Skip to main content

Projekty w których biorą udział uczniowie naszego Liceum:

I.II.1-11.Grecja: skrót (materiał dla rozszerzenia)

 

Materiały autorstwa Wiesława Zdziabka, doświadczonego nauczyciela historii i metodyka, laureata tytułu Wielkopolski Nauczyciel Roku 2017; pochodzą ze strony: https://www.e-historia.com.pl/130-liceum-i-technikum-po-gimnazjum/notatki-z-historii-zakres-rozszerzony/klasa-1


Starożytna Grecja

2. 01. Najstarsze dzieje Grecji

2. 02. Poleis greckie

2. 03. Sparta

2. 04. Ateny

2. 05. Wojny grecko-perskie

2. 06. Walka o hegemonię w Grecji po wojnach perskich

2. 07. Religia i formy kultu religijnego w starożytnej Grecji

2. 08. Literatura i filozofia grecka

2. 09. Sztuka starożytnej Grecji

2. 10. Aleksander Wielki 

2. 11. Świat hellenistyczny

2. 12. Starożytna Grecja. Chronologia wydarzeń

2. 12. Starożytna Grecja. Indeks nazw

2. 12. Starożytna Grecja. Indeks postaci

2. 12. Starożytna Grecja. Słowniczek pojęć



2. 1. Najstarsze dzieje Grecji

I. Warunki naturalne

1. Obszar

a. Półwysep Bałkański

– 80% kraju pokrywają góry

– rozbudowana linia brzegowa

c. wyspy Morza Egejskiego i Morza Jońskiego

d. zachodnie wybrzeża Azji Mniejszej

2. Gospodarka

a. rozwinięty transport morski i utrudniony transport lądowy

b. niekorzystne warunki rozwoju rolnictwa

c. uprawa jęczmienia i pszenicy, oliwek, winorośli oraz bobu, grochu soczewicy, wyki, warzyw i owoców

d. hodowla kóz, świń, krów owiec i drobiu

e. duże znaczenie gospodarcze rybołówstwa

f. intensywny rozwój rzemiosła

– niewielkie zasoby surowców – konieczność importu miedzi, cyny, rudy żelaza

– duże zasoby kamienia i gliny – rozwój budownictwa i garncarstwa

II. Rozwój kultury minojskiej na Krecie (ok. 3000 – ok.1450 p.n.e.)

1. Mityczna postać króla Minosa – twórcy potęgi morskiej Krety

2. Rozległe kontakty handlowe

a. eksport towarów luksusowych – ceramiki i tkanin

b. import metali, półszlachetnych i szlachetnych kamieni, pachnideł

3. Pismo linearne A (do tej pory nieodczytane) [IKONA dysk z Fajstos zapisany pismem linearnym A]

4. Powstanie pałaców

a. Knossos IKONA

b. Fajstos

5. Architektura pałaców kreteńskich:

a. kompleks pałacowy:

– rezydencja władcy

– zakłady rzemieślnicze

– magazyny

b. osiągnięcia inżynieryjne

– wielokondygnacyjne budynki

– dostęp do bieżącej wody – łazienki

6. Upadek kultury minojskiej

a. wybuch wulkanu na wyspie Thera – XVI w. p.n.e.

b. najazd Mykeńczyków – 1450 r. p.n.e.

III. Kultura mykeńska

1. Napływ Achajów na południowe Bałkany – ok. 2000 r. p.n.e.

2. Pałace mykeńskie

a. Mykeny jako największy ośrodek cywilizacji mykeńskiej

b. charakter obronny – fortyfikacje – „mury cyklopowe” (Lwia Brama cytadeli w Mykenach IKONA)

c. skromne wyposażenie – brak toalet

3. Pismo linearne B

4. Rozbicie polityczne Achajów okresu mykeńskiego

5. Nekropola:

a. groby szybowe –  XVI w. p.n.e.

b. groby kopułowe (tzw. Grób Agamemnona z XIV w. p.n.e. – Skarbiec Arteusza IKONA)

c. bogate wyposażenie grobów – maski ze złotej blachy, elementy uzbrojenia, biżuteria

IV. „Wieki ciemne”

1. Upadek kultury mykeńskiej – XII w. p.n.e.

2. Hipotezy wyjaśniające przyczyny upadku:

a. najazd Dorów – powrót Heraklidów (potomków Heraklesa)

b. kataklizmy naturalne

3. „Wieki ciemne” XII-IX w. p.n.e.

a. wędrówki plemion greckich:

– Dorów

– Jonów

b. regres demograficzny

c. upadek kultury piśmiennej – brak źródeł pisanych

 

Opracowanie tematu: Grecja - warunki naturalne i pierwsze cywilizacje 

Galeria ilustracji


2. 2. Poleis greckie

I. Okres archaiczny w rozwoju Grecji (VIII – końca VI w. p.n.e.)

II. Narodziny polis:

1. polis jako wspólnota religijna i polityczna obywateli miasta-państwa

2. status obywateli:

a. obowiązkowa służba wojskowa

b. prawo do uczestniczenia w życiu publicznym:

- zasiadanie w zgromadzeniu ludowym

- piastowanie urzędów

3. Klasyfikacja ustrojów politycznych poleis:

a. monarchia – „rządy jednego”

b. arystokracja

c. oligarchia – „rządy niewielu” 

d. demokracja – „rządy ludu” (obywateli)

e. tyrania – samowolne rządy jednostki

4. Wojskowość grecka epoki archaicznej

a. znaczenie jazdy w okresie „wieków ciemnych” – dominacja arystokracji

b. reforma hoplicka

hoplici IKONA– ciężkozbrojna piechota

falanga – czworoboczny szyk bojowy ciężkiej piechoty

III. Wielka Kolonizacja – masowa migracja Greków w VIII-VI w. p.n.e.

1. Przyczyny:

a. przeludnienie macierzystej polis

b. poszukiwanie źródeł deficytowych surowców

2. Zasięg geograficzny – regiony wzmożonej kolonizacji:

a. Wielka Grecja

b. wybrzeża Morza Czarnego

c. związki między metropolią a jej koloniami

3. Kontakty z ludnością autochtoniczną – barbarzyńcy

4. Przemiany gospodarcze w okresie Wielkiej Kolonizacji – ewolucja systemu gospodarczego:

a. gospodarka naturalna

b. gospodarka wymienna

c. wprowadzenie w wymianie pieniądza monetarnego IKONA – VII w. p.n.e.

 

Rozwinięcie tematu: Ustroje polityczne państw greckich

Galeria ilustracji

       

2. 3. Sparta

I. Narodziny Sparty.

1. Założenie państwa przez Dorów nad rzeką Eurotas – schyłek II tysiąclecia p.n.e.

2. Podbój Lakonii.

3. Podbój Mesenii.

4. Utworzenie Związku Peloponeskiego (symmachia).

II. Ustrój społeczny Sparty.

1. Wpływ podbojów na strukturę społeczną Sparty.

2. Struktura społeczna Sparty:

a. spartiaci

– formalna równość – przydział jednakowych działek ziemi

– warstwa wpływowej arystokracji

b. periojkowie

– posiadali wolność

– byli pozbawieni praw politycznych

– trudnili się handlem i rzemiosłem

– byli zobowiązani do służby wojskowej

c. heloci

– zamienieni w niewolników mieszkańcy podbitej Mesenii

– zajmowali się uprawą ziemi

III. Ustrój polityczny Sparty

1. Działalność Likurga –  Wielka Rhetra

2. Organa władzy

a. dwóch królów reprezentujących dwa rody arystokratyczne

b. zgromadzenie ludowe – apella

– wybór eforów

– wybór rady starszych

– decyzje o wojnie i pokoju

– zatwierdzanie ustaw i praw opracowanych przez rady starszych

b. geruzja – rada starszych

– skład – 2 królów i 28 gerontów

– przygotowywanie projektów ustaw i praw

– władza sądowa w sprawach zagrożonych karą śmierci lub pozbawieni praw

c. eforat

– 5 eforów wybieranych przez zgromadzenie ludowe na 1-roczną kadencję

– polityka wewnętrzna i zewnętrzna

IV. Spartański styl życia

1. Tryb życia  spartiatów podporządkowany służbie wojskowej.

2. Pełna kontrola państwa nad życiem spartiatów:

a. porzucanie kalekich niemowląt

b. zmilitaryzowane wychowanie i edukacja

c. wspólne posiłki jako element integrujący społeczność wojowników

 

Rozwinięcie tematu: Ustrój polityczny państw starożytnej Grecji

 

2. 4. Ateny

I. Ateny w okresie archaicznym.

1. Mitycznym twórcą państwa Tezeusz

2. Rządy arystokracji

a. archonci – wywodzący się z arystokracji urzędnicy

b. Areopag – rada starszych

3. Problemy społeczne – niewola za długi

4. Ustawodawstwo Drakona (621 r. p.n.e.) – „drakońskie prawo” – prawo surowe)

II. Demokratyzacja ustroju politycznego Aten

1. Reformy Solona (594-593 r. p.n.e.) – ustanowienie oligarchii

a. „strząśnięcie długów” – anulowanie dłużnikom wierzytelności

b. wprowadzenie zakazu niewoli za długi

c. rozszerzenie praw politycznych

d. wprowadzenie czterech klas majątkowych, zróżnicowanych pod względem praw politycznych

e. ustanowienie Rady Czterystu

2. Rządy tyrana Pizystrata (561–528 r. p.n.e.).

a. rządy silnej ręki

b. inwestycje budowlane

– powstanie licznych monumentalnych budowli

– miejsca pracy dla Ateńczyków

3. Reformy Klejstenesa (508/509 r. p.n.e.) – ustanowienie demokracji

a. podział obywateli na 10 terytorialnych fyl

b. utworzenie Rady Pięciuset (po 50 z każdej fyli)

c. ustanowienie ostracyzmu

d. ustanowienie urzędu 10 strategów

III. Społeczeństwo demokratycznych Aten.

1. Obywatele

a. status obywatela dla wszystkich dorosłych mężczyzn, których oboje rodzice byli Ateńczykami

b. prawa obywatelskie:

– udział w posiedzeniach zgromadzenia ludowego

– prawo do piastowania urzędów

c. obowiązki obywateli:

– służba wojskowa

– uzależnione od posiadanego majątku świadczenia na rzecz wspólnoty

– udział w kulcie religijnym

– prawo do prywatności

2. Metojkowie

a. wolna ludność napływowa

b. obowiązki

– służba wojskowa

– uiszczanie specjalnego podatku

3. Niewolnicy

4. Status prawny kobiet – traktowane jak dzieci niezależnie od wieku

IV. Ustrój polityczny Aten w okresie rozkwitu demokracji

1. Działalność publiczna Peryklesa IKONA.jpg - 573,00 b

2. Instytucje demokratyczne Aten

a. zgromadzenie ludowe (eklezja)

– demokracja bezpośrednia

– obrady na Pnyksie

– diety dla uczestników

– ważność głosowań w najważniejszych sprawach uzależniona od kworum (6 tys. obecnych)

– znaczenie polityczne demagogów – „przywódców ludu”

b. Rada Pięciuset

– wchodziło do niej po 50 obywateli z każdej fyli

– odpowiadała za przygotowanie spraw do rozpatrzenia przez zgromadzenie ludowe

c. sąd ludowy (heliaja)

– 6 tys. sędziów wybieranych na rok

– rozstrzyganie sporów majątkowych i handlowych oraz rozstrzyganie spraw karnych

d. urzędy

– losowanie jako sposób obsadzania urzędów

– urzędnicy z wyboru – 10 strategów

– w większości urzędów obowiązywały jednoroczne kadencje bez prawa reelekcji

– obowiązek składania sprawozdań

3. Ostracyzm – procedura pozwalająca na wytypowanie osoby zagrażającej demokracji i zmuszenie jej do opuszczenia Aten na okres 10 lat. [ostrakony IKONA.jpg - 573,00 b 

       

Opracowanie tematu: Ustroje polityczne państw greckich

Galeria ilustracji: Ustroje polityczne państw greckich


2. 5. Wojny grecko-perskie

I. Geneza konfliktu (mapka).

1. Podbój państw greckich w Azji Mniejszej przez Cyrusa II Wielkiego w połowie VI w. p.n.e. IKONA.jpg - 573,00 b łucznik perski]

2. Udzielenie wsparcia przez Persów dla tyrana Hippiasza.

3. Wybuch powstania Greków jońskich przeciwko panowaniu perskiemu – 499-494 r. p.n.e.

a. pomoc Aten i Eretrii dla powstańców

b. stłumienie powstania przez wojska perskie Dariusza I Wielkiego

c. wyprawa odwetowa do Grecji pod dowództwem Maroniosa – 492 r. p.n.e.

– zagłada floty perskiej u przylądka Atos

– odwrót wojsk lądowych

d. poselstwo Dariusza I Wielkiego do państw greckich z żądaniem uznania jego władzy (żądanie „ziemi i wody”)

II. Wyprawa Datysa i Artafernesa do Grecji – 490 r. p.n.e.

1. Celem zdobycie Aten i Eretrii.

2. Udział w wyprawie Hippiasza.

3. Zdobycie Eretrii.

4. Bitwa pod Maratonem – 490 r. p.n.e.

a. zwycięstwo Ateńczyków i Platejczyków pod dowództwem stratega Miltiadesa IKONA.jpg - 573,00 b

b. bieg maratoński

c. odwrót pokonanych Persów

III. Wyprawa Kserksesa (480-479 r. p.n.e.)

1. Przygotowanie ekspedycji pod osobistym dowództwem „króla królów” Kserksesa

2. Koalicja poleis greckich pod przywództwem Sparty

3. Bitwa pod Termopilami – 480 r. p.n.e. 

a. obrona wąwozu termopilskiego pod wodzą Leonidasa

b. wobec groźby okrążenia odwrót sił głównych Grecji

c. obrona wąwozu przez Spartan, Tespijczyków i Tebańczyków

4. Bitwa pod Salaminą – 480 r. p.n.e.

a. zwycięstwo floty greckiej pod wodzą Temistoklesa

b. odwrót floty perskiej Kserksesa

5. Bitwa pod Platejami – zwycięstwo wojsk greckich pod wodzą Pauzaniasza [IKONA.jpg - 573,00 b walka hoplity z jeźdźcem perskim]

6. Bita pod Mykale – zwycięstwo floty greckiej u wybrzeży Azji Mniejszej

IV. Kontynuacja wojny z Persją przez Związek Delijski (Ateńskiego Związku Morskiego)

1. utworzenie Związku Delijskiego (478/477 r. p.n.e.) – przywództwo Aten

2. Pokój Kalliasa (448 r. p.n.e.)

a. Persja zrzekła się dążenia do roli przywódcy na Morzu Egejskim

b. uznanie przez Persję niezależność greckich miast w Azji Mniejszej.

 

Opracowanie tematu: Wojny perskie - zderzenie dwóch cywilizacji

Galeria ilustracji


2. 6. Walka o hegemonię w Grecji po wojnach perskich

I. Ateński Związek Morski (symmachia)

1. Utworzenie w 478 r. p.n.e. w celu kontynuowania walki z Persją.

2. Skarbiec na wyspie Delos, a następnie w Atenach.

3. Ateński Związek Morski narzędziem podporządkowywania Atenom innych państw greckich.

a. Perykles  IKONA.jpg - 573,00 b

b. Alkibiades IKONA.jpg - 573,00 b

II. Wojna peloponeska (431-404 r. p.n.e.)

1. Geneza:

a. walka o dominację w świecie greckim

– Sparta Związek Peloponeski

– Ateny Ateński Związek Morski

b. rywalizacja o rynki zbytu

2. Pokój Nikiasa – 421 r. p.n.e.

3. Zwycięstwo Sparty i Związku Peloponeskiego [IKONA.jpg - 573,00 b greckie machiny oblężnicze]

a. klęska wyprawy sycylijskiej Ateńczyków [IKONA.jpg - 573,00 b żołnierze greccy w walce]

b. epidemia

c. wsparcie finansowe Persów dla Sparty

4. Upadek znaczenia pokonanych Aten

a. rozwiązanie Ateńskiego Związku Morskiego

b. nakaz rozbiórki murów obronnych

c. wydanie floty

 

III. Wojny o hegemonię w Grecji po zakończeniu wojny peloponeskiej.

1. Wojna koryncka 395-187 r. p.n.e. [IKONA.jpg - 573,00 b relief nagrobny żołnierza greckiego z IV w. p.n.e.]

2. Hegemonia Teb

a. zwycięstwo nad Spartą pod Leuktrami – 371 r. p.n.e.

b. rozwiązanie Związku Peloponeskiego

 

Opracowanie tematu: Wojny o hegemonię w starożytnej Grecji

Album ilustracji


2. 07. Religia i formy kultu religijnego w antycznej Grecji

I. Chronologia kultury greckiej

1. okres archaiczny (IX - połowa VI w. p.n.e.).

2. okres klasyczny (V-IV w. p.n.e.).

3. okres hellenistyczny (330 - 30 p.n.e.).

II. Religia starożytnych Greków.

1. Cechy religii greckiej

a. politeizm - wielobóstwo

b. antropomorfizm – wizerunek bóstw na podobieństwo człowieka

c. mity podstawą wiedzy o bogach

2. Najważniejsi bogowie olimpijscy:

– Zeus – najważniejszy wśród bogów greckich

– Hera – opiekunka ogniska domowego

– Hades – bóg świata zmarłych

– Apollo IKONA.jpg - 573,00 b – bóg muzyki i poezji

– Posejdon – bóg wody, morza

– Afrodyta IKONA.jpg - 573,00 b – bogini miłości

– Dionizos – bóg wina i płodnych sił natury

– Atena IKONA.jpg - 573,00 b – bogini mądrości

– Hermes IKONA.jpg - 573,00 b – opiekun handlu oraz patron kuców i złodziei

– Hefajstos – złota, kowali i złotników

3. Formy kultu religijnego

a. świątynie greckie - domy bogów IKONA.jpg - 573,00 b

b. ciałopalny obrządek pogrzebowy IKONA.jpg - 573,00 b

c. igrzyska greckie

III. Teatr IKONA.jpg - 573,00 b i dramat grecki

1. Geneza teatru greckiego – uroczystości religijne ku czci boja Dionizosa

2. Czołowi dramaturdzy greccy:

a. Ajschylos IKONA.jpg - 573,00 b – Persowie

b. Sofokles IKONA.jpg - 573,00 b – Antygona

c. Eurypides IKONA.jpg - 573,00 b – Medea

d. Arystofanes  – Chmury

 

Opracowanie tematu: Kultura starożytnej Grecji

Galeria ilustracji


2. 08. Literatura, nauka i filozofia grecka

I. Chronologia kultury greckiej

1. okres archaiczny (IX - połowa VI w. p.n.e.).

2. okres klasyczny (V-IV w. p.n.e.).

3. okres hellenistyczny (330 - 30 p.n.e.).

II. Literatura grecka

1. Poezja

a. Arktinos – Zburzenie Ilionu

b. Homer IKONA.jpg - 573,00 b  – Iliada, Odyseja

c. Hezjod -  Teogonia, Prace i dnie

2. Historiografia – pisarstwo historyczne

a. Herodot IKONA.jpg - 573,00 b – Dzieje

b. Tukidydes – Wojna peloponeska

3. Retoryka – sztuka wymowy

a. Demostenes

b. Izokrates

III. Filozofia grecka

1. Filozofia –  „umiłowanie mądrości”

2. „Filozofia jońska”

a. Tales z Miletu

b. Demokryt z Abdery

3. Działalność sofistów – „nauczycieli mądrości”

4. Działalność Sokratesa IKONA.jpg - 573,00 b

5. Nauki Platona IKONA.jpg - 573,00 b

a. idealizm platoński

b. dualizm

c. utopijna koncepcja państwa

d. platońska szkoła filozoficzna – Akademia

6. System filozoficzny Arystotelesa

a. podstawy logiki – nauka o zasadach rozumowania

b. podstawy metafizyki – nauka o bycie

c. szkoła filozoficzna Arystotelesa- Liceum

IV. Osiągnięcia naukowe starożytnych Greków

1. Osiągnięcia z zakresu matematyki, fizyki i mechaniki

a. Tales z Miletu

 sformułował prawo matematyczne nazwane prawem Talesa

 prowadził obserwacje astronomiczne, wykorzystując wyniki badań Babilończyków

 b. Archimedes z Syrakuz

 określił przybliżoną wartość liczby Pi

 konstruował urządzenia mechaniczne (śruba wodna)

 sformułował prawo wyboru i zasadę dźwigni

c. Heron z Aleksandrii  – opracował wzór na obliczanie pola trójkąta

d. Euklides – autor dzieła Elementy (synteza wiedzy matematycznej)

4. Osiągnięcia w dziedzinie astronomii i geografii

a. Eudoksos z Knidos – autor koncepcji geocentrycznej budowy

b. Arystarch z Samos – autor koncepcji heliocentryczne

c. Eratostenes z Kyreny – ustalił obwód ziemi i długość południka ziemskiego

d. Hipparchos z Nikai – stworzył siatkę współrzędnych 

5. Osiągnięcia w dziedzinie medyzyny

a. Hipokrates z Kos

– stworzył podstawy medycyny 

– sformułował zasadę: primum non nocere (po pierwsze: nie szkodzić)

b. Corpus Hippocrateum

6. Historiografia

a. Herodot

– jest uznawany za ojca historii

– autor dzieła pt.: Dzieje

b. Tukidydes

– autor dzieła Wojna peloponeska

– w wyjaśnianiu wydarzeń historycznych posługiwał się źródłami i wykluczał udział bogów

c. Ksenofont

d. Polibiusz

Opracowanie tematu: Kultura starożytnej Grecji

Galeria ilustracji



2. 09. Kultura antycznej Grecji

I. Chronologia kultury greckiej

1. okres archaiczny (IX - połowa VI w. p.n.e.).

2. okres klasyczny (V-IV w. p.n.e.).

3. okres hellenistyczny (330 - 30 p.n.e.).

II. Architektura

1. Porządki architektoniczne:

a. dorycki IKONA.jpg - 573,00 b

b. joński IKONA.jpg - 573,00 b

c. koryncki IKONA.jpg - 573,00 b

2. Najważniejsze zabytki architektury greckiej

a. Akropol IKONA.jpg - 573,00 b w Atenach – Partenon IKONA.jpg - 573,00 b

b. Erachtejon IKONA.jpg - 573,00 b – kariatydy IKONA.jpg - 573,00 b

c. Propyleje – monumentalna brama u wejścia na Akropol

d. architektura teatru greckiego

III. Rzeźba i malarstwo w starożytnej Grecji

1. Klasyczny kanon piękna.

2. Najwybitniejsi rzeźbiarze greccy:

a. Fidiasz – Atena Partenos

b. Myron – Dyskobol IKONA.jpg - 573,00 b

c. Poliklet – Doryforos

d. Lizyp

3. Malarstwo wazowe

a. styl czarnofigurowy IKONA.jpg - 573,00 b

b. styl czerwonofigurowy IKONA.jpg - 573,00 b

 

Opracowanie tematu: Kultura starożytnej Grecji

Galeria ilustracji


2. 10. Aleksander Wielki

I. Macedonia przed panowaniem Aleksandra III Wielkiego IKONA.jpg - 573,00 b

1. Panowanie dynastii Argeadów.

2. Wzrost znaczenia Macedonii za panowania Filipa II MacedońskiegIKONA.jpg - 573,00 b (360/359-336 r. p.n.e.)

a. reorganizacja armii

b. stłumienie konfliktów wewnętrznych

c. utworzenie korpusu paziów

d. walka o hegemonię w Grecji

– bitwa pod Cheroneją 338 r. p.n.e. – zwycięstwo nad wojskami tebańskimi i  ateńskimi

–  utworzenie Związku Korynckiego

– nieukończone przygotowania do podboju Persji

– działalność Demostenesa IKONA.jpg - 573,00 b

II. Podboje Aleksandra III Wielkiego IKONA.jpg - 573,00 b (356 - 323 p.n.e.)

1. Objęcie tronu macedońskiego w 336 r. p.n.e.

2. Stłumienie buntu państw greckich (zniszczenie Teb)

3. Podbój Persji

a. bitwa nad Granikiem – 334 r. p.n.e.

b. bitwa pod Issos IKONA.jpg - 573,00 b – 333 r. p.n.e. – zwycięstwo nad armią perską dowodzoną przez Dariusza III

d. bitwa pod Gaugamelą – 331 r. p.n.e.

e. zdobycie Persepolis – 330 r. p.n.e.

4. Podbój Egiptu

5. Wyprawa Indii.

III. Imperium Aleksandra Wielkiego.

1. Imperium w skład którego wchodziła: Macedonia,  Grecja, Fenicja, Tyr, Gaza, Egipt i Persja

2. Integracja zwycięskich Greków i Macedończyków z podbitymi ludami Azji.

3. Przejawy kultu boskiego wobec Aleksandra Wielkiego

 

Opracowanie tematu: Podboje Aleksandra Wielkiego

Galeria ilustracji

       

2. 10. Świat hellenistyczny

I. Rozpad imperium Aleksandra III Wielkiego.

1. Brak następcy zdolnego do panowania nad potężnym imperium.

2. Wojny tzw. diadochów (wodzów, spadkobierców)

3. Powstanie trzech wielkich monarchii hellenistycznych:

a. Egipt – rządy dynastii Ptolemeuszy

b. Macedonia – rządy dynastii Antygonidów

c. Wschód – rządy dynastii Seleukidów

II. kultura hellenistyczna (hellenizm)

1. Literatura

a. wykształcenie się filologii jako odrębnej dyscypliny nauki

b. działalność Kallimacha

– poezja erudycyjna

– katalog  Biblioteki Aleksandryjskiej

c. historiografia – Polibiusz z Megalopolis – Dzieje

III. Filozofia hellenistyczna.

a. stoicyzm – twórcą Zenon z Kition IKONA.jpg - 573,00 b

– wszyscy ludzie są równi

– drogą do szczęścia jest aktywne i zgodne z naturą życie

– wymóg pracy na rzecz wspólnoty

b. epikureizm – twórcą Epikur z Aten

– źródłem szczęścia ograniczanie potrzeb

– unikanie pogoni za przyjemnościami i karierą

c. cynizm – twórcą Diogenes z Synopy

– źródłem szczęścia – cnota

– pogarda dla wartości materialnych i powszechnie przyjętych norm

d. sceptycyzm – twórcą Pyrron z Elidy

– warunkiem szczęścia – spokój

– powstrzymywanie się od sądów – człowiek nie ma możliwości poznania obiektywnej prawdy

IV. Nauka okresu hellenistycznego

1. Euklides – autor podręcznika do geometrii

2. Archimedes – fizyk, matematyk, konstruktor śruby wodnej i machin wojennych

3. Ptolemeusz – twórca systemu geocentrycznego

V. Sztuki plastyczne

1. Architektura

a. Cechy:

– przepych

– monumentalizm formy

– ekspresja

– różnorodność form

b. arcydzieła architektury:

 ołtarz Zeusa w Pergamonie IKONA.jpg - 573,00 b

– latarnia na Faros

3. Urbanistyka

a. miasta budowano według planów z rynkiem (agora) i symetrycznymi ulicami

b. infrastruktura: system kanalizacyjny, budynki użyteczności publicznej (teatrygimnazjonyagora)

4. Arcydzieła rzeźby:

– Nike z Samotraki IKONA.jpg - 573,00 b

– Wenus z Milo IKONA.jpg - 573,00 b

– Umierający Gall

– Grupa Laokoona

VI. Centra kultury hellenistycznej:

1. Aleksandria

a. Muzeum („stowarzyszenie czcicieli muz”) – ośrodek badań naukowych

b. Biblioteka Aleksandryjska – największa biblioteka świata antycznego

c. Bruchejon – biblioteka do użytku publicznego

2. Pergamon

a. ołtarz pergamoński IKONA.jpg - 573,00 b

b. biblioteka pergamońska

3. Palmyra [IKONA.jpg - 573,00 b teatr w Palmyrze]

VII. Cechy charakterystyczne religii okresu hellenistycznego

1. Kult władców.

2. Synkretyzm – łączenie cech bóstw greckich i wschodnich – kult Serapisa

 

Opracowanie tematy: Monarche hellenistyczne

Galeria ilustracji



Chronologia


776 r. p.n.e. pierwsze igrzyska olimpijskie

spisanie praw przez Drakona – 621 r. p.n.e.

reformy Solona – 549 r. p.n.e.

reformy Klejstenesa – 508-507 r. p.n.e.

wybuch powstania w Milecie – 499 r. p.n.e.

490 r. p.n.e. bitwa Maratonem

480 r. p.n.e. bitwa pod Termopilami

480 r. p.n.e. Śmierć Leonidasa

480 r. p.n.e. bitwa pod Salaminą

479 r. p.n.e. bitwa pod Platejami

utworzenie Ateńskiego Związku Morskiego – 478 r. p.n.e.

wybuch wojny peloponeskiej 431 r. p.n.e.

śmierć Peryklesa – 429 r. p.n.e.

zakończenie wojny peloponeskiej – 404 r. p.n.e.

338 r. p.n.e. bitwa pod Cheroneją

334 r. p.n.e. bitwa nad Granikiem

333 r. p.n.e. bitwa pod Issos

początki dynastii Ptolemeuszy w Egipcie – 304 r. p.n.e.

budowa latarni na Faros – około 280-279

budowa Biblioteki Aleksandryjskiej





Pojęcia


Achajowie

Akropolis Ateńska IKONA

Areopag

Ateny

Ateński Związek Morski

Biblioteka Aleksandryjska

Dorowie

Dynastia Ptolemeuszy

Dynastia Seleucydów

Eklezja

Fajstos

Grób Agamemnona/Skarbiec Atreusza IKONA

Heliaja

Jonowie

Knossos [pałac w Knossos IKONA]

Kreta

kultura minojskia

kultura mykeńska

Mykeny

Ołtarz Pergamoński IKONA

Partenon IKONA

Persowie

Pismo linearne A

Pismo linearne B

Sparta

Teby

Wielka Grecja

Wielka Kolonizacja

Wojna peloponeska

Związek Koryncki

Związek Peloponeski


Postacie



Popular posts from this blog

Klasa 5

Sprawdzian I: 490 p.n.e.- bitwa pod Maratonem, I wojna Greków z Persami 753 p.n.e. - legendarne założenie Rzymu 44 p.n.e. - śmierć Juliusza Cezara 1 rok n.e. - narodziny Jezusa Tabela: A (wersja podstawowa, na Bdb);  B (wersja rozszerzona o wyjaśnienia) Powyżej dwie tabele. Wykazy zawierają skrót wymaganych informacji.  Zastrzeżenie:  Kolorem czerwonym  oznaczono elementy, których znajomość może pomóc w uzyskaniu oceny  bardzo dobrej Kolorem zielonym  oznaczono elementy, których opanowanie zaleca się na ocenę c elującą Elementy fioletowe i żółte  - wiedza prawie zupełnie zbędna i elementy dyskusyjne :) Sprawdzian nr I:  Zadanie I: Tabelka, luki Na podstawie powyższych tabel uzupełnij luki - tj.  ok. 10 najważniejszych postaci/ dat/ wydarzeń z historii (tematy 1.1-1.4; 2.1-2.2; 2.5; 3.2), wg powyższego schematu. Zadanie II: Uszereguj wydarzenia:  uluż w odpowiedniej kolejności wydarzenia (np. na osi czasu) od najstarszego do tego, które będzie najpóźniej Pierwszy człowiek w Europi

Pierwsza wojna światowa

Co będzie na sprawdzianie, etc.? Kilka (7) najważniejszych dat rocznych, np: Wybuch wojny Rewolucje w Rosji Przystąpienie USA do wojny Uporządkuj chronologię wydarzeń , spośród wymienionych 3 wydarzeń wskaż pierwsze i ostatnie.  Uporządkuj państwa ; po której stronie konfliktu walczyły? Wybierz 1 z 2 zaproponowanych zagadnień (łącznie jest 7 zagadnień- zob. podwykaz) i opisz w ok. 8 minipunktach (każdy punkt, to przynajmniej 3 fakty; ktoś, coś, gdzieś itp) Wspaniałe stulecie? U progu I wojny, miniwątki które można poruszyć: Europa, Austria i Cieszyn przeł. XIX i XX w. sytuacja gospodarcza, społelczna i geopolityczna Bałkany Panujący np. FJI - sielankowy portret rozwój przemysłu, szkolnictwa, przykłady Rywalizacja narodowa w różnych częściach Europy Austria 12 Narodów - jakich, kto prześladuje a kto prześladowany? Cieszyn sielankowy z piosenki Nohavicy Tesinska, tzn.? Konflikt polsko-niemiecki na Śl. Ciesz. -  Krwawa niedziela w Cieszynie itp. dyskryminacja Polaków Szkoły  Rota - genez

Klasa 4

Podstawa programowa (2024), cz. I: "KLASA IV I. Elementy historii rodzinnej i regionalnej.  Uczeń: 1) zbiera informacje na temat historii swojej rodziny, gromadzi pamiątki rodzinne i opowiada o nich; 2) poznaje historię i tradycje swojej okolicy i ludzi dla niej szczególnie zasłużonych; zna lokalne zabytki i opisuje ich dzieje. II. Najważniejsze elementy polskiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń: 1) zna symbole narodowe (barwy, godło, hymn państwowy), najważniejsze święta narodowe i państwowe, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie; 2) wiąże najważniejsze zabytki i symbole kultury polskiej z właściwymi regionami. III. Refleksja nad historią jako nauką. Uczeń: 1) wyjaśnia, na czym polega praca historyka; 2) wskazuje sposoby mierzenia czasu w historii i posługuje się pojęciami chronologicznymi; 3) rozpoznaje rodzaje źródeł historycznych; 4) odróżnia historię od dziejów legendarnych (....)". Punkt III. Rozwinięcie - Refleksja nad historią jako nauką: 1) Na czym p