Świat

1948 r. – proklamacja powstania państwa Izrael
1948 r. – wojna izraelsko-palestyńska
1949 r. – powstanie Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL)
1952 r. – Powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS)
1950-1953 r. – wojna koreańska
1956 r. – Kryzys sueski
1973–75 – Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE)
1975 r. – powstanie Wietnamskiej Republiki Socjalistycznej
1991 r. – Pustynna burza
1957 r. - podpisanie traktatów rzymskich
1958 r. – powstanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG)
1958 r. – powstanie Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom)
1957-1975 r. – wojna wietnamska
1959 r. – przejęcie władzy przez Fidela Castro na Kubie
1962 r. – Kryzys kubański
1967 r. – wojna sześciodniowa
1968 r. – Praska Wiosna i interwencja wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji
1973 r. – wojna Jom Kipur
1973–75 – Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE)
1975 r. – powstanie Wietnamskiej Republiki Socjalistycznej
1991 r. – Pustynna burza
1992 r. - podpisanie traktatu z Maastricht - tzw. Traktatu o Unii Europejskiej (utworzenie Unii Europejskiej)
1993 r. - powstanie Unii Europejskiej

Polska

1964 r. – List 34 intelektualistów
marzec 1968 r. – strajki studenckie
1970 r. – układ o podstawach normalizacji stosunków z RFN
grudzień 1970 r. protesty na Wybrzeżu
1976 r. – strajki i demonstracje w Radomiu, Ursusie i Płocku
1976 r. – powstanie Komitetu Obrony Robotników (KOR)
1977 r. – powstanie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO)
16 X 1978 r. – wybór Karola Wojtyły na papieża
1979 r. – powstanie Konfederacji Polski Niepodległej (KPN)

Galeria postaci

Polska

Świat

Słowniczek pojęć

Konspekty zamieszczone na stronie, oznaczone cudzysłowem ('x'), są autorstwa Wiesława Zdziabka (materiały przygotowane przez tego doświadczonego metodyka historii pochodzą ze strony: https://www.e-historia.com.pl/).

NASZO DZIEDZINA - WIELKA HISTORIA W MAŁYM MIASTECZKU

Search This Blog

Projekty w których biorą udział uczniowie naszego Liceum: